Vier de vrijheid, eet wat hutspot!

Vrijheid dient gepast te worden gevierd; niet in overvloed maar in soberheid. Daarom een oerrecept van Nederlandse bevrijding.

Zo belangrijk als ik de stilte op 4 mei vind, zo nietsbetekenend vind ik bevrijdingsdag. Het is een slap aftreksel van haar koningsdagvoorganger, vanaf heden te vieren op 27 april, waarbij onder het mom van vrijheid-van-van-alles een ‘feestje’ wordt gebouwd. Onder dat mom van vrijheid wordt jaarlijks een blik aspirant B-artiesten opengetrokken, die in een chinook van Appelscha naar Zwaagwesteinde mogen vliegen om daar op bevrijdingsfestivals op te treden. Het moet ons ogenschijnlijk terug voeren naar 5 mei 1945. En daar moeten we dan dankbaar om zijn.

Moeten we vrijheid dan niet vieren? Het is toch belangrijk om het besef jaarlijks door de strot geduwd te krijgen dat er geen boosaardige Duitsers meer door de straten fietsen? Jazeker, maar daar draagt de 5-meiviering al lang niet meer toe bij.

Met een normale kennis van de geschiedenis en wat gezond verstand kunnen we ons allemaal inbeelden dat vrijheid in ’45 niet gevierd werd door artiesten langs impromptu bacchanalen van wansmaak te sturen. Vrijheid vierde men met zeer beperkte middelen. Een land dat net uit oorlog komt is immers geen hoorn des overvloeds. Maar de vreugde die echte vrijheidsverkrijging moet brengen zal er een zijn die geen koningsinhuldiging kan evenaren.

Om vrijheid echt te vieren zou 5 mei dan ook een dag van vastend feesten moeten zijn. Geen chinooks met slechte artiesten, geen Heineken te overvloed en geen hamburgers voor 3 euro en hotdogs voor 2. We zouden de straten moeten bevolken, dansend en zingend. Het scheren van promiscue vrouwen kunnen we maar beter achterwegen laten, maar verder valt veel te zeggen voor een dag ingetogen uit je dak gaan. Dan kunnen we pas echt zeggen ‘vrijheid’ te vieren.

Dit blijft een rubriek voor alles wat met eten te maken heeft. Dus, in stil protest tegen de nutteloosheid van deze dag ben ik op zoek gegaan naar een relevant recept. Maar waar de Britten enkele jaren later, bij de kroning van Elizabeth II, gezamenlijk het erg af te raden Coronation Chicken bereidden om een culinaire uiting aan hun kroningsvreugde te geven, ontbeert onze geschiedenis een bevrijdingsdaggerecht. Ik moest verder terug in de tijd. Daarom hier dat oerrecept van Nederlandse bevrijding. Een benadering van de ingrediënten, en hun bereidingswijze, van dat magische gerecht dat Cornelis Joppenszoon in de nacht van 2 oktober 1574 aantrof in een Spaans legerkamp. Hij bracht het aan de Leidsche bevolking, die daarmee begrepen eindelijk ontzet te zijn. Hutspot, als teken van vrijheid!! Kan het Nederlandser? Komt ie.

Povere hutspot, met blijmoedige tegenzin te nuttigen op 5 mei

1 kg winterpeen, geschild en in stukjes gesneden
1 kg pastinaak, geschild en in stukjes gesneden (geen aardappel uiteraard, die kenden we in 1574 nog niet)
4/5 grote uien, in stukjes gesneden
zout, peper en nootmuskaat

Aanwijzingen? Tja, zolang het maar een op smaak gebrachte geprakte pot gare pastinaak en wortels wordt is het goed. Belangrijk om te weten is echter dat pastinaak grofweg dezelfde kooktijd kent als winterpeen. Waar aardappels al 20 minuten moet koken voor de wortels erbij gaan, kunnen wortelen en pastinaak tegelijk in stevig zout water opgezet worden. Voeg dan wel direct de uien toe, zodat ook deze gaar worden.

Mist u vlees of jus? Pech, dat mistten ze in ’45 ook! Maar goed, als u zich niet kunt inhouden, varieer er vooral op los met spek, klapstuk, worst of enig ander deel van het varken.