Verkiezingsavond liveblog

Beleef de avond met ons. Herlaad deze pagina regelmatig.

Hier zullen wij vandaag ons liveblog organiseren. Net zoals bij iedere andere verkiezingen geven we live commentaar, delen we het meest recente nieuws met u (eerst peilingen, daarna de daadwerkelijke resultaten) en vermelden we het commentaar van anderen. En dan doen we nog veel, veel meer. Dat hoort er immers bij.

Als u de meest recente updates wil zien, die we bovenaan plaatsen, moet u deze pagina regelmatig verversen. Gewoon met uw muis op de url van dit artikel klikken en vervolgens op enter drukken.

UPDATES

08:14 uur: Kijk eens: Artikel 50 heeft een zetel bemachtigd in de gemeenteraad van Weesp!

00:30 uur: Er moeten natuurlijk nog enkele uitslagen binnen komen, en het debat tussen de landelijke lijsttrekkers komt nog, maar ik houd het voorgezien. Het algemene beeld is immers duidelijk: PvdA en VVD krijgen een enorme klap te verwerken, D66, PVV, ChristenUnie/SGP en lokale partijen doen het heel aardig. Het CDA verliest weliswaar, maar minder dan gedacht én... de christendemocraten blijven op gemeentelijk niveau (volgens mij) de grootste.

00:24 uur: Leefbaar Rotterdam krijgt 14 zetels. PvdA moet genoegen nemen met 8 zetels, en de lokale islamitische partij krijgt sleept zowaar 2 zetels in de wacht.

00:19 uur: En weer een landelijk resultaat. U ziet dat VVD en PvdA echt fors verliezen. Het mooiste is dat iedereen zich vooral richt op de PvdA, maar dat men blijkbaar vergeet dat de VVD net zoveel zetels verliest op het moment.

00:16 uur: ChristenUnie is de grootste geworden in Zwolle.

00:06 uur: Artikel 50 doet het niet geheel onaardig in Weesp:

00:03 uur: De uitslag van Amsterdam is ein-de-lijk binnen. En ja hoor: D66 is met gemak de grootste. De Democraten krijgen 15 zetels in de nieuwe raad, de PvdA moet genoegen nemen met 10 zetels. Werkelijk een "enorm verlies" voor de sociaaldemocraten (zoals Cohen zei).

00:01 uur: Rutte geeft toe dat zijn partij het minder goed gedaan heeft dan in 2010. Hij feliciteert de winnaars van de avond met hun fantastische resultaat. "We moeten ook eerlijk zijn, de VVD krijgt vandaag echt een tik. Je ziet de effecten van een crisis," gaat hij verder, gevolgd door een opmerking over dat verantwoordelijkheid nemen vaak zetels kost. Want vervelende maatregelen.

Net als Samsom geeft hij het kabinetsbeleid dus niet de schuld - sterker nog, hij nam het ervoor op - maar de crisis. 

23:56 uur: De PVV wordt de grootste in Den Haag. Die partij doet dus maar in twee gemeenten mee, maar in allebei gaan Wilders en co. met de overwinning aan de haal.

23:53 uur: 23 procent van de stemmen zijn geteld en... Samsom en Zijlstra/Rutte moeten zich ka-pot schamen. Opmerkelijk is daarbij dat het er alle schijn van heeft dat D66 niet alleen gewonnen heeft in Groningen, maar ook in Utrecht én Amsterdam. In die laatste stad zou de PvdA 10 zetels krijgen en D66 14. Dat is een behoorlijk significant verschil.

23:49 uur: De PVV is de grootste partij geworden (of eigenlijk: gebleven) in Almere.

Opvallend is dat Leefbaar het ook heel aardig heeft gedaan:

23:44 uur: Jawel Lilian Janse heeft inderdaad een zetel binnen gesleept in Vlissingen. De eerste SGP-vrouw mag zich binnenkort dus gemeenteraadslid noemen. Het is een behoorlijke doorbraak voor de mannenbroeders SGP.

23:41 uur: De dames en heren van D66 vieren feest. Het is bijzonder opmerkelijk te noemen dat PvdA en VVD fors verliezen terwijl ze feitelijk D66-beleid uitvoeren. 

23:35 uur: De resultaten nadat 15,9% van de stemmen geteld zijn:

23:31 uur: Ondertussen vier Emile Roemer - terecht - een feestje. De SP doet in meer gemeenten mee, en heeft veel meer raadszetels binnen gesleept. Een prima resultaat voor de socialisten, die bijv. alleen in Amsterdam van drie naar zes zetels gaan. 

23:29 uur: Bram van Ojik weet te melden dat het vertrouwen in GroenLinks "terug is." Hij baseert dat op het feit dat... GL verliest ten opzichte van vier jaar geleden, hoewel minder dan gevreesd. 

23:25 uur: Volgens de voorlopige uitslag is Leefbaar Rotterdam met gemak de grootste partij geworden van Rotterdam. De PvdA komt mogelijk onder de tien zetels (op acht zelfs), wat een behoorlijke aderlating is voor de sociaaldemocraten. Een geweldig resultaat voor Joost Eerdmans - en ook nog eens verdiend.

23:20 uur: Diederik Samsom heeft zijn 'och, we hebben verloren!'-speech al gegeven. Hij stapt niet op, maar zegt deze resultaten te zien als bewijs dat de PvdA door moet gaan waar ze mee bezig is en dat ze bij de volgende verkiezingen beter zal presteren als de economie dan een beetje is opgekrabbeld.

Leuk, maar hij heeft één probleem: het kabinetsbeleid. Dat lijkt er namelijk op gericht te zijn om de economie juist kapot te maken. 

Verder zegt hij dat PvdA-kiezers 'niet willen' dat hun partij opgeeft. Welnee. Het ligt allemaal aan de recessie, niet aan hem. Gewoon volhouden, 'doorknokken', en het regeerakkoord uitvoeren. Ze hebben wel verloren, maar zijn nog niet verslagen enzo.

Wat een onzin zeg. Die man is ziende blind en horende doof. Bizar dat hij het nog altijd voor het zeggen heeft bij de PvdA.

23:18 uur: Och, wat sneu zeg voor PvdA en VVD. 

23:11 uur: Dominique van der Heijde zegt terecht dat Wilders' PVV niet zal gaan regeren in Den Haag, ook niet als die partij daar de grootste wordt. Volgens haar doet hij sterke uitspraken zoals "minder Marokkanen" omdat hij géén verantwoordelijkheid wil nemen, en op deze manier zeker weet dat de anderen samenwerking met hem zullen uitsluiten.

Ik denk dat ze daarin gelijk heeft.

22:52 uur: Jos van Rey heeft een historische monsterzege geboekt in Roermond. Volgens De Telegraaf heeft hij maar liefst 33 procent van de stemmen ontvangen. Drie-en-der-tig pro-cent. Deze zelfbenoemde keizer heeft dus wél kleren aan. 

22:42 uur: Welke onderwerpen vond u vandaag belangrijk?

Zorg is dus het belangrijkste onderwerp voor veel kiezers (bijna de meerderheid, aldus deze peiling). Opmerkelijk aangezien de werkloosheid torenhoog is. Misschien dat men zich daar niet zo druk om maakt omdat er een gigantisch sociaal vangnet is voor mensen zonder werk.

22:39 uur: Zowaar goed nieuws voor het CDA. In Tubberbergen grijpen de christendemocraten de macht:

22:37 uur: De NOS laat de clip weer zien van Wilders die zijn achterban vraagt of men meer of minder Marokkanen wil. "Minder, minder, minder." Eén op één zegt Wilders vervolgens dat het om criminele Marokkanen gaat, maar dat is niet wat hij zijn achterban vraagt - en, durf ik te zeggen, ook niet wat hij bedoelt. Bijzonder kwalijke uitspraken... hoewel de rest van de politiek er verstandig aan doet om het te negeren. 

22:36 uur: Volgens vier stembureaus in haar gemeente kon Lilian Janse weleens een raadszetel bemachtigen voor de SGP. Zij zou dan de eerste SGP-vrouw zijn met een raadszetel. Ongelooflijk.

22:32 uur: Ik krijg de indruk dat Job Cohen het fan-tas-tisch vindt dat Didi Samsom keihard onderuit gaat. Ja, zegt hij, dit is echt een verschrikkelijke uitslag. Glimlach. Echt heel erg. Hehe. Vervolgens heeft hij advies voor de Tweede Kamerfractie: de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen naast je neerleggen en 'gewoon' lekker doen wat in het regeerakkoord staat. 

22:06 uur: Volgens de exitpolls wordt de PvdA weggevaagd in Utrecht.

22:03 uur: Martijn van Dam (PvdA) heeft wel begrip voor het slechte resultaat van zijn partij. Hij komt alles behalve agressief over. Hij lijkt de kiezer nu al tegemoet te willen komen.

22:00 uur: Ivo Opstelten zegt dat hij absoluut niet zenuwachtig wordt van de uitslag (zoals het er nu uitziet). De prognose van het aantal raadszetels interesseert hem bljikbaar geen barst. 

21:57 uur: Als er vandaag Tweede Kamerverkiezingen zouden zijn kwam de VVD uit op 26 zetels, net als D66. De PVV zou de derde partij van het land worden, aldus een peiling onder mensen die vandaag hebben gestemd, met 25 zetels. De PvdA zou ondertussen fors inleveren, en maar 16 zetels overhouden. Daardoor is er één grote coalitie mogelijk: VVD-D66-PvdA-ChristenUnie-SGP, zeg maar de huidige gedoogconstructie. Die partijen zouden dan uitkomen op 78 zetels in het parlement. Indien D66 niet officieel wil samenwerken met de SGP kan men ook regeren met GroenLinks, wat ook 5 zetels zou hebben, net als de SGP, die dus van 3 naar 5 zetels is gegaan.

21:54 uur: Hilarisch, hoe-heet-ze-ook-alweer van de NOS vindt het verrassend dat huis-aan-huisbladen zoveel invloed hebben op het stemgedrag van mensen bij de gemeenteraadsverkiezingen. D'oh.

21:51 uur: Joshua Livestro en Rob Hoogland zijn niet te spreken over de uitspraken van Wilders (en terecht, natuurlijk). 

21:47 uur: Zucht. En dan weer huilen als mensen hem bekritiseren. Kom op Geert, je doet het erom.

21:44 uur: Uit een kleine peiling blijkt dat de PvdA ... haar meerderheid kwijtraakt in Groningen. D66 wordt dan veruit de grote winnaar, met twee keer meer zetels in de gemeenteraad dan de PvdA. Dat zou nagenoeg ongelooflijk zijn. De PvdA regeert namelijk al sinds de Tweede Wereldoorlog in de mooiste stad van het noorden.

21:42 uur:

21:38 uur: Definitieve prognose qua raadszetels. VVD verliest 300 zetels, de PvdA 352, de SP wint 274 zetels, het CDA verliest 561 (ongelooflijk!), D66 boekt een winst van 310 zetels, GroenLinks verliest 56 zetels, CU/SGP wint 155 zetels, en Lokaal wint 631 zetels. Tenslotte gaan de overige partijen er 79 op achteruit aldus de definitieve prognose.

21:35 uur: Definitieve prognose. VVD scoort 12,4 procent. PvdA komt uit op 10,0 procent. De SP gaat ook in de definitieve prognose naar 7,9 procent, terwijl het CDA naar 10,9 gaat. D66 gaat naar 12,8 procent, GroenLinks naar 4,9 procent, ChristenUnie/SGP naar 8,1 procent, lokale partijen gaan zelfs naar 29,4 procent, en de overige partijen naar 3,6 procent.

21:33 uur: Hilarisch. D66'er Boris van der Ham beweert dat het CDA niet goed presteert omdat Buma te negatief is ten opzichte van het kabinet. Wat een flauwekul. Het CDA heeft het probleem dat de natuurlijke achterban van die partij langzaam uitsterft.

21:25 uur: Goed punt van twitteraar Miko Flohr:

21:22 uur: Vlieland is de eerste gemeente met echte resultaten. De VVD verliest 5 procent, Algemeen Belang wint een procent of drie, Groen rond de 19 procent. Jammer genoeg werkt het NOS-systeem niet meer mee. Ook op Vlieland zien we dat bijzonder weinig kiesgerechtigden de tijd hebben genomen om te stemmen. Dat zal niet anders zijn in de rest van het land.

21:19 uur: Geert Wilders spreekt zijn achterban toe. Hij heeft het niet over de mogelijke resultaten voor zijn eigen partij, maar wel over het succes van de lokale partijen en, belangrijker, de afstraffing van de coalitiepartijen. De achterban juicht. Heh.

21:17 uur: Mona Keijzer van het CDA geeft aan dat de prognose nogal tegenvalt. Hoewel ik dat wel begrijp denk ik dat die partij vooral moet kijken naar de resultaten van 2012, bij de landelijke verkiezingen dus. In dat opzicht gaan de christendemocraten er een beetje op vooruit. Dat moet reden voor hoop zijn voor ze.

21:13 uur: De SP verdubbelt het aantal raadszetels dus als de eerste prognose blijkt te kloppen. Dat zou een geweldig resultaat zijn voor Jan Marijnissen en co. De socialist Harry van Bommel zegt nu al blij te zijn, en voegt daar aan toe dat de linkse kiezer de PvdA bestraft voor het kabinetsbeleid.

21:09: De VVD is blijkbaar een beetje geschrokken van de prognose hieronder. Oeps. Blijkbaar hadden ze toch gedacht dat ze het niveau van 2010 konden vasthouden. Mjah. Dat lijkt me niet. Daarvoor heeft de VVD te veel verkiezingsbeloftes in de prullenbak gegooid. Kiezers - ook lokale kiezers! - zijn daar allerminst blij mee.  

21:04 uur: Volgens Ipsos verliest de VVD zo'n 300 raadszetels, de PvdA 352 en het CDA 561. Het zijn dus de drie traditionele, grote partijen die flink inleveren.

21:01 uur: Eerste prognose: Volgens Ipsos gaat VVD van 15,6 naar 12,2 procent. PvdA van 15,1 naar 10,2 procent. SP: van 3,8 naar 7,9. CDA: 15,3 naar 10,9. D66: van 8,1 naar 12,8. GroenLinks had in 2010 6,4 procent, nu waarschijnlijk 4,9 procent. ChristenUnie/SGP: van 5,1 naar 8,1. Lokale partijen: 24,4 naar 29,4. De overige partijen: 6,2 naar 3,6 procent. Als deze uitslag klopt is D66 landelijk de grootste partij. 

21:00 uur: En de stembussen zijn gesloten! Einde. Klaar.

20:57 uur: Opmerkelijke beelden uit het hoofdkwartier (voor de avond) van het CDA. Het is daar bij-zon-der gezellig. De christendemocraten gaan er 'voorzichtig' vanuit dat ze vandaag beter scoren dan in 2010 én in 2012. Ik help het Sybrand Buma en co. helpen. Als ze nog steeds niet kunnen profiteren van het geklungel van VVD en PvdA is het feitelijk nu al einde oefening voor ze.

20:54 uur: Snel even een gedachte tussendoor. Als het opkomstpercentage inderdaad een paar procent onder dat van 2010 ligt hebben we onderhand een serieus democratisch probleem (of tekort) in Nederland. Dan zou de helft van de kiesgerechtigde bevolking bepalen wat er gebeurt. Vreemd.

20:44 uur: Haha, hilarisch. De NOS praat met twee mensen in Rotterdam - een stel - waarvan je meteen ziet dat ze D66 zijn (vrouw kortgeknipt haar en de uitstraling van een feministische haai, man metroseksueel, inclusief chique sjaal). En... ja hoor. Inderdaad. D66'ers. Die vervolgens aangeven dat ze liever hebben dat de PvdA de grootste wordt in hun stad dan Leefbaar Rotterdam. Want... D66. Ofzo. 

20:41 uur: D66 denkt kans te maken op de overwinning in Utrecht, Den Haag en/of Amsterdam. Winst in één grote stad zou al geweldig zijn, maar in twee of drie steden? Dat zou zo ongeveer een aardbeving teweeg brengen in de politiek... en in die steden. 

20:39 uur: Ik hoop dat de PvdA hard onderuit gaat en een paar grote steden verliest. Als dat zo is zal Samsom een heel nederige speech moeten afleveren.

20:38 uur: De VVD wil er een vergelijkbaar resultaat uitslepen als in 2010. Dat ziet men als een goed resultaat. 

20:35 uur: De NOS verwacht dat de eerste resultaten rond half tien binnenkomen. Het gaat ook dit jaar ongetwijfeld weer tussen Terschelling en Roosendaal.

20:31 uur: Nu de stembussen bijna dichtgaan komt BNR met het nieuws dat de PvdA de schade vooral wil beperken, D66 graag met de winst aan de haal wil gaan in Utrecht, en VVD'ers al hun best doen om in zo kort mogelijke tijd stomdronken te worden. Ondertussen bericht de NOS dat D66 en PvdA nek-aan-nek gaan in Amsterdam. Als de PvdA daar verliest zijn de rapen gaar.

20:12 uur: Ook om half acht lag het opkomstpercentage een procent of drie, vier onder dat van vier jaar geleden (om dezelfde tijd dus). Toch konden we weleens uitkomen op een percentage van nét boven de 50 procent. Als dat zo is, is het minder slecht dan gedacht, hoewel natuurlijk nog altijd dieptriest.

19:50 uur: Welkom in Rotjeknor! Nee, u kunt niet stemmen. Waarom niet, vraagt u? Ach, volgens onze informatie bent u dood. Ga dus maar terug naar huis. Uw stem tellen we mooi niet mee. Dahaag.

19:30 uur: Ook in Rotterdam is de opkomst alles behalve indrukwekkend:

Aan de ene kant is dit natuurlijk bijzonder jammer, maar aan de andere kant geeft het ook wel weer een duidelijk signaal af: mensen hebben het gewoon helemaal gehad met de politiek. En dat is helemaal niet vreemd. De ene na de andere partij bedreigt haar achterban immers. Beloftes worden na de verkiezingen onmiddellijk in de vuilnisbak gegooid, bestuurders zoeken het samen met elkaar uit.

19:50 uur: Welkom in Rotjeknor! Nee, u kunt niet stemmen. Waarom niet, vraagt u? Ach, volgens onze informatie bent u dood. Ga dus maar terug naar huis. Uw stem tellen we mooi niet mee. Dahaag.

19:10 uur: In Eindhoven gaat het ondertussen weer helemaal mis. Zojuist meldde RTL Nieuws dat het opkomstpercentage daar nog maar rond de 30 procent lag. Het heeft er daarom alle schijn van dat het opkostpercentage daar afstevent op een procent of 40. Dieptriest.

18:30 uur: Hoewel eerder vandaag nog bericht werd dat de opkomst net zo hoog lag als in 2010, lijkt daar verandering te zijn gekomen. Enige tijd geleden zou het opkomstpercentage drie procent lager liggen dan vier jaar geleden. Als die trend zich voortzet konden we weleens uitkomen op een percentage van lager dan 50%.

18:25 uur: Ik vind het met name belangrijk wat de lokale partijen en kleine partijen als Artikel 50 en de Libertarische Partij gaan doen/hebben gedaan. Ik hoop van harte dat lokale partijen flink uitpakken en dat die nieuwe partijen ook een paar zetels in de wacht slepen. Dat zou namelijk pas écht een belangrijk signaal afgeven aan het establishment.