Verblind door Poetin-haat

Victoria Koblenko, een Nederlandse actrice van Oekraïense komaf, verbaasde zich er eergisteren aan tafel bij Eva Jinek over dat de voormalige premier van Oekraïne, Joelia Tymosjenko, die zaterdag vrijkwam na drie jaar gevangenisstraf, in het buitenland zo wordt opgehemeld. De dame, die weliswaar voorstander is van Oekraïense toetreding tot de Europese Unie, heeft bepaald geen schone handen. Ze is veroordeeld voor corruptie en machtsmisbruik, en hoewel ze waarschijnlijk niet veroordeeld zou zijn als niet haar tegenstander, Viktor Janoekovytsj, haar niet had verslagen in de verkiezingen van 2010, is het vrijwel uitgesloten dat ze geheel onschuldig was. Corruptie en politiek zijn in Oekraïne, zoals in wel meer voormalige Oostblok-landen, nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Vanwaar dan toch de bewondering voor Tymosjenko in het buitenland? De reden ligt voor de hand: zij is de grootste tegenstander van Janoekovytsj, die dit weekeinde het veld moest ruimen, en die is op zijn beurt bevriend met de Russische president Vladimir Poetin.

Elke tegenstander van Poetin kan er op rekenen dat hij of zij in het buitenland als een held wordt onthaald. Nog maar een paar maanden geleden zagen we precies hetzelfde toen de voormalige zakenman Michail Chodorkovski werd vrijgelaten uit de Russische gevangenis. Hij was een van de oligarchen die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie flink wist te profiteren van de economische chaos van de jaren negentig en had zich schuldig gemaakt aan fraude en verduistering. Maar hij sprak zich op een gegeven moment ook uit tegen het bewind van Poetin, dus was het plots een prima kerel.

De ironie wil dat het dezelfde wereldverbeteraars zijn die nog niet zo lang geleden verbolgen waren toen de Amerikaanse president George W. Bush de wereld in goed en kwaad indeelde, zich nu schuldig maken aan eenzelfde zwart-witdenken als het op Poetin aankomt.

Bush zei, na de terroristische aanslagen van 11 september, tegen landen: you're either wish us or against us. Iedereen die het niet eens was met de invasie van Irak was verdacht, want die zou op de een of andere manier de terroristen steunen.

Dat was onzin. Het is nog altijd de vraag of Saddam Hoessein inderdaad terroristische groeperingen als Al Qaida heeft geholpen. Maar ook al was dat het geval; dat maakte critici van de Irak-oorlog nog niet even slecht als de Iraakse dictator, laat staan de terroristen die Amerika in 2001 aanvielen.

Hetzelfde geldt, andersom, voor de critici van Poetin. Die zijn niet allemaal per se helden, omdat op het beleid van Poetin veel is aan te merken. Noch zijn critici van lieden als Tymosjenko en Chodorkovski per se vrienden van Poetin. De wereld is niet zwart-en-wit. Er zijn niet in iedere situatie slechts twee kampen. Poetin is geen lieverdje, maar dat zijn Tymosjenko en Chodorkovski ook niet. Wie kritiek heeft op Poetin, moet niet denken dat iedereen die kritiek heeft op Poetin automatisch een bondgenoot is.