Spanje komt weg met staatssteun voor bedrijven

Eerder deze maand liet de Europese Commissie stilletjes een onderzoek naar het Spaanse energiebeleid varen. Veel uitleg gaf de commissie niet, die alleen wist mede te delen dat de kunstmatig lage elektriciteitsprijzen die de Spaanse overheid in 2005 vastlegde "geen steun" voor bedrijven vormden.

Toen Neelie Kroes, destijds commissaris voor Mededinging, het onderzoek in 2007 echter begon, waarschuwde ze nog dat er wel degelijk sprake was van "significante steun" voor het Spaanse bedrijfsleven. Wat er in de tussentijd is veranderd, is onduidelijk, behalve dat de staatssteun in 2009 werd ingetrokken.

Des te opmerkelijker is het gebrek aan uitleg sinds de commissie nog maar twee maanden geleden een soortgelijk onderzoek is begonnen naar het Duitse energiebeleid. In Duitsland krijgen bedrijven compensatie van de overheid wanneer zij, uit angst voor stroomstoringen, hun productie tijdelijk moeten stilleggen. Die storingen worden veroorzaakt door het Duitse energiebeleid, dat zogenaamd groen stroom voorrang geeft op het energienet. Wanneer het wat minder hard waait, moeten de kolen- en gascentrales bijspringen om voldoende spanning op het net te zetten, maar dat kost tijd. Fabrieken zijn gedwongen de productie stil te leggen, in afwachting van die omschakeling. En dat kost geld, waarvoor ze op kosten van de belastingbetaler worden gecompenseerd.

De economische situatie in Duitsland is natuurlijk anders dan die in Spanje. Ondanks het rampzalige energiebeleid groeit de Duitse economie en Duitse bedrijven kunnen wel een stootje hebben. De Spanjaarden, daarentegen, stonden nog niet zo lang geleden op de rand van de afgrond. Als de Europese Commissie de voorgenoemde energiekorting in strijd met de Europese concurrentieregels had verklaard, zouden Spaanse bedrijven wel eens miljarden hebben moeten terugbetalen. Gelet op de lage groei in het land en de nog altijd torenhoge werkloosheid -- meer dan een kwart van de Spanjaarden zit zonder werk -- was dat bepaald niet goed uitgekomen.

Spanje heeft het hele energiebeleid inmiddels ook herzien. Dat was een voorwaarde voor de 42 miljard euro steun die het land in 2012 kreeg om de bankensector op orde te brengen. Al met al had het voor Spanje een beetje als een trap na gekomen als de commissie het land nu nog op de vingers had getikt, maar dat wil niet zeggen dat het niet terecht zou zijn geweest.

Dat de opvolger van Kroes en huidige commissaris voor Mededinging, Joaquín Almunia, een Spanjaard is, zal met dit alles natuurlijk niets te maken hebben...