Van nature slecht
Volgens wetenschappers ligt de uitputting van de aarde in onze genen.
Zeg maar gedag tegen Rousseau en het romantische beeld van de oermens die leefde in harmonie met de natuur. Volgens onderzoekers was de oermens net zo'n vervuiler en uitbuiter van de aarde als de lomperik van tegenwoordig. Eén troost: het is dus duidelijk niet de cultuur die ons corrumpeert. Maar wat moeten we verder met dit verhaal?
In het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Public Policy and Marketing stellen de onderzoekers dat onze voorouders goed wisten hoe zij de natuur moesten benutten. Zodra de bronnen uitgeput raakten of het afval zich opstapelde trokken ze verder. In de oertijd was dat met minder dan een miljoen mensen geen probleem. Met zeven miljard mensen begint die prehistorische neiging om hulpbronnen uit te putten en het milieu te vervuilen wel te knellen.
Vanwaar die ingebakken onverschilligheid over het milieu? Wetenschappers Mark van Vugt, Vladas Griskevicius en Stephanie Cantú wijzen op vijf menselijke oerdriften: de voorkeur voor eigenbelang, de drang naar status, de neiging om anderen te imiteren, de aanleg tot kortzichtigheid en de tendens om ongrijpbare problemen zoals klimaatverandering te negeren.
Mooi eufemisme voor het verschijnsel dat mensen de omgeving leegtrekken en vervolgens weer een nieuwe plek opzoeken om voorgaande te herhalen. Maar goed, de onderzoekers willen dus dat wij onze o-zo verwerpelijke menselijke aard omzetten in iets 'goeds' en een duurzame manier vinden om om te gaan met de aarde.
Nou, dan heb ik goed nieuws voor deze onderzoekers. Zoiets hebben mensen al duizenden jaren. En het heet 'cultuur'.
Het zal deze laboratorium- dan wel studeerkamergeleerden misschien ontgaan zijn, maar op zich hebben wij mensen al lang een manier gevonden om onze oerdriften te controleren. Gelukkig is de mens het dier dat zichzelf kan overstijgen. Zo ontzettend onverschillig gaan wij dan ook niet om met het milieu. En zou dat niet gemotiveerd zijn vanuit ons idee van wat 'goed' is, dan wel omdat het gewoon tegen ons eigenbelang ingaat om een puinhoop van de aarde te maken.
Voor sommige mensen is het natuurlijk nooit goed genoeg. Die moeten blijven hameren op hoe slecht wij wel niet zijn en wat voor kwaad wij de aarde toebrengen. Deze mensen kunnen wij nu sussen: het wordt niet beter, het zit immers in onze genen.
