Toenemende internationale kritiek op Palestijnse unilaterale stappen

Kort nadat de VN Veiligheidsraad vorige week een resolutie afwees over erkenning van een Palestijnse staat en een vastgesteld tijdstip voor Israëlische terugtrekking van de Westelijke Jordaanoever, tekende PA-president Mahmoud Abbas 20 internationale verdragen waaronder het Statuut van Rome. Door de ondertekening van het statuut wordt PA-lidmaatschap van het ICC in principe mogelijk.

De Israëlische reactie liet niet lang op zich wachten. De regering in Jeruzalem besloot om de overdracht van belastinggelden zoals BTW (VAT) aan de Palestijnse Autoriteit te bevriezen. Ook maakte Shurat HaDin, een Israëlische organisatie die zich heeft gespecialiseerd in internationaal recht en Palestijnse (oorlog)misdaden, bekend dat men aanklachten bij het ICC had gedeponeerd tegen drie PA-officials. Deze actie was duidelijk gecoördineerd met de Israëlische regering.

De drie PA-officials zijn premier Rami Hamdallah, Jibril Rajoub en Majed Faraj, die hoofd is van de Palestijnse inlichtingendienst. De aanklacht spitst zich toe op de betrokkenheid van Fatah (de partij van de drie officials) bij de raketbeschietingen op Israël en op de moord en marteling van PA-onderdanen op de Westelijke Jordaanoever.

De stappen die de PA de laatste weken heeft gezet oogsten in toenemende mate internationale kritiek. De Amerikaanse regering heeft de stappen van de PA veroordeeld en heeft aangekondigd dat die gevolgen zullen hebben voor de Amerikaanse steun aan de PA. Onder de Amerikaanse wet zou een aanklacht van de PA tegen Israël bij het ICC automatisch opschorting van de financiële hulp aan de PA betekenen. Woordvoerder Psaki van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zei dat de Palestijnse stappen ‘volledig contraproductief zijn en de nationale aspiraties van het Palestijnse volk niet zullen bevorderen’. ‘De atmosfeer met de mensen waarmee de Palestijnen geacht worden vrede te sluiten wordt er verder door bedorven’, aldus Psaki.

Ook de voormalige Amerikaanse toponderhandelaar Dennis Ross schaarde zich onder de critici. In een opinie artikel voor de New York Times uitte Ross scherpe kritiek op zowel de Palestijnen als op Europese beleidsmakers.

De Palestijnen hebben sinds 2000 drie keer een voorstel dat alle cruciale zaken adresseerde die belangrijk zijn voor het sluiten van een vredesakkoord afgewezen, schreef Ross. Hij weet dat aan de politieke cultuur in de Palestijnse Autoriteit die diep verankerd is in een narratief van onrecht en die concessies aan Israël als illegaal beschouwd. Compromis wordt gezien als verraad, aldus Ross. Ook hij noemde de Palestijnse stappen contraproductief.
Hij riep Europese leiders op om te stoppen met de paternalistische houding tegenover de Palestijnen en om te stoppen met het door de vingers zien van de Palestijnse onwil om compromissen te sluiten en de unilaterale Palestijnse politiek. De Europeanen moeten de Palestijnen een prijs laten betalen voor die politiek, aldus Ross.

De Palestijnse stappen bij de VN en het ICC zijn volstrekt illegaal aldus ambassadeur Alan Baker die tegenwoordig verbonden is aan het Jerusalem Center for Public Affairs. Baker publiceerde een lijst van tien punten waaruit bleek dat de PA de Oslo akkoorden schond met de unilaterale maatregelen en in feite nu het Oslo proces definitief heeft opgeblazen. Onder het Oslo 2 akkoord verplichtten de partijen zich om geen stappen te ondernemen die de status van de door Israël in 1967 veroverde gebieden zouden wijzigen zolang er geen akkoord was over de permanente status van het gebied (Oslo 2, artikel 31 -7).

Verschillende commentatoren hebben in de media ook kritiek geleverd over de huidige politiek van de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Aaron Miller , de vice president van het Woodrow Wilson Instituut schreef bijvoorbeeld in Politico Magazine dat de Palestijnse politiek een boemerang effect zal hebben waar het gaat om de Amerikaanse regering. Miller schreef dat de Palestijnen pogingen om druk uit oefenen op de internationale gemeenschap om Israël te isoleren zullen worden beantwoord door grotere Amerikaanse vastbeslotenheid om die isolatie te voorkomen.

De Amerikaanse journalist Bret Stephens voorspelde dat Abbas’ huidige diplomatieke offensief zal eindigen in een nieuw fiasco. Hij schreef dat de PA zich niet realiseert dat het spel met het ICC twee spelers heeft. Aanklachten tegen PA-leiders bij het ICC zouden wel eens meer schade kunnen aanrichten aan de Palestijnse zaak dan de PA zich nu realiseert.

De Palestijnse president lijkt echter niet geïmponeerd en kondigde op maandag aan dat hij voornemens is de resolutie over de erkenning van een Palestijnse staat opnieuw in te dienen bij de VN Veiligheidsraad. Met de toetreding van Venezuela en Maleisië denkt de PA meer kans te hebben op aanname van de resolutie.