An offer you can't refuse

Met zijn The Godfather-trilogie heeft Francis Ford Coppola een bepaalde romantiek rondom de maffia doen ontstaan die nog altijd hardnekkig is. Niet voor niets weten we allemaal dat Michael Corleone uit The Godfather, Frank Costello uit The Departed en Nucky Thompson uit Boardwalk Empire keiharde criminelen zijn die opereren in het hart van de georganiseerde misdaad, maar stiekem vinden we ze heerlijke karakters die een zweem van romantische misdadigheid om zich heen hebben hangen. In 2006 heeft de publicatie van het boek Gomorra van Roberto Saviano (1979) de romantiek van de maffia ontmaskerd. De keiharde realiteit van de gevreesde Camorra in Napels wordt daarin door Saviano uit de doeken gedaan. Een realiteit die voor Saviano angstig dichtbij is gekomen aangezien hij sinds die tijd vanwege doodsbedreigingen uit de hoek van de Camorra ondergedoken is en permanent bewaakt wordt. Een filmversie van het boek in 2008 maakte de realiteit van georganiseerde misdaad alleen maar grafischer. En nu is er dan een twaalfdelige serie Gomorra eveneens gebaseerd op het boek van Saviano.

Voor de goede orde: de serie is geen langere remake van de film, maar juist gebaseerd op andere verhalen uit het boek dan die voor de film gebruikt zijn. Onder regie van Stefano Sollima (bekend van de misdaadserie Romanzo Italiano) is een geweldig opgebouwde serie van twaalf afleveringen ontstaan waar het wel en wee van de misdaadfamilie onder leiding van Pietro Savastano centraal staat. Savastano wordt bijgestaan door zijn trouwe rechterhand en enforcer Ciro Di Marzio die tevens de zoon van Savastano, de dikkige en incompetente Genny (Gennaro) onder zijn hoede heeft. Kracht op de achtergrond is Donna Imma: de vrouw van Don Pietro. De opnames zijn gemaakt in Scampia, de beruchte buitenwijk van Napels, en maken de serie des te realistischer. De grauwheid van Scampia is in nauwe overeenstemming met de grauwheid en meedogenloosheid van alle hoofdrolspelers in Gomorra. Na het kijken van de twaalf afleveringen zal geen kijker ook maar een greintje sympathie voelen voor één der hoofdrolspelers. De misdaad zoals bekend van The Godfather die weliswaar ook keihard is, maar toch gebonden aan (ere)regels en gebrek aan "burgerslachtoffers" is bij Gomorra ver te zoeken. Eer doet er zeker toe, maar vooral het type eer van opgefokte maffiosi dat snel gekrenkt is en tot een hoge body count leidt zonder aanziens des persoons. Loyaliteit aan de clan staat hoog in het vaandel, zolang het nog in je eigen belang is. Iedere vorm van zwakte kan het einde betekenen, zowel voor eenvoudige clan-leden, maar ook de Don die aan het hoofd staat.

Must See TV 

Want al snel wordt duidelijk dat het mis is in de Savastano-clan. Nadat Conte, een opkomende concurrent, gewaarschuwd is door het subtiele middel om de flat van zijn moeder in de hens te zetten met hemzelf en zijn moeder nog binnen heeft Pietro Savastano een geduchte concurrent gecreëerd. Een doldrieste aanval op Conte kost het leven van een groot deel van de oude garde van de Savastano-clan en doet de loyaliteit aan Don Pietro wankelen, niet in de laatste plaats bij Ciro die gebruik wil maken van een machtsvacuüm waarbij opeens Donna Imma en de incompetente Genny de leiding hebben. Enige sympathie die er misschien nog voor Ciro was bij de kijker zal dan als sneeuw voor de zon zijn verdwenen. De ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op en vinden hun climax in een kerk waar de dochter van Ciro deelneemt aan een schooloptreden. Zoals gezegd: onschuldige omstanders kennen de heren van de Camorra niet. Resultaat is overigens wel dat je aan de televisie gekluisterd blijft en niet je niet kan wachten tot de volgende aflevering. Gomorra is zonder twijfel must see TV en enorm geschikt voor binge viewing. De combinatie van keiharde realiteit, uitstekende casting (met name Marco D'Amore als Ciro en Maria Pia Calzone als Imma), de locatie en het geraffineerde en spannende verhaal maken dat je met spijt de aftiteling van de laatste aflevering ziet opdoemen. Gelukkig wijzen de laatste scenes in de serie op een tweede seizoen. En die kan niet snel genoeg komen, want de romantiek is weg, maar de fascinatie blijft.