Stagflatie

De tijden van Jimmy Carter herleven!

De Amerikaanse aandelenmarkten, die het de laatste weken toch al zwaar te verduren hadden, kregen vandaag opnieuw een zware klap te verwerken. De reden was de publicatie van een reeks deprimerende macro-economische cijfers:

A closely watched measure of consumer prices logged its biggest rise in nearly three years in May and a regional factory gauge contracted this month, showing the economy facing a troubling mix of weakness and inflation.

Tegenvallende groei en stijgende inflatie, waar kennen we dat ook alweer van? Oh ja, ik weet het alweer: de jaren zeventig. Nu weet ik wat u denkt: het is maar een momentopname, morgen kan alles beter zijn. Ja en nee. Ja, het valt niet uit te sluiten dat de inflatie op termijn weer zal dalen -- zoals de centrale bankiers de afgelopen maanden in een reeks 'het glas is echt wel halfvol!' persberichten hebben verklaard. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld zal de inflatie later dit jaar oplopen tot 5%, maar daarna zal het echt, serieus, hand op het hart weer gaan dalen -- door momenteel nog niet geheel bekende exogene factoren. Gewoon een gevoel, zeg maar. Maar zo'n miraculeuze daling kan maar op twee manieren bereikt worden, en geen van beide zijn prettig. In het ene scenario halen de centrale banken het overtollige kapitaal weer uit de markt. De prijsstijging neemt dan af, maar de economische groei ook. Met economieen die nog altijd op de rand van een recessie balanceren, is dat geen wenkend perspectief. In het andere scenario neemt de inflatie af doordat de vraag in de opkomende economieen afneemt. Dat kan dan weer alleen worden bereikt door een volgende wereldwijde groeivertraging, ook geen prettig vooruitzicht.

Ik heb op deze plek een paar jaar geleden al uitgelegd dat iedereen met een beetje basale kennis van monetaire politiek kon voorspellen dat de enorme kredietinjecties bij stagnerende binnenlandse vraag op termijn onvermijdelijk moesten leiden tot hogere inflatie (vult u zelf maar even de relevante gegevens in in de beroemde MV=PT vergelijking). Oplopende vraag naar grondstoffen in China en India deed vervolgens de rest. Inmiddels hebben we de hele westerse wereld te maken met structureel hoge inflatie: bijna 3% in de eurozone, 3,5% in de VS en 4,5% in het Verenigd Koninkrijk (overigens vertekenen deze scores nog door de wijzigingen in methodologie die de afgelopen decennia zijn doorgevoerd. Volgens de oude methode zou de VS bijvoorbeeld een inflatiepercentage van bijna 12% hebben). 

De lang verwachte stagflatie is dus gearriveerd. En het einde is nog niet in zicht, mede omdat de westerse centrale banken momenteel (om uiteenlopende redenen) niet in een positie zijn om de rem erop te gooien door de rente te verhogen. Maakt u de riemen dus maar vast, we gaan een paar ruige jaren tegemoet.