Wetenschapsredacteur Simon Rozendaal van Elsevier interviewde in de afgelopen 25 jaar veel van 's werelds grootste wetenschappers, vooral in de exacte disciplines. Hij sprak met hen over de schoonheid van hun vak, het juk van de Nobel-prijs en het ultieme Eureka-moment.
Hij heeft nu een bundel van deze interviews uitgebracht: 'Gesprekken met Grote Geleerden'. Zijn gesprekspartners waren onder meer medicijnontwerper Paul Janssen, DNA-ontdekker en Nobelprijswinnaar Francis Crick, natuurkundige en Nobelprijswinnaar Nico Bloembergen, chemicus Hans Wijnberg, fossielenvinder Richard Leakey en bioloog Frans de Waal.
Opvallend was zijn interview met de Nederlandse milieukundige en Nobelprijswinnaar Paul Crutzen, waarin alle ellende van het menselijk broeikaseffect breed werd uit gemeten en door de interviewer braaf werd opgepend. Wie Simon Rozendaal de laatste tijd heeft gevolgd, weet dat hij in dit soort zaken wat kritischer is geworden en dat hij dat nu niet meer uit zijn pen zal krijgen. De omslag tekent zich af in de interviews met de klimatoloog Richard Lindzen, de politicoloog Aaran Wildavsky, Greenpeace-oprichter Patrick Moore, arts en schrijver Michael Crichton (Jurassic Park), milieukundige Bjørn Lomborg en de natuurkundige Freeman Dyson. Al deze geïnterviewden lieten zich kritisch uit over de milieu- cum klimaathype.
Van John Maynard Keynes is de uitspraak bekend:
When the facts change, I change my mind. What do you do, sir?
Zó doen verstandige mensen dat.
Het volgende voorval is eveneens illustratief voor Keynes. Hij bezocht eens een economisch congres, waar hij natuurlijk met eerbied tegemoet werd getreden. Hij onthutste zijn gastheren echter met de opmerking dat hij waarschijnlijk de enige niet-Keynesiaan in hun midden was. Tja, dat is soms het treurige lot van epigonen. Als hun leidsman van mening verandert, blijven ze eenzaam in de kou achter. Maar dat terzijde.
De interviews van Simon Rozendaal gingen niet allemaal van een leien dakje. Vele werden in de VS afgenomen. Voor iemand van het forse postuur van de auteur moeten de opgevouwen transatlantische vluchten geen pretje zijn geweest. Maar dat valt waarschijnlijk in het niet bij de marteling van zijn vraaggesprek met de humane toxicoloog Aalt Bast, dat tijdens een etentje in Maastricht plaatsvond. Bast weet alles af van de giftige stoffen die in ons eten voorkomen. En hij gaf genereus blijk van zijn kennis bij elke hap die Rozendaal manmoedig door de keel probeerde te wurmen. De maaltijd werd afgesloten met koffie volgens Bast 'een ware chemicaliënbom. Maar erg lekker'.
Simon Rozendaal's bundel lijkt mij perfect leesvoer voor wetenschappers die over de grenzen van hun vakgebied willen heenkijken. De toegankelijk schrijfstijl maakt het boek ook bijzonder geschikt voor de geïnteresseerde leek, die in een paar avonden genoeglijk lezen kan bijspijkeren wat hij altijd al had willen weten, maar waar het om een of andere reden nooit van is gekomen.
Aanbevolen dus!