Met verbazing lees ik in de Volkskrant hoe men de achteruitgang van Indonesië beschrijft en daar de islam de schuld van geeft. Dat kan ook moeilijk anders, maar wacht ons eenzelfde lot? Michael Maas was achttien jaar lang correspondent in Indonesië. Hij heeft een duidelijk beeld van hoe vrij het er toen was en wat het nu geworden is. Hij spreekt van tolerantie tegenover homo's en transgenders, gastvrijheid en een redelijk vooruitstrevend land (weliswaar met de nodige problemen). Maar dat was nog in 2003. Het jaar 2019 is héél anders.
Maas concludeert dat men sinds de tsunami van 2004 langzaamaan is gezwicht voor groepsdruk. En niet zomaar groepen, nee,
moslims. Homo's verdwenen uit het straatbeeld en van tv. Men durft niet meer openbaar van alles meer te zeggen en de politiek lijkt steeds meer macht af te staan aan leiders die om het minste of geringste hun groepen inzetten als knokploegen.
Daarbij gaat het niet eens om de 'echte islam', wat er in het heilige boek staat maakt vrij weinig meer uit. Hij constateert dat wat zich daar moslim noemt, keiharde repressieve maatregelen eisen en opleggen tegen alles wat volgens hun eigen definitie van hun religie, verkeerd is. Alles wordt gerechtvaardigd met 'de wil van Allah'.
Je kunt haast niet anders dan een voorzichtige parallel proberen te trekken met wat Maas beschrijft en wat in Nederland en de rest van Europa gebeurt. Qua aantallen gaat die vlieger natuurlijk niet op, maar zien we hier niet ook de neiging om die religie, in praktisch elke vorm, ruimte te bieden? Zien we hier ook niet een angst vanuit politici en burgers ontstaan voor agressieve groepen die je 'niet moet provoceren'?
We weten dat met name derde en vierde generatie moslims juist orthodoxer en conservatiever worden. We weten ook dat salafisme hier een voet aan de grond heeft. We merken ook dat het steeds minder relevant is om wat voor tak van het geloof het precies gaat, of de agressieve IS-sympathisant wel écht de Koran heeft gelezen of niet.
Wat uitmaakt is waar de religie voor wordt gebruikt en wie het tolereert. De kans zit er dik in dat sociale spanningen alleen maar toe zullen nemen en vanuit die groep eenzelfde machtsstrategie zal worden gebruikt zoals 'moslims' in Indonesië dat hebben gedaan en nog steeds blijven doen. Maar goed, laten we eerst kijken of vrouwen wel echt uit vrije wil boerka's dragen, want dat is écht belangrijk in dit land.