De Duitse economische motor lijkt te haperen en zorgt voor een schokgolf door het hele continent. Van alle eurolanden kende de Duitse industriële productie de sterkste daling, namelijk van 4,3% over de maand augustus. De extreme daling is ten dele het gevolg van de late zomervakanties in Duitsland. Traditioneel is de productie net voor de vakantie extra groot en in de vakantiemaand extreem laag. Zo verlaagden autofabrikanten in augustus hun productie met ruim 25%.
De dreiging alleen al van een derde recessie in zes jaar tijd schrikt beleggers in met name Europese aandelen af. De Europese aandelenindices daalden in de afgelopen weken twee keer zoveel als bijvoorbeeld de Standard & Poors 500 index. En dat terwijl de Amerikaanse aandelen daarvoor veel meer waren gestegen dan die uit Europa.
Sinds ECB president Mario Draghi recentelijk aangaf dat het herstel in de eurozone momentum aan het verliezen was, hebben beleggers in met name indexfondsen miljarden euros onttrokken. Zo liquideerden zij alleen al in de afgelopen drie maanden voor euro 2 miljard uit de Vanguard FTSE Europe ETF (VGK), na hier acht maanden op rij netto geld ingepompt te hebben.
De dip lijkt evenwel niet direct te leiden tot een nieuwe recessie. Het IMF heeft voor 2015 haar groeiverwachting bijgesteld van 1,5% naar 1,3%. Over dit huidige jaar denkt het IMF dat de eurozone zal groeien met 0,8%. Daarentegen is de groei in de VS iets naar boven bijgesteld. Voor 2014 voorzien zij daar een stijging van 2,2% en voor volgend jaar met 3,1%. Toch houdt het IMF wel rekening met een krimp in de economie van de eurozone. De kans daarop schat IMF Managing Director Christine Lagarde in op 35%. Dit wordt mede ingegeven door de angst voor deflatie en de mogelijkheid van een verdere terugval in de Duitse industriële productie.
Terwijl Frankrijk en Italië alle kritiek op hun economische beleid pareren door om het hardst te roepen dat Duitsland meer moet spenderen, zet de Duitse financiën minister Wolfgang Schäuble zijn hakken in het zand. Duitsland wil best meewerken, maar blijft bij haar standpunt dat economische groei niet duurzaam kan zijn door het uitgeven van ongedekte cheques.
Terwijl de Europese aandelen oversold lijken te zijn, blijven de Russische aandelen het zwaarst van alle markten onder druk staan. Ten opzichte van de opkomende economieën zijn de Russische aandelen in bijna 10 jaar niet zo goedkoop geweest. De koersen van de Russische aandelen zijn nu gemiddeld 4,7 keer de verwachte winst.
Door de angst op de beurzen kopen beleggers massaal de toch al hoog geprijsde Amerikaanse en Duitse staatsleningen. De rente op Duitse staatsleningen met een looptijd van 10 jaar is nog nooit zo laag geweest (0,85%). De Amerikaanse rente is in 16 maanden niet zo laag geweest.
Beleggers lijken volslagen in paniek te zijn geraakt en ontvluchten de aandelenmarkt. Zeker die in Europa biedt kansen, met name bedrijven die grotendeels actief zijn in de Verenigde Staten. Zij kunnen dubbel profiteren, namelijk van de economische groei daar en de stijgende dollar. De Russische aandelen zijn alleen geschikt voor de onbevreesde beleggers die kunnen incasseren.
Michael Toorop - Managing Partner Persist Global Wealth Management BV.