Portugese minister waarschuwt: geen stimuleringsbeleid meer!

De Portugese minister van Financiën roept zijn Europese collega's op snel te bezuinigen. Volgens Vítor Gaspar heeft het Keynesiaanse stimuleringsbeleid van geleend geld in de economie pompen niet gewerkt. Diederik Samsom, leest U mee?

De Portugese bewindvoerder deed zijn uitspraak in een interview met de Amerikaanse krant The New York Times. Hij zei dat het economische beleid van zijn socialistische voorganger niet had gewerkt. Nu moet de begroting op orde worden gebracht en de Portugese economie concurrerender worden. Daarmee sprak hij zich dus nadrukkelijk uit voor het Europese begrotingspact en het soort hervormingen waarop Duitsland, Nederland en de andere noordelijke lidstaten de afgelopen jaren hebben aangedrongen. "Dat is de juiste aanpak om de enorme onevenwichtigheden die ons land jaren hebben geplaagd, weg te werken."

Gaspar is lid van de rechtse regering die eind vorig jaar in Portugal aantrad. Dat was nadat het Zuid-Europese land bijna 80 miljard euro van de eurolanden kreeg om te voorkomen dat het bankroet zou gaan.

De socialisten, die daarvoor aan de macht waren, hadden de tekorten hoog laten oplopen. In 2009 kwam het tekort uit op ruim 17 miljard euro, wat overeenkwam met 10 procent van het bruto binnenlands product. In 2010 was het tekort 16 miljard; in 2011, 7 miljard.

De staatsschuld steeg in diezelfde periode met bijna 40 miljard. In 2009 was de schuld nog de grootte van 70 procent van het BBP. Vandaag de dag is die bijna 10 procent groter dan het BBP, meer dan 180 miljard euro. Een enorme blok aan het been van de economie. Ondanks de enorme "investeringen" (dat is linkse codetaal voor andersman of geleend geld uitgeven) is de Portugese economie de afgelopen jaren namelijk stelselmatig gekrompen.

In 2009 was er een negatieve groei van bijna 3 procent; in 2010, van 1.4 procent; vorig jaar, van 1.6 procent. Dit jaar wordt een krimp van meer dan 3 procent verwacht. Het is dus niet verwonderlijk dat de internationale kapitaalmarkten zich zorgen maken. Investeerders verwachten dat Portugal wederom een Europees steunpakket zal moeten aanvragen, wil het niet failliet gaan.

Niet alleen wat de staatsfinanciën betreft, is Portugal een treurig schoolvoorbeeld van gefaalde, linkse economische theorieën. De overheidsuitgaven zijn goed voor bijna de helft van het BBP. De helft van de economie is dus de staat! De afgelopen maanden zijn er door de rechtse regering enkele staatsbedrijven geprivatiseerd, maar er is meer te doen: de publieke sector staat bol van de verspilling. De verzorgingsstaat is groot en genereus. Het kost veel tijd en geld om een werknemers te ontslaan.

De werkloosheid ligt toch op 14 procent. De lonen zijn laag in vergeleken met West-Europese landen maar de Portugezen zijn al lagelonenland voorbijgestreefd door Centraal- en Oost-Europese lidstaten, waar de mensen dikwijls harder werken. De gemiddelde Portugees is, naar verhouding van zijn salaris, niet productief genoeg. En Portugezen geven er rond hun 63ste de brui aan om nog gemiddeld twintig jaar te rentenieren op kosten van de staat. Nice work if you can get it.

Weerstand tegen hervormingen is er uit bekende hoek: de linkse oppositie en de vakbonden klagen steen en been voor er maar iets is bewerkstelligd. Gaspar zou graag dieper snijden in de zorgkosten en de pensioenen, maar daar zit zelfs de "rechtse" kiezer niet op de wachten. (Klinkt bekend!) In plaats van ingrijpend te bezuinigen, worden de belastingen verhoogd om op de korte termijn het begrotingstekort te dichten.

Zelfs de minister die zegt te begrijpen dat de overheid moet afslanken om de economie te doen groeien, heeft niet genoeg aan de helft van wat alle Portugezen in een jaar verdienen. Hopelijk komt daar verandering in op het moment dat Portugal de begroting in evenwicht heeft weten te brengen. 

Foto: IMF / Michael Spilotro