Politieke analyse - Angst zat er goed in! Baudet dreef Rutte en zijn VVD een tijdje behoorlijk in het nauw

In de politieke analyse van Tom-Jan Meeus in de NRC staan een paar interessante feitjes over de paniek die Thierry Baudet veroorzaakte bij de VVD. Ook Rutte zelf voelde zich voor een tijdje als een kat in het nauw.

Aanleiding voor de paniek was natuurlijk de verkiezingswinst van Forum voor Democratie bij de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart en de Europese Parlementsverkiezingen van 23 mei. FvD kwam toen echt op én werd ineens een belangrijke factor in de politieke arena.

Hoewel FvD na de Provinciale Statenverkiezingen zelf ook niet zó'n grote overwinning had verwacht, was de klap voor Rutte kennelijk enorm. Meeus vertelt dat Rutte na dit moment voor het eerst echt overwoog om 'buiten de lijntjes te kleuren' wat zijn politieke strategie betreft. Rutte is namelijk niet zo van het neersabelen van politiek tegenstanders en erg 'volgens het boekje'.

Dat hij vanwege Thierry Baudet niet alleen serieus begon te overwegen om 'negative campaigning' in te gaan zetten maar ook daadwerkelijk de confrontatie aan wilde gaan, lijkt pure paniek te zijn geweest. Er moest op stel en sprong een campagnestrategie worden uitgewerkt, die uiteindelijk neerkwam 'op impuls en intuïtie'. Één van de campagnemanagers, Bas Erlings, zei zelfs:

De VVD zou volgens Meeus af zijn gegaan op onderzoek van Maurice de Hond, die aantoonde dat FvD aan zijn electorale limiet zat. Ze zouden niet nog meer zetels af kunnen snoepen van andere partijen, behalve de PVV. Dit zou aanleiding zijn geweest voor de VVD om in de aanval te gaan richting FvD.

Vanaf dat moment lijkt Meeus uit de bocht te vliegen met zijn analyse. Persoonlijk lijkt mij die overweging van VVD namelijk nogal stug. Één grote FvD lijkt mij gevaarlijker voor de VVD dan een FvD-PVV samenwerkingsverband, die makkelijker tegen elkaar uit te spelen zijn.

Ook de missers van Baudet tijdens het Pauw-debat worden door Meeus zwaarder meegewogen dan ik dat zou doen. Ze brachten een deukje met zich mee maar leveren geen blijvende schade. Meeus lijkt ervan overtuigd dat Baudet struikelend en strompelend op z'n eigen zwaard dreigt te vallen, vanwege 'zijn eigen onzinmachine' (hiervoor haalt Meeus De Correspondent aan). En laten we eerlijk wezen, Baudet heeft echt nog wel het één en ander bij te schaven.

Er vallen daarom twee conclusies te trekken uit Meeus' analyse. Meeus kiest voor de eerste: Dat Rutte een behoorlijke prestatie heeft geleverd door in een compleet veranderde politieke arena, op intuïtie, tóch successen heeft weten te boeken.

Zelf belicht ik liever de tweede: namelijk dat Baudet, ondanks al het gestuntel en met weinig politieke ervaring, een zéér ervaren premier geforceerd heeft z'n hele strategie aan te laten passen. Iets wat haast geen enkele andere Nederlandse politicus voor elkaar heeft gekregen.