Pieter Omtzigt is terug en zet zijn tanden in moord op Maltese journaliste: “Ik ga door muren om dit op te lossen!”

Wie dacht dat de wereld het laatste had gehoord van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt nadat hij door een bizar NRC-artikel zijn woordvoerderschap over de MH17 moest inleveren, heeft verkeerd gedacht. Na het kerstreces is Pieter Omtzigt nog altijd Kamerlid en onderdeel van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa. En in die hoedanigheid belooft Omtzigt door te gaan met het aantonen en aanpak van misstanden. Vorig jaar wist Omtzigt zo al een groot corruptieschandaal binnen de Raad zelf aan te kaarten, waardoor inmiddels meerdere collega’s worden vervolgd of hebben moeten opstappen.

Nu gaat Omtzigt werk maken van de brute moord op de Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia. De vrouw was namelijk één van de best ingelichte onderzoeksjournalisten van heel Europa, en ondanks haar politieke activisme dwong ze daarmee veel respect af bij vriend en vijand. Tot 16 oktober 2017, toen ze een zeer kritisch artikel over een medewerker van de Maltese premier Muscat op haar website zette. “Een boef,” oordeelde ze. Een paar minuten later verliet ze haar woning en stapte ze in haar auto. Waar ze naartoe ging is onbekend, maar ze is in ieder geval nooit aangekomen op de bestemming. Op slechts meters afstand van haar huis werd haar voertuig namelijk tot ontploffing gebracht door een autobom. Eén explosie, en de meest spraakmakende vrouw van Malta was op slag dood.

Het kleine eiland - gelegen onder Sicilië maar al sinds 1964 onafhankelijk en sinds 2004 lid van de EU - was wekenlang in shock wegens deze brute moord. Maar al het plaatselijke verdriet en ophef ten spijt, is drie maanden later nog altijd onduidelijk wie er achter de aanslag op Caruana Galizia zaten, wie hun opdrachtgevers waren en hoe de Maltese regering deze zaak tot een geruststellend einde gaat brengen.

Enter Pieter Omtzigt. De Nederlandse parlementariër werd onlangs ingeschakeld door de zonen van Caruana Galizia, omdat zij er geen vertrouwen in hebben dat de Maltese regering – geleid door de vaak door hun moeder op de korrel genomen Labour-partij – het onderzoek tot in het beste van hun kunnen uitvoert. Omtzigt heeft in Europa aan zijn onthulling van het corruptieschandaal namelijk een beresterke reputatie als ijzervreter overgehouden, die tot het gaatje gaat om dingen die het daglicht niet kunnen verdragen aan de wereld te tonen.

En die mentaliteit is ook op dit dossier weer nodig, vindt Omtzigt. Hij vertelt: "Het is heel ernstig als één van de journalisten die de meeste misstanden gevonden heeft in haar land vermoord wordt. Het probleem is dat Daphne Caruana Galizia zoveel misstanden aan het licht gebracht heeft, dat er wel meer mensen waren die haar bloed wel konden drinken. Je weet dus nog niet precies waar je moet zoeken. En doordat je weet dat één van haar laatste projecten was dat ze corruptie ontdekt had in de hoogste cirkels van de Maltese regering - namelijk de vrouw van de minister-president en één van de ministers - wordt het zeker in een klein land als Malta nog noodzakelijker om goed mee te kijken hoe het onderzoek verloopt."

Die omvang van Malta - het eiland in de Middellandse Zee telt slechts 416.000 inwoners - maakt Omtzigt geen biet uit. Hij vergelijkt zijn gevraagde rapportage over Malta met een eerder onderzoek dat hij deed naar IJsland: "IJsland heeft een vergelijkbare grootte. Dat zijn landen die net zo groot zijn als de steden Utrecht of Den Haag. Dus je moet je voorstellen dat werkelijk waar iedereen elkaar kent, nog véél erger dan in andere landen. Er zijn geen tien universiteiten waar iedereen naartoe geweest is zoals bij ons in de Tweede Kamer. Er zijn maar een paar toonaangevende universiteiten op IJsland, en dat zal op Malta niet anders zijn. Iedereen kent elkaar daarvan."

Omtzigt wijst in dat kader ook op de gebrekkige scheiding der machten op het eiland: "Bijna alle parlementariërs van de regerende partij zijn ook weer in dienst van de regering. Nou, dan weet je wel hoe lekker het loopt wat parlementaire onafhankelijkheid betreft! Als je je dat allemaal beseft, dan weet je hoe belangrijk het is dat iemand van buiten meekijkt. Als ik de Maltese regering was, zou ik er daarom al zelf voor gekozen hebben om te overwegen een waarnemer aan te stellen." Verdere conclusies over de Labour-regering wil Omtzigt echter nog niet trekken. Over de door de linkse Labour-partij gevormde regering zegt de CDA'er: "Ik wil eerst eens met ze praten voordat ik mezelf allerlei oordelen aanmatig.”

Maar dat praten gaat lastiger dan Omtzigt zou willen. Hij heeft geprobeerd contact te zoeken met alle zes de Maltese parlementariërs die in de Raad van Europa zitten, maar twee van hen - allebei lid van Labour - hebben al laten weten dat ze de CDA'er niet willen spreken. De andere vier gaven Omtzigt nog geen antwoord. Volgens het Nederlandse Kamerlid bewijst dat wel iets: "Er zit ergens nervositeit, met wat we aan het doen zijn rondom dit thema."

Omtzigt wil van die zenuwachtigheid af, want de ernst van de zaak verlangt dat: "Het gaat om een autobom. Dan wil je wel weten wie daar de opdracht voor geeft, want dat is nooit een ongeluk. Het is ernstig, want de moord is heel professioneel uitgevoerd. Dan wil je niet alleen degenen hebben die het gedaan hebben, maar ook echt de opdrachtgevers. En daar lijkt het wat moeilijk te gaan."

Veel is echter nog altijd onduidelijk, en dat is reden voor de CDA-politicus om eens wat druk te gaan zetten: "Het doel van mijn schriftelijke vragen aan de raad van ministers is dat alle 47 lidstaten van de Raad van Europa even samen over Malta moeten gaan praten. En dan mag Malta even gaan uitleggen wat ze aan doen zijn. Misschien krijg je dan nog niet direct antwoorden, maar het gaat daarna toch wel echt gebeuren."

Of het onderzoek resultaat gaat opleveren? Omzigt is in ieder geval vastberaden en belooft zijn tanden er ongenadig hard in te gaan zetten: "Als ik zin heb, ga ik door muren. En weet je: het vorige onderzoek naar corruptie binnen de Raad van Europa is ook eerst drie keer afgewezen. Het zou kunnen dat het niet meteen de eerste keer lukt." Volgens Omtzigt hoort het bij zijn taak als volksvertegenwoordiger: "Als je in de politiek zit en je wilt niet een klein beetje vechten voor wat je aan het doen bent, dan kan je er beter mee ophouden."

De strijdlust is duidelijk. Pieter Omtzigt, de pitbull van de Tweede Kamer en de Raad van Europa, gaat zich ermee bemoeien en dat betekent één ding: de Maltese autoriteiten en de moordenaars van Daphne Caruana Galizia kunnen hun borst gaan natmaken. Omtzigt: "Dit verhaal is nog niet afgelopen..."

Samen met de zonen van Daphne Caruana Galizia organiseert Omtzigt vanmiddag in Straatsburg een zogenaamd ‘side-event’ over de moord en de gebrekkige strafvervolging die er tot dusverre heeft plaatsgevonden. Allerlei belangrijke NGO’s hebben zich al bij het initiatief gevoegd. Ook stelt Omtzigt in een resolutie dat hij een Europese rapporteur wil aanstellen om Malta achter de broek aan te zitten.