Als je denkt dat Nederland dát fabeltje ooit nog gelooft, dan schat je onze intelligentie wel heel laag in, Alexander.
Het was vandaag een drukke bedoeling in Rotterdam: maar liefst 1500 referendummoordenaars kwamen daar vandaag bijeen op het
D66-congres. Daar liet 'democraten'-leider
Alexander Pechtold na een opvallende radiostilte van weken eindelijk eens weten wat hij persoonlijk nou van de teraardebestelling van het referendum vindt.
Het eerlijke antwoord moge duidelijk zijn: 'Het leek me eens leuk idee, maar toen ik erachter kwam dat men daarmee ook tégen ons in kan stemmen, was de lol er snel vanaf.' Zulke eerlijkheid viel echter niet te verwachten natuurlijk van deze man, dus in plaats daarvan
bewees hij thuis de leukste te zijn en zowaar publiekelijk zijn liefde voor het referendum te verklaren. Ja, je leest het goed: Alexander Pechtold is eigenlijk
vóór referenda.
Hoe dat dan te rijmen valt met het koudmaken van het
raadgevend referendum? Simpel, aldus Pechtold. Eigenlijk zag hij dat referendum eerst als een opstapje naar het
bindend referendum, en dáár is zijn partij alsnog groot voorstander van. Beweert hij dan. Maar zoals het nu werkte, werd hij er niet warm voor:
Hij zei dat het Oekraïne-referendum heeft laten zien dat het raadgevend referendum niet werkt. De initiatiefnemers gaven volgens hem toe dat hun doel eigenlijk het ondermijnen van de Europese Unie was.
Pechtold zei op het congres dat D66 altijd voorstander van een correctief, bindend referendum over "geschikte onderwerpen" is geweest en niet voor een raadgevend, niet bindend referendum over wetten die net zijn ingevoerd. Hij noemde het correctief referendum, waarvoor de grondwet gewijzigd moet worden, "het échte referendum". "Voor dat referendum blijven wij ons inzetten."
Dit is natuurlijk allemaal leuk en aardig, maar iedereen weet dat het hiermee gewoon einde oefening is voor referenda in Nederland. Het bindend referendum zal nooit worden ingevoerd, puur omdat Nederland daar niet klaar voor is. Referenda werken pas zodra je een traditie daaromheen hebt gebouwd, en juist dáárvoor was het niet-bindende referendum nodig. De stap van niets naar alles is te groot, en wat dat betreft speelt Pechtold het spelletje weer slim: ook hij weet dondersgoed dat dat bindende referendum er zo nooit zal komen. Maar dan kan hij de intentie om daartoe te komen wél leuk op de partijwebsite laten staan. Voor de bühne, welteverstaan.