OM gaat overstag: vraagt Russische MH17-radarbeelden op, terwijl Van der Steur volhield dat die niet nodig waren

Het OM gaat nu pas overstag. Maar is het op tijd?

Twee jaar nadat vlucht MH17 werd neergeschoten, is nog steeds niet alle informatie bekend. Nu pas heeft het Openbaar Ministerie een beroep gedaan op de Russische autoriteiten om de primaire radarbeelden van de MH17 vrij te geven aan het internationale onderzoeksteam. Na de zomer wil het OM de eerste onderzoeksresultaten presenteren waarin helder wordt vastgesteld met wat voor wapen de MH17 is neergeschoten, vanuit waar dat gebeurde en wie dat gebied destijds onder controle had. Die feiten zijn belangrijk om te kunnen vaststellen wie verantwoordelijk is voor de vliegramp.

De primaire radarbeelden van het gebied waren tot nu toe niet bekend bij het onderzoeksteam. Hoewel de beelden mogelijk belangrijke informatie kunnen geven over de toedracht van het neerstorten, bleef Minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur beweren dat de beelden niet nodig waren voor het onderzoek. Het verzoek van het OM aan Rusland om de beelden alsnog vrij te geven is dus een opvallende draai.

Mogelijk heeft Rusland internationale regels geschonden door de radarbeelden niet of onvolledig te bewaren. Mocht dat daadwerkelijk zo blijken te zijn, kan Nederland Rusland ter verantwoording roepen bij ICAO, het internationale orgaan dat deze regels handhaaft. Bovendien komen de beelden van pas voor het MH17-archief dat de regering van de Tweede Kamer moet opzetten.

Het lange gedraal met het opvragen van de beelden heeft voor veel twijfel gezorgd bij de nabestaanden van MH17-slachtoffers. Neemt minister Van der Steur zijn opdracht om de volledige waarheid te achterhalen wel serieus? Kamerleden als Louis Bontes en Pieter Omtzigt hebben de afgelopen jaren meermaals aangedrongen om de beelden op te vragen, maar door premier Rutte, minister Opstelten en diens opvolger Van der Steur werden de vragen afgewimpeld. Nu vindt het OM de radarbeelden opeens wél van belang.

Het is de zoveelste gebeurtenis die vragen oproept over de professionaliteit van de aanpak van de Nederlandse regering. Eerder kwam Van der Steur al in opspraak omdat hij de patholoog-anatoom die onderzoek deed naar de vliegramp, George Maat, zomaar van het onderzoek afhaalde zonder dat daar gegronde reden toe was. Van der Steur moest later zijn excuses aanbieden en professor Maat kreeg eerherstel. Heeft Van der Steur wel door hoe belangrijk het is dat dit onderzoek grondig en serieus wordt uitgevoerd?

Hopelijk is de draai van het OM een signaal dat het onderzoek serieuzer gaat worden aangepakt. Dat is niet alleen in het belang van de rouwende nabestaanden, maar ook in het nationale belang van Nederland.