Nederland is een eenzame fietser tegen de corona-eurobonds... hoe lang houden wij dat nog vol?

Gisteren hebben negen EU-lidstaten gepleit voor het invoeren van Eurobonds. Eurobonds zijn obligaties die worden uitgegeven voor gezamenlijke rekening van de landen van de eurozone. Het is een vorm van risicodeling en komt er op neer dat landen die hun begroting op orde hebben hun creditcard afgeven aan landen die dat niet hebben, de potverteerders. Economen in de sterke landen vinden Eurobonds een vorm van financiële zelfmoord. De negen voorstanders hebben ons land geschreven in een brief via de voorzitter van de Europese Raad Charles Michels. Heden gaan die negen landen per videoconferentie nog eens druk op Nederland uitoefenen om wel mee te doen met Eurobonds, want zonder Nederland geen Eurobonds. Ik heb er alle vertrouwen in dat onze minister van financiën Wopke Hoekstra zijn poot stijf houdt en terecht. Het zou puur financieel wanbeleid zijn en voor ons land zeer schadelijk.

Directeur Karel Lannoo van de Brusselse denktank Ceps ziet dat anders. Logisch, ook België is een kampioen potverteerder en heeft er dus alle belang bij dat Eurobonds er komen voor dit super verdeelde land, nota bene al zo lang zonder meerderheidsregering. Lanno denkt dat de “Nederlandse halsstarrigheid” zich tegen Den Haag zal keren. Hij noemt het “zeer conservatief en egoïstisch, “dit is een kwestie van solidariteit, het gaat ons allemaal aan en niemand weet ook hoe Nederland er zelf voorstaat als de crisis aanhoudt.” Toe maar, heer Lanno. Maar het is wel zeer dom en egoïstisch wat hij zegt. Maar toch heeft hij onbedoeld gelijk als hij meent “niemand weet ook hoe Nederland er zelf voorstaat als de crisis aanhoudt”. Dat is juist en tevens correct, maar daarom moeten we niet meedoen met Eurobonds, want mogelijk hebben we het geld nu zelf te heel hard nodig. Eigen volk eerst? Ik denk het niet. Want Italië zegt feitelijk dit tegen ons: “Wij laten al decennia Gods water over Gods akker lopen. We lappen als decennia iedere zindelijke financiële regel aan ons laars. Wij zeggen al decennia dat we ons financieel bestel zullen hervormen, maar we doen het niet. Wij steken onze middelvinger op. Want wij stellen ons “eigen volk” eerst en dat kunnen we doen omdat we sterke landen binnen de EU kunnen dwingen om niet hun eigen volk eerst te stellen. Wij dwingen ze om hun portemonnee te trekken. Wij Italianen zijn pure egoïsten. We hebben hen bij de staart. Hahaha!” Lanno zegt: “dit is een kwestie van solidariteit, het gaat ons allemaal aan”. Ook dat klopt. Eurobonds is een kwestie van ongelooflijk perverse solidariteit. Nooit en te nimmer doen Wopke!

“Europa heeft het materiaal om deze brand te blussen” schrijft profesoor Sweder van Wijnbergen van de universiteit van Amsterdam in het NRC op 25 maart. Hij bedoelt daarmee niet Eurobonds, want daar is hij (gelukkig) tegen. Nee, hij bedoelt het Euro Stabiliteits Mechanisme, ESM, in te zetten. Het ESM is een permanent financieel noodfonds dat leningen verstrekt aan lidstaten of sectoren of het herkapitaliseren daarvan aan landen en sectoren die in financiële problemen verkeren. Leningen van ESM zouden tot 400 miljard euro met garantstelling kunnen plaatsvinden. De leningen worden niet via de ECB verstrekt, maar intergouvernementeel waarbij ieder land een stemgewicht heeft. Groen Links is bijvoorbeeld een tegenstander vanwege het ondemocratische karakter van de ESM. Onze Algemene Rekenkamer is tegen het ESM.

PvdA’er Sweder van Wijnbergen vindt ESM leningen een goed plan omdat “de crisis is ontstaan buiten het financiële systeem, bij gezondheidsproblemen die de aanbodkant van de reële economie (beschikbare goederen) raken.” Wat dom. Kenmerkend voor deze Coronacrisis is juist dat het beide kanten van de economie in één klap raakt. Zowel de aanbodkant als de vraagkant van de economie worden in één klap vrijwel compleet stilgezet. Het is als een auto die in volle vaart tegen een muur rijdt. Vandaar ook dat alle financiële maatregelen slechts matig helpen. Het ligt niet aan de auto, maar aan de muur. We weten dat de ECB al de Big Bazooka heeft ingezet: 750 plus 120 plus 12 keer de reguliere 20 miljard is samen 1110 miljard euro. Ontzagwekkend. Wordt nooit terugbetaald, ‘mark my words’. En dan nog eens pakweg 400 miljard Italië toewerpen, bijvoorbeeld ook voor het traditioneel noodlijdende Italiaanse bankwezen? Wordt dat ooit wel terugbetaald, heer Sweder van Wijnbergen? Wat denkt u zelf? Hij zegt zich te beseffen dat “het is geen tijd om Italië een preek te geven over ‘eerst je fiscale huis op orde te brengen’; dat gaat in deze noodsituatie toch niet lukken en een instorting brengt ons in nog grotere moeilijkheden.” Treffender is de financiële dwangsituatie waarin Nederland verkeert amper te omschrijven. We hangen er met beiden beentjes en armpjes in. We kunnen amper nog voor of achteruit in deze rampzalige tijd.

Minister Wopke Hoekstra is tegen Eurobonds en tegen ESM leningen, bravo! Maar hoe lang houdt deze eenzame fietser het vol als het NRC en andere media erachter staan. Het Financieele Dagblad blijft hosanna roepen over de ECB, eindelijk een vrouw de baas. Dit is een financiële krant maar plaatsvervangend hoofdredacteur Prisco Battes doet het zeven kleuren in de broek om stelling te nemen in deze uiterst belangrijke kwestie. Onderzoeker Rem Korteweg van Clingendael zegt dat hij benieuwd is hoe lang Nederland “haar weigerachtige houding volhoudt”. Het is opvallend dat in deze zware tijden, waar empathie en compassie hoogtij moeten vieren, velen die ingehuurd zijn om toch rationeel te blijven denken, de kop volledig verliezen. Het is duidelijk dat de EU ons land in een houdgreep heeft genomen, waaruit we ons zonder kleerscheuren niet loskomen. Als deze Coronacrisis mij iets in economisch opzicht nog duidelijker heeft gemaakt, dan is het wel dat wij uit die foute club die Europese Unie heet, wegmoeten, zodra de kans zich voordoet. Minister Hoekstra verdient ons aller steun en waardering dat hij het roer recht houdt, in ons aller belang. “Hou vol, Wopke! You can do it!”

Tegen de Sweder van Wijnbergens van deze wereld zeg ik het volgende: dat jullie zo edel en empatisch zijn vind ik geweldig. Zelfs zodanig dat ik jullie verzoek de daad bij het woord te trekken en commitment te tonen door de portemonnee te trekken en 20% van je salaris af te staan voor EU-landen in nood. Nassim Taleb noemt dat ‘skin in the game’, zet je eigen huid op het spel, weg van vrijblijvendheid.” Waarom bent u daar niet voor te porren, heer Sweder van Wijnbergen? Waren uw teksten vrijblijvend?

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”