M/V weg ermee

Veel gedoe over het geringe aantal vrouwen in het nieuwe kabinet. Vandaag in de Volkskrant worden er zelfs twee stukken aan gewijd. De columniste Evelien Tonkens, tevens lid van de Eerste Kamer voor GroenLinks, spreekt van 'het witte belegen mannenkabinet', en Ronald Plasterk, tegenwoordig alleen nog Tweede Kamerlid voor de PvdA, mag uithalen tegen de nieuwe premier Mark Rutte, die zijn 'kleurrijke verleden' zou verloochenen. Mijn eerste reactie: goh, is dit nu het enige dat links tegen het nieuwe kabinet heeft in te brengen? Wat een gezeur. Blijkbaar heeft links niks inhoudelijkers meer te melden dan wat stemming te maken tegen een kabinet dat vooral uit oudere blanke mannen bestaat. Wat een zwaktebod.

Maar bij nader inzien is dit een belangrijke trendbreuk, die het nieuwe kabinet (wellicht onbedoeld) een verfrissend karakter geeft. De linkse ideologie is al heel lang verworden tot een gelijkheidsideologie voor zielige mensen, waar vroeger juist de verheffing van de arbeiders, de trotse gespierde werkers, centraal stond. Ongelijkheid moest niet worden bestreden via emancipatie en vooruitkomen op eigen (gebundelde) kracht, maar de emancipatie moest een kontje krijgen van de overheid via voorkeursbeleid. Kan het lulliger? Als dat stelselmatig wordt doorgezet bevordert zo'n overheid niet alleen een nieuw soort stigmatisering en vertrutting, waarbij elke vrouw of allochtoon die ergens een baantje krijgt als excuus-truus wordt gezien, maar gaan blanke witte mannen zich ook gedragen naar de karikaturen die de Postbus 51 propagandisten van hen gemaakt hebben. De overheid wordt dan niet meer als eerlijk gezien, maar als een partij die stelselmatig 'zwakken' begunstigt ten nadele van diegenen die carrière willen (en nog steeds moeten) maken en daarin door de (feminien geworden) linkse politiek worden gefnuikt. Wie een verklaring wil voor de 'nieuwe horkerigheid', moet die hier zoeken. Dat het nieuwe kabinet niet meer de moeite heeft genomen aan positieve discriminatie te doen, en daar zelfs tegen lijkt te zijn, is een belangrijke stap voorwaarts. Heel ironisch dat juist een minderheidskabinet een einde maakt aan de begunstiging van allerlei 'minderheden'. Dat moet natuurlijk niet als een nieuwe ideologie worden uitgedragen (dat zou domme rancune zijn), maar het schept helderheid nu links en een enkele krachtvrouw daar meteen vanuit de eigen gekwetste onderbuik tegen te hoop lopen.

Je hoort wel zeggen dat als er niet genoeg vrouwen in het kabinet zitten omdat er niet genoeg bekwame vrouwen te vinden waren, er beter had moeten worden gezocht. Dat is natuurlijk zo. Er zijn vast wel goede vrouwen te vinden die ook minister hadden kunnen worden. Maar ministers dienen zich aan en dringen zich op doordat zij zich al eerder hebben onderscheiden en dat ook heel graag willen zijn. Een ministerschap is niet iets voor timide personen (daarom kon de ijzeren Neelie Kroes ook een goed minister zijn), maar voor mensen die tegen een stootje kunnen. Dat hoeven niet allemaal Ivo Opsteltens te zijn, maar het helpt. Dat wil niet zeggen dat je bij 'gelijke bekwaamheid' niet de voorkeur zou moeten geven aan een vrouw of een vertegenwoordiger van een andere 'minderheid'. Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali konden hun boodschap juist zo krachtig verkondigen omdat zij homo, vrouw, moslim en zwarte waren. Zulke figuren die uit meerdere 'identiteiten' bestaan (in eigentijds jargon: echte multitaskers), zullen het goed blijven doen, want zij bedienen meerdere kiezersgroepen en ontwapenen tegelijk hun tegenstanders, die moeilijk met het verwijt kunnen komen dat we hier met 'witte boze mannelijke vijftig-plussers' hebben te maken. Want zulke mannen blijven natuurlijk verdacht, zo niet fout. Maar het lucht wel enorm op als er, heel anti-dicriminerend, een keertje niet op sekse, uiterlijk en afkomst is gelet, maar gewoon voor de eerste de beste gezonde vent die zich aandient. Want als er steeds gezocht moet worden naar de juiste poppetjes (is het poppenspel niet iets vrouwelijks?), kom je aan de echt belangrijke zaken niet toe. En als mannen daar wat minder boos en gefrustreerd door zouden worden, is dat voor het maatschappelijk klimaat ook wat waard. Zelfs de zwakkeren in de samenleving kunnen daar hun voordeel mee doen.