Waarom nu nog een hevig debat terwijl de grenzen over twee weken open gaan?
Op 1 januari 2014 gaan de grenzen voor Roemenen en Bulgaren open. Er is dan geen belemmering meer voor arbeidsmigranten uit deze Oost-Europese landen om naar het westen van Europa te trekken. Hoogstwaarschijnlijk krijgen we te maken met een toename van het aantal Roemenen en Bulgaren in ons land. Mensen die,
net als de Polen, echt niet willen terugkeren naar het land van herkomst.
Een Europese arbeidsmarkt is natuurlijk prachtig op papier, maar heeft ook negatieve effecten. Laaggeschoold Nederlands personeel wordt uit de arbeidsmarkt gedrukt als de CAO's niet strikt worden nageleefd; er wordt een toenemend beroep op de nationale sociale zekerheid gedaan door mensen die niet onze nationaliteit hebben; we krijgen te maken met
armoedemigratie en zo voort en zo verder.
Volgens mij was geen van die effecten niet te voorspellen. Ik kan me bovendien niet voorstellen dat bewindspersonen er niet voor gewaarschuwd zijn door hun meer nadenkende ambtenaren, toen ze instemden met het opengooien van de grenzen. En dat is al een tijdje geleden. Op 1 januari 2007 werden Roemenië en Bulgarije lid van de EU; andere lidstaten mogen tot zeven jaar na toetreding arbeidsmigranten uit die nieuwe EU-lidstaat om een arbeidsvergunning vragen. Die termijn loopt nu af. Zeven jaar hebben bewindslieden er hun hoofd over kunnen breken - en pas sinds september van dit jaar - drie maanden voor uur U - komt er een debat op gang over de negatieve gevolgen van arbeidsmigratie.
Ik kreeg bijvoorbeeld gisteren een persbericht van de Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD. Het bericht hoort bij een rapport dat gisteren is verschenen en schrijft over problematiek die we in ieder geval sinds de arbeidsmigratie van de Polen hadden kunnen zien aankomen.
Om de positieve effecten van intra-Europese arbeidsmigratie te versterken en de negatieve effecten te verzwakken stelt de werkgroep onder andere dat:
- Europese verdragen waarbij Nederland is aangesloten ter discussie moeten kunnen staan als de uitwerking ervan doorschiet;
- Nederlandse politici moeten gaan aansturen op het toevoegen van horizonbepalingen aan verdragsteksten;
- Nederland, indien nodig, taken en bevoegdheden terug moet halen naar het nationale niveau om arbeidsmigratie in goede banen te kunnen leiden;
- veel meer dan nu moet worden ingezet op het aantrekken van hoogopgeleide kennismigranten;
- om de solidariteit en het draagvlak voor open grenzen en Europa binnen de samenleving te consolideren, beperkingen moeten worden gesteld aan de toegang tot sociale voorzieningen;
- sociale zekerheid een nationale aangelegenheid dient te blijven;
- sterk moet worden ingezet op de aanpak van grensoverschrijdende criminaliteit (landloperij en mobiel banditisme) en frauduleus handelen. Internationale samenwerking op dat gebied dient te worden geïntensiveerd;
- stappen moeten worden gezet op het gebied van registratie van migranten. Registratie moet verplicht worden na 4 maanden en de Gemeentelijke Basisadministratie moet daarbij leidend zijn.
De timing van dit rapport is pijnlijk representatief voor de timing van het debat als geheel; na zeven jaar voorbereidingstijd moet er kort voordat de grenzen opengaan nog gediscussieerd worden over eventuele maatregelen.
