Kunnen D66, VVD, SP en GroenLinks het met elkaar eens worden?
Sinds mensenheugenis zit de PvdA in het stadsbestuur van Amsterdam. Maar na de enorme verkiezingsnederlaag van 19 maart is het niet meer zo zeker dat de PvdA bepaalt wat er gebeurt in onze hoofdstad. D66 werd de grootste en de blunderende PvdA-lijsttrekker Pieter Hilhorst stapte op. D66 is net als de PvdA een linkse partij, maar toch zorgde D66 meteen al voor een frisse wind in Amsterdam.
Want D66 wilde graag samen met de VVD de stad besturen. Het liefst zonder PvdA. En dus werd GroenLinks erbij betrokken. Helaas mislukte die poging de PvdA buiten het stadsbestuur te houden, omdat GroenLinks het toch niet aandurfde zonder tweede linkse partij erbij. Amsterdam zit nu al twee maanden zonder nieuw college. Heel even leek het erop dat de PvdA weer mee zou gaan doen met de onderhandelingen, maar niets is minder waar.
Verkenners Roger van Boxtel (D66) en Arjan Vliegenthart (SP) hebben de Amsterdamse gemeenteraad geadviseerd om een coalitie van D66, VVD, SP en GroenLinks te proberen. Een interessante optie, want ook hier zou de PvdA buiten de boot vallen. Waarom het zo belangrijk is dat de PvdA in de oppositiebankjes belandt? Dat lijkt me nogal duidelijk: de PvdA heeft de verkiezingen verloren en het is alleen maar gezond als een politieke partij met regenteske trekjes een keer niet mee mag doen.
De verkenners zien eerdere besprekingen tussen D66, GroenLinks en VVD niet als een belemmering voor mogelijke samenwerking. De voorgestelde coalitie lijkt ze het meest voor de hand, op basis van de opgegeven eerste en tweede voorkeuren van de partijen.
Geen van de vier partijen heeft blokkades gelegd op deze coalitie. Hoewel het proces tot nu toe volgens Van Boxtel en Vliegenthart niet eenvoudig was, zien ze dat een succesvolle samenwerking tussen de voorgestelde partijen zeker mogelijk moet zijn.
Het wordt een lastige klus om de PvdA uit het college te houden, om één simpele reden: de PvdA is oppermachtig in Amsterdam. De ambtenarij is erg PvdA-gezind en zal dus makkelijk allerlei plannen kunnen dwarsbomen. De lokale journalistiek is over het algemeen genomen ook erg vriendelijk naar de PvdA toe. En dan is er de PvdA zelf nog. Dus zowel vanbinnen als vanbuiten moeten D66, VVD, SP en GroenLinks allerlei aanvallen pareren.
Het zal niet makkelijk worden, maar ze moeten het proberen. Het is - als je het mij vraagt - hun heilige plicht om de PvdA uit het stadsbestuur te houden. D66, VVD en SP durven wel. Het is nu de vraag of GroenLinks zich wil vastklampen aan de PvdA. De PvdA zal er alles aan doen om GroenLinks niet te verliezen aan de drie andere partijen. Het blijft dus spannend. Echter, niets is onmogelijk. Met een beetje geluk en heel veel doorzettingsvermogen moet het lukken de PvdA voor in ieder geval een periode van vier jaar uit het Amsterdamse stadsbestuur te jagen.
Instant update: GroenLinks wil niet met D66, VVD en SP. "Ingewijden houden er rekening mee dat D66, SP en VVD nu gedrieën gaan onderhandelen. Ook zonder GroenLinks hebben ze ook een meerderheid in de gemeenteraad." Laten we hopen dat ze eruit komen. Desnoods geven D66 en VVD de SP van Laurens Ivens een extra wethouderspost om hem tevreden te stellen.