De Koningin heeft zoals gebruikelijk ook dit jaar weer een kersttoespraak gehouden (de tekst kunt u hier nalezen). Natuurlijk roept Hare Majesteit op tot verbondenheid, solidariteit en het zoeken naar overeenkomsten in plaats van verschillen. Dat deze toespraak zonder problemen uit de koker van Job Cohen of een andere PvdA-coryfee had kunnen komen, zal de gemiddelde Nederlander niet meer verbazen. Als de afgelopen kabinetsformatie ons iets duidelijk is geworden, is het wel dat de Koningin alles behalve politiek neutraal is.
Daar kan ik me dan ook niet zo aan storen. Hetgeen ik me wel aan stoor is iets anders.
In haar toespraak zegt de Koningin namelijk het volgende:
Bemoediging vinden wij evenzeer in het delen van waarden die door de eeuwen heen gestalte hebben gekregen. Die zijn herkenbaar op tal van plaatsen waar mensen vreedzaam met elkaar verkeren en samenwerken. Van oudsher berust dit op verdraagzaamheid, zorgvuldigheid en hulpvaardigheid. Deze principes zijn ook vandaag essentieel. Behandel anderen zoals u wilt dat zij u behandelen. Zo heeft Jezus de bekende gulden regel - wat gij net wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet - pósitief geformuleerd (mijn cursivering).
Waarom moet de Koningin hier verwijzen naar Jezus? De enige voor wie Jezus autoriteit heeft, zijn christenen. Echter leven wij niet in een monoreligieus- maar multireligieus land. Voor moslims, hindoes, boeddhisten et cetera hebben uitspraken van Jezus geen enkele autoriteit (om het nog maar niet te hebben over het feit dat de gulden regel in het geheel niet voorkomt in de islam).
De fout die de Koningin hier maakt wordt veel gemaakt. Aan de grondslag ligt de foutieve aanname dat religie bindt. Dat is misschien zo in een monoreligieus land, maar niet in een multireligieus land. Daarin kan het juist tot spanningen leiden. Als de Koningin even iets meer moeite had gedaan was ze echter uitgekomen bij de Duitse Verlichtingsfilosoof Immanuel Kant. Hij fundeerde in 1785 de gulden regel in iets dat zowel ieder mens - religieus of niet - kan worden onderschreven: de menselijke waardigheid.