Kom maar op met die nieuwe Koude Oorlog

En hou op Guy Verhofstadt, Hans van Baalen en de EU de schuld te geven van de crisis in Oekraïne, stelletje dwazen!

Soms mis ik hem. Geboren en getogen in de eerste verdedigingslinie aan onze (de goede!) kant van het IJzeren Gordijn, wierp de Koude Oorlog altijd een schaduw over de families van Nederlandse, Belgische, Britse en Amerikaanse militairen die gestationeerd waren in het voormalige West-Duitsland. Maar het was geen donkere schaduw.

Ergens wisten we allemaal best dat de Russen nooit zouden komen. Dus was het leven aan het koude front eerder spannend dan beangstigend. Tijdens militaire oefeningen bestormden Britse ghurka’s onze tuin en werden teruggedreven door de LB’ers (luchtmachtbeveiligers) van mijn vader. Met vriendjes speelden wij hun manoeuvres na, om ’s avonds – als papa weer veilig thuis was – te genieten van oorlogsfilms die wij afspeelden op de eerste videorecorders, gekocht in de Amerikaanse PX-winkel en betaald van de royale buitenlandse toelage van Defensie. Het leven was goed tijdens de Koude Ooorlog.

Vijfde colonne

Ook op macroniveau trouwens. Want de angst voor het communisme zorgde ervoor dat de scherpe kantjes van het kapitalisme werden afgevijld. Bang als the powers that be waren voor een vijfde arbeiderscolonne, keek men wel uit! Behandel je werknemers goed dan flirten ze niet met die enge Russen. Het was een van de drijvende krachten achter de verzorgingsstaat. Bankiers en andere kapitalistische roofridders waagden het niet het soort immorele en amorele gedrag te vertonen waarin zij vandaag de dag uitblinken. Het was ondenkbaar dat een bedrijf miljardenwinsten maakte en toch duizenden werknemers op straat zette.

Deden zij dit wel, won links de verkiezingen en deed rechts het in de broek. Zouden de Sovjets dan misschien toch komen om de arbeider te “bevrijden”? Natuurlijk niet, maar de schrik zat erin, de vakbonden floreerden en er was evenwicht in onze economie tussen gezond groeikapitalisme en sociale rechtvaardigheid. Totdat Ronald Reagan en Rambo de Russen versloegen, eigenhandig de Berlijnse Muur sloopten en de wereld voorgoed veranderden. Vrede, vrijheid en veiligheid braken uit, er kwam nooit meer oorlog en iedereen zou ons voorbeeld volgen: de droom van de kapitalistische Pax Americana was werkelijkheid geworden.

Or was it? Al snel bleek dat niet de hele wereld wilde leven in de Westerse wensdroom. Het einde van de Koude Oorlog viel ruwweg samen met de onstuitbare opkomst van het islamisme in de Arabische wereld en haar reusachtige periferie (Van Dakar tot Dacca), terwijl dichter bij huis in het voormalige Oostblok het communisme werd vervangen door dat verwoestende relict uit pre-ideologische tijden: het nationalisme. En dus niet het vrijblijvende patriotisme van voetbalsupporters, Belgenmoppen en Duitsers die principieel alleen BMW of Mercedes rijden.

Het was het nationalisme van de Servische chetniks en de Kroatische ustasja’s, van de Krajina, Nagorno Karabach, Transdnjestrië en andere regio’s waarvan u voor 1990 nog nooit had gehoord. En dat van Grozny, Vukovar en Srebrenica. Terwijl wij West-Europeanen al met een been in de 21e eeuw stonden, keken slavenleiders Milosevic en Tudjman verlekkerd naar de 19e. Het is niet zo vreemd dat het overgerationaliseerde Westen geen antwoord had op de nieuwe tsaren, hun wereldbeeld was zo ver verwijderd van het onze. En bij niemand is dit nationalistische machtsdenken zo extreem ontwikkeld als bij Vladimir Poetin.

Verhofstadt en Van Baalen

We kunnen ons wel met laten meevoeren op onze antiEUsentimenten en Brussel de schuld geven van de crisis in Oekraïne, maar wie houden we dan eigenlijk voor de gek? Alleen onszelf, want buiten het wereldje van UKIP, Front National en PVV is er geen zinnig mens die gelooft dat Guy Verhofstadt en Hans van Baalen op een barricade in Kiev de oorzaak zijn van de Russische invasie van de Krim en dito infiltratie in Charkov, Donetsk en Slaviansk. Geen Russisch imperialist, geen Oekraïense nationalist denkt dat twee leden van het machteloze Europese Parlement een oorlog in Oost-Europa hebben uitgelokt. Ook geen Amerikaans analist, trouwens - de veel machtigere John McCain stond er ook en zelfs hem geeft niemand de schuld. Dit soort gedachtekronkels lijken uitsluitend voorbehouden aan hersenverweekte Eurofoben.

Ze gaan zelfs nog verder, de aluhoedjes. “Het imperialisme van de EUSSR-dictatuur is veel erger dan dat van Poetin.” U lacht misschien, maar je zou ze de kost moeten geven. De haat tegen “Brussel” zit zo diep dat er een hele mythe omheen is geweven. Wat geeft het dan dat Europa geen eigen leger, politiemacht of inlichtingendienst heeft en dat ieder land dat tot de Unie is toegetreden, dit volledig vrijwillig heeft gedaan. (Ik hoor u denken: “En ons referendum dan?”, maar de beslissing dat te negeren kwam van de Nederlandse regering, niet van de EU.) Sommigen gaan zelfs zo ver dat zij zich aan de ene kant beklagen over de "EU-dictatuur” en aan de andere openlijk de zijde kiezen van Poetin – een echte dictator (u weet wel, eentje die andere landen binnenvalt, oppositiemeisjes werkkampen instuurt, de persvrijheid heeft afgeschaft en hele bevolkingsgroepen discrimineert).

Niet dat Vlad deze “les ennemis de mes ennemis sont mes amis” gedachten van Eurofoob Nederland op waarde zal schatten. Hij denkt “nuttige gekken” en gaat verder met het verwezenlijken van zijn masterplan: herstel van het Russische Rijk. Zouden de Eurofobe Poetinfans weten dat hun idool tien jaar geleden al aan George Bush vroeg of deze wel wist dat "Oekraine helemaal geen echt land is". Zoals zoveel dictators die zich uitsluitend met jaknikkers omringen, lijkt de Russische president het contact met de werkelijkheid te verliezen. Een beperkte inval in Georgië en het de kop indrukken van islamistische opstanden in de Kaukasus is één ding – een grootschalige aanval op een soevereine Europese staat heel iets anders.

Als Poetins infiltranten in het oosten van Oekraïne – nauwelijks vermomde spetsnaz die doen alsof zij lokale “zelfverdedigingcomités” zijn (zou buiten Rusland daar echt iemand intrappen?) – worden vervangen door een echte invasiemacht, schiet de Russische president zich in de voet. Het zal leiden tot allerlei zaken die hij uiteindelijk juist koste wat het kost wil vermijden: economische en militaire steun aan andere Oost-Europese (NAVO-)landen, een mogelijk Fins lidmaatschap van diezelfde organisatie, versterking van de Europese integratie op het gebied van defensie en buitenlandse politiek en zwaardere economische sancties.

Dat laatste zal de EU zelf raken, maar Rusland nog veel sterker. Gas kunnen we op termijn ook van een ander kopen en misschien schrikken we zelfs zo dat we gaan voor een energieonafhankelijk Europa. Dit kan wat mij betreft niet vroeg genoeg gebeuren omdat wij er ook andere schurkenstaten (salaam Saoedi-Arabië, hola Venezuela!) mee in de wielen rijden. En leidt dit tot een nieuwe Koude Oorlog, dan zeg ik: bring it on! Dat is altijd nog beter dan een warme, vond deze week ook Ian Buruma al.  Nog afgezien van al het jeugdsentiment.

Volg Bart Schut op Twitter en Facebook.