Tweede Kamerlid Selçuk Öztürk (DENK) diende deze week drie Moties in aangaande democratische vernieuwing. Het DENK-Kamerlid wil dat de verkiezingen beter worden georganiseerd. Zijn voorstellen snijden hout, zeker gezien de ouderwetse manier waarop in Nederland de verkiezingen worden gehouden. Öztürk wil de Kiesraad een grotere rol geven, stempassen digitaliseren en vanaf 2021 de stemplicht invoeren.
Het is mooi om te zien dat een kleine fractie als DENK het toch even voor elkaar krijgt om in één week drie moties in te dienen die nog eens betekenisvol zijn ook. Toegegeven, dat lukt natuurlijk niet altijd, zoals de hopeloze Motie die Öztürk onlangs nog indiende met Kamerlid Van Haga, maar deze keer is alles anders.
Het DENK-Kamerlid houdt het lekker concreet en dan blijkt al snel dat hij wel iets begrijpt van de democratie. En dan met name wat voor rommeltje het is in Nederland qua organisatie van de verkiezingen. Laten we gewoon eerlijk zijn: het zijn 19e-eeuwse toestanden. Behalve de techniek achter de verkiezingen baart de steeds lagere opkomst het DENK-Kamerlid zorgen. Daarom pleit hij voor een opkomstplicht:
"constaterende dat in vergelijking met de jaren zeventig, toen de opkomstplicht nog werd ingevoerd, de opkomstpercentages van Nederland in de loop der jaren flink zijn gedaald;
constaterende dat Nederland enkel een opkomstpercentage van 41% had voor de Europese Parlementsverkiezingen, maar in België, waar de opkomstplicht wel is ingesteld, dit resulteerde in 89%;
van mening dat het belangrijk is dat alle onderdelen van onze samenleving, rijk of arm, jong of oud, meedoen aan het proces van besluitvorming over de toekomst van ons land;
verzoekt de regering, een voorstel naar de Kamer te sturen voor de invoering van de stemplicht (met een milde handhaving) voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 in Nederland,"
De stemplicht met "milde handhaving" moet het motivatieprobleem van Nederlanders om te gaan stemmen definitief oplossen, aldus Öztürk. Veel Nederlanders stemmen namelijk niet. Bij de Tweede Kamerverkiezingen is de opkomst nog relatief hoog, maar bij de Provinciale Statenverkiezingen en Gemeenteraadsverkiezingen liggen de opkomstpercentages bedroevend laag. In Groningen was de opkomst voor de Gemeenteraadsverkiezingen van 2018 zelfs lager dan 50%!
Maar het onderliggende probleem wordt natuurlijk niet aangepakt door het voorstel dat Öztürk middels zijn Motie doet. Want de motivatieproblemen komen vast ergens vandaan, maar van waar? Daarom zou het goed zijn -alvorens een stemplicht wordt ingevoerd- te onderzoeken wat de redenen zijn waarom Nederlanders überhaupt thuisblijven. Wellicht dat Nederlanders gewoonweg gedesillusioneerd zijn geraakt door de Haagse fratsen. En deze kiezers win je niet terug met een 'stemplicht', maar met goed beleid.