Janoekovitsj eist ingrijpen van Rusland

Sprekende in Rusland zei de oud-president van Oekraïne, Viktor Janoekovitsj, gisteren dat het hem verbaast dat zijn Russische ambtgenoot, Vladimir Poetin, zo stil blijft over de ontwikkelingen in zijn land. Volgens hem kan en mag Rusland zich niet in stilzwijgen hullen. Er moet actie worden ondernomen, en wel meteen.

Gisteren namen zwaarbewapende militairen al bepaalde gebieden in de Krim over. Zo bezetten zij o.a. een vliegveld aldaar. Dit onder het motto: hier accepteren we geen gerotzooi. Oekraïne beweerde dat de militairen Russen waren, wat - indien het klopt - inhoudt dat Poetin natuurlijk al actief betrokken is bij de gang van zaken in dat land. 

Maar goed, Janoekovitsj vindt dat dus niet voldoende. Hij eist meer, hardere acties, zowel van Rusland als - geloof het of niet - van de Verenigde Naties.

"Rusland moet handelen. Het karakter Poetin kennend, verbaast het me dat hij zo ingehouden zwijgt." Voor de goede orde voegde hij daar aan toe dat hij categorisch tegen iedere invasie is, maar dat is natuurlijk flauwekul. De context van zijn speech, de woorden die hij kiest, en zijn strijdbare toon maken duidelijk dat hij een militair ingrijpen van Rusland wel degelijk zou steunen. Daarmee bewijst hij natuurlijk eens te meer niets meer of minder dan een puppet te zijn van Poetin, maar blijkbaar vindt hij dat niet erg. 

Het masker is af. Janoekovitsj wil Oekraïne in naam van Poetin regeren. Poetin is dan een soort keizer, Janoekovitsj een lokale heerser die vrij veel vrijheid geniet om te doen wat hij wil... zolang hij maar precies doet wat Poetin eist. Een moderne hertog, zeg maar.

Hoewel dat scenario hem blijkbaar alleraardigst in de oren klinkt is er een significant deel van de Oekraïense bevolking dat daar anders over denkt. Deze nationalisten en / of op het westen georiënteerde Oekraïeners willen dat hun land onafhankelijk is, maar met goede banden met de EU. Zij accepteren het niet dat hun land een vazalstaat van Rusland is (of wordt). 

Het behoeft geen nadere uitleg dat die mensen op de steun kunnen rekenen van het westen, voor wie er veel aan gelegen is om de macht van Poetin enigszins te beperken, zo niet terug te rollen. 

Janoekovitsj speelt dan ook een bijzonder gevaarlijk spel. Hoe meer Rusland betrokken wordt bij de crisis in Oekraïne, hoe groter de kans dat het westen zich er ook op een dergelijke actieve manier mee bemoeit. Hoewel de EU en de VS allerminst staan te popelen om hun legers in te zetten, kan het zomaar zou zijn dat de NAVO zich gedwongen voelt om in ieder geval een deel van Oekraïne te beschermen. Indien dat het geval is krijg je een bijzonder explosieve situatie, waarin wereldmachten elkaar ineens naar het leven staan. 

Gezien zijn redelijk gematigde reactie tot nu toe aarzelt Poetin om zo ver te gaan. Als hij zich uiteindelijk toch gedwongen voelt om in actie te komen wordt het opeens bijzonder onrustig in Europa. De Oekraïense crisis kon daardoor weleens een internationale crisis worden van oost (Rusland) tegen west (EU en VS). Sinds de val van de muur hebben we een dergelijke situatie niet meer meegemaakt. 

Het valt dan ook te hopen dat Poetin zichzelf enigszins in de hand houdt en niet toegeeft aan Janoekovitsj's eisen. Indien hij dat wel doet móét het westen namelijk reageren. En daar zit niemand op te wachten.

Nee, laat Oekraïeners het zelf maar uitzoeken. Rusland, de EU en de VS kunnen daarbij bemiddelen, maar een gewapend ingrijpen mag niet tot de mogelijkheden behoren.