Een radiostation voor moslims in het Engelse Nottingham heeft haar luisteraars advies gegeven dat potentieel levensgevaarlijk is.
Ofcom - de Britse mediaauthoriteiten - heeft Radio Dawn stevig op de vingers getikt vanwege een uitzending in mei dit jaar. Radio Dawn is een station dat zich richt op moslims in de omgeving van Nottingham, en zendt in Punjabi uit. Zodoende is er ook vooral oosterse muziek op de zender te horen. Daar blijft het echter niet bij: de zender maakt regelmatig tijd voor call-ins, waarbij luisteraars kunnen bellen om in gesprek te gaan met de dj's.
Eén van die dj's is een mufti - een expert op het gebied van islamitische zaken die ook het recht heeft om adviezen aan moslims te geven. Een moslimgeleerde, zeg maar. Luisteraars kunnen hem altijd bellen en vragen om zijn wijsheid bij religieuze zaken, wat ze dan ook met regelmaat doen. Zo ook in mei, toen de volgende vraag,
vertaald door Ofcom, aan de mufti werd voorgelegd:
"Assalamoalaikum. I have a question to ask about someone who is diabetic and they are taking insulin, and the doctor has forbidden that person that they should not fast. My question is, could that person convert the lengthy fast into a winter fast? Would it be permissible to do that?"
Oftewel: is het voor een moslim met diabetes toegestaan om niet tijdens de Ramadan - die deze jaren midden in de zomer valt, waarop de dagen dus lang zijn, wat gevaarlijk kan zijn volgens zijn arts - maar in de winter te vasten? Op zich een heel interessante kwestie natuurlijk: vasten tijdens de Ramadan is de plicht van elke moslim, maar er zijn uitzonderingen mogelijk, bijvoorbeeld bij ziekte. Voorwaarde is dan wel dat het vasten later wordt ingehaald. Maar mag dat ook als je diabetes hebt? Immers: daar kom je nooit vanaf, wat inhoudt dat je de Ramadan elk jaar zou moeten overslaan. Een heel begrijpelijke vraag.
Helaas was het antwoord minder begrijpelijk. Het ligt namelijk puur aan de dokter die het advies geeft, aldus de mufti:
“Look, if the doctor is a Muslim and a religious person, then his advice carries weight. But if he is not a Muslim. Well, a non-Muslim Doctor will tell you to stop fasting even if you have a minor headache. What you have to do, is check is who is giving the advice. A proper Muslim doctor who is religious will not give you the wrong advice."
Nou, lekker dan. 'Gelukkig' heeft hij zelf nog wel advies:
"Also, if a doctor has not given you the advice but you know yourself that your [blood] sugar is so high, that if you fast your condition will worsen then don’t fast. Particularly in these lengthy fasts and you are unwell and simply lack the strength, then in that situation you can of course stop fasting and keep the fasts in winter. But if you have mild diabetes, then it is not permitted to give up fasting in that situation."
Interessant genoeg ondermijnt hij dat advies meteen weer, door te zeggen dat je adviezen van niet-artsen (en wederom, niet-islamitische
artsen) in de wind moet slaan:
"And where it’s not a doctor [giving advice], or if it is a non-Muslim doctor who is giving the advice, well their advice carries no weight. It has no importance whatsoever."
Een oplettende luisteraar vond dit niet door de beugel kunnen, en diende een klacht is bij Ofcom. Die instantie heeft nu onderzoek gedaan, en geconcludeerd dat die klacht volledig terecht was. De radiozender bracht volgens het oordeel haar luisteraars in gevaar door ze aan te raden medisch advies te negeren, wat natuurlijk voor levensgevaarlijke situaties kan zorgen: was deze man wel gaan vasten met zijn diabetes in de zomer, dan had hij dat misschien niet overleefd. Religieus advies geven is natuurlijk prima, maar de vrijheid van religie houdt wat dat betreft wel op waar onze normen en waarden en regels beginnen: en het in gevaar brengen van levens overschrijdt daarbij duidelijk een grens.
