Is Weidmann om?

Maar kloppen die beweringen wel? Ja en nee. Om met dat laatste te beginnen: Weidmann heeft gezegd dat eventuele geldmarkt verruimende maatregelen door de ECB nimmer gebruikt mogen worden voor de affinanciering van staatsschuld tekorten van eurozonelanden. Dat heeft hij altijd gezegd en is daarin zo rechtlijnig als van een Duitse centrale bankier verwacht mag worden.

Dat hij wat positiever staat tegenover geldmarkt verruiming voor de eurozone economieën is niet verwonderlijk, gelet op de dreigende deflatie in Zuid-Europa vanwege de enorme vraaguitval als gevolg van de interne devaluaties daar. De lonen zijn over de hele linie sterk gedaald, tot soms wel 30 procent, geen wonder dat mensen geen geld over hebben om extra uitgaven te doen.

Ik ben een liefhebber van Weidmann, ik steek het niet onder stoelen of banken (voor zover je een liefhebber kan zijn van centrale bankiers, maar dat is een ander verhaal). Hij heeft een heldere visie en een heldere lijn. Tegelijkertijd snapt hij dat hij rekening heeft te houden met de reële politiek. En dus met eurofiele Merkel en met de president van de Latijnse Centrale Bank (de ECB), Mario Draghi. Maar dat spel beheerst Weidmann tot in de puntjes.

Volgens de officiële cijfers valt het met de eurozone inflatie namelijk reuze mee (de verschillen tussen het deflatoire zuiden en het inflatoire noorden worden zo lekker tegen elkaar weggestreept). Kijk maar:

Ruimte zat voor geldverruiming zou je denken. Sommigen spreken al over de mogelijkheid dat de ECB van Draghi 'negatieve rentes' gaat rekenen aan de banken om hun geld onder te brengen bij de ECB. Het wil immers maar niet lukken met die Europese bancaire kredietverlening... En als het middenbedrijf niet aan krediet kan komen om haar bedrijfsactiviteiten te financieren dan staat alles stil.

Volgens Weidmann is er voorlopig nog geen reden tot zorg. De inflatie is in februari weliswaar gezakt tot 0,7%, maar het middellangetermijndoel van de ECB van 1,7% in 2016 staat nog steeds. Maar, zo zegt hij:

Hij voegt daar echter aan toe, dat QE (quantitative easing) alleen maar een optie is, zolang maar niet met de regel gebroken wordt dat het maken van staatsschulden wordt gefinancierd met het laten draaien van de geldpers.

Natuurlijk is deze uitspraak van Weidmann een belangrijk signaal, een week voor de ECB met haar rentebesluit komt. Maar of er een verdere verlaging komt volgende week donderdag? Ik waag het te betwijfelen. Ook het opkopen van staatsobligaties door de ECB (het OMT) is nog niet aan de orde volgens mij. Volgens Weidmann moet de ECB eerst maar eens goed nadenken over wat voor effecten de verschillende beleidsmaatregelen hebben. Hij zei:

En zo is het. Het belangrijkste rentetarief in de eurozone (de herfinancieringsrente) ligt momenteel op 0,25%. Het tarief voor banktegoeden ligt zelfs op nul procent. Met andere woorden: mocht de depositorente al verder worden verlaagd dan betekent dat voor banken, dat als ze tegoeden willen stallen bij de ECB dat ze daarvoor moeten betalen in plaats van dat ze er geld voor krijgen. Het kan, maar of het in deze fase waarschijnlijk is? Ik waag het te betwijfelen.