In de duisternis

De loopbaan van de in 1967 geboren Seymour Hoffman startte al begin jaren negentig met een rol in de komedie Triple Bogey on a Par Five Hole (Amos Poe,1991), maar hij wordt pas echt opgemerkt in Paul Thomas Anderson's Boogie Nights (1997), waarin hij de rol van de ongemakkelijk verlegen cameraman Scotty J. Speelt – een rol die hem op het gezette lijf lijkt geschreven. Daarna zijn we Seymour Hoffman zowel in onafhankelijk gemaakte films als in grote Hollywood-producties – en niet te vergeten op het toneel - waarbij hij niet alleen zijn veelzijdigheid, maar vooral zijn toewijding en ongelooflijk vermogen tot inleving laat zien. Met evenveel schijnbaar gemak (maar Seymour Hoffman nam elke rol pijnljk serieus) acteerde hij in komedies (een schitterende bijrol in The Big Lebowski, Coen Brothers, 1998) als in actiefilms (een gewetenloze schurk in Mission: Impossible III, J.J. Abrams, 2006) en ingehouden psychologische drama’s (een gevoelige violist - zie foto - in A Late Quartet, Yaron Zilberman, 2012).

Het meest waarachtig leek hij, maar dat is een kwestie van perceptie, in de rollen van de kleine Amerikaanse man, behept met zeer menselijke, onaangename trekjes, die hem tegelijk voor je innamen en afstootten. Zoals in Happiness (Todd Solondz, 1998) waarin zijn obsessie voor zijn buurvrouw afschuw oproept, maar zijn hunkering naar liefde – de basis voor de obsessie – de kijker recht in het hart raakt. En zelfs in Before the Devil Knows You’re Dead (Sydney Lumet, 2007), waarin hij als de onsympathieke, drugsverslaafde accountant – die een roofoverval op de juwelierzaak van zijn ouders beraamt om te ontsnappen aan een hem boven het hoofd hangende fraude-aanklacht – het publiek nog wat begrip weet te ontfutselen.

Hoffman wist als geen ander het ongemak van de mens bloot te leggen: ongemak gestoeld op onzekerheid in een samenleving waarin elke afwijking van de norm wordt afgestraft met verbanning naar duistere eenzaamheid en onzichtbaarheid. De manier waarop hij dat deed, doet vermoeden dat hij zelf maar al te bekend is met de plaats – waar hij in een van zijn laatste interviews op de rode loper bij het Sundance Festival wellicht naar verwees, toen hij sprak over zijn rol in Anton Corbijns A Most Wanted Man: ‘You have to shift or change, or else you stay in the dark.’

De film moet nog uitkomen in Nederland, evenals God’s Pocket (John Slattery), terwijl Seymour Hoffman ook nog meewerkte aan twee delen van The Hunger Games en de televisieserie Happyish. Nog even is hij niet helemaal verdwenen in de duisternis.