Ik ben voor 'de boel bij elkaar houden'

Ineens schijnt de behoefte te bestaan dat rechters hun politieke kleur bekend maken, dat we weten wat journalisten hebben gestemd, en dat deskundigen het publiek inlichten vanuit welke levensovertuiging we hun deskundigheid moeten zien. Dat allemaal dankzij Geert, die D66-rechters aan het werk ziet, en een EO-journalist die de nieuwsvoorziening van de NOS en de publieke omroepen geloof ik als 'tien keer de Volkskrant' (of iets van die strekking) heeft aangeduid (zie ook Martin Sommer in die krant). Ik begrijp waar het verlangen vandaan komt (we komen in Nederland wel erg veel dezelfde meninkjes tegen en wie tegen de stroom ingaat telt niet echt mee), maar krijg het tegelijk erg moeilijk als ik zelf aan dit verzoek moet voldoen. Veel mensen kiezen via de stemwijzer, en hoewel ikzelf mans genoeg ben om mijn eigen keuze te bepalen en te beargumenteren geeft dat wel aan dat de meeste kiezers niet erg honkvast zijn. Zo denk ik ook dat de meeste deskundigen in de eerste plaats deskundig zijn en zelf denken dat hun politieke overtuiging hun deskundigheidsoordelen niet kleurt. Sterker, de meeste deskundigen die ik ken hebben helemaal niet zulke sterke politieke overtuigingen en kijken sterk op het politieke spel neer. Zij voelen zich boven de partijen staan.

Ik begrijp dat heel goed. Als politiek commentator denk ik ook 'boven de partijen' te staan, wat betweterig en elitair overkomt, maar daar ben je nu eenmaal commentator voor. Je hebt ook sterk politiek gekleurde commentatoren, en daar is op zichzelf niks mis mee, maar zo uitgesproken ben ik niet. Niet omdat ik dat niet wil, of daarvoor te laf zou zijn, maar omdat ik dat niet kan. In een democratie zijn altijd meerdere partijen en die hebben allemaal hun (historische) plaats. Ik ben in de eerste plaats liberaal en allang uit de 'linkse kerk' getreden (net als nog eerder uit de 'echte kerk'). In die zin ben ik dus een hele gemiddelde geseculariseerde academisch gevormde burger, een soort D66'er, overigens een partij waarop ik nooit heb gestemd omdat de ideeën van D66 mij te academisch zijn en ik ons politiek bestel in grote lijnen juist uitstekend vind werken. Dat moet dus niet worden opgeblazen, maar worden bestendigd. Daarom had ik ook niks tegen Paars (het voornaamste wapenfeit van D66); in de jaren negentig was de tijdgeest rijp om PvdA en VVD bij elkaar te brengen en dat was toen een verfrissend experiment (dat bij gebrek aan tegenspraak overigens snel ging beklemmen).

Ik zou dus VVD kunnen stemmen (ik heb toen op Bolkestein gestemd), maar een verstandige sociaal-democratie is om vele redenen een nog belangrijkere zaak. We leven nu eenmaal in een sociaal-democratie en dan is een PvdA die (zoals nu) disfunctioneert een ernstig manco. Ik heb echter de hoop (bij mij nooit een krachtige drijfveer; ik ben een scepticus) opgegeven dat het met de PvdA ooit nog goed komt. Alleen een sociaal-democratie die zich tot de christen-democratie 'bekeert', lijkt mij nog een interessant idee, maar voordat die kogel door de kerk is ben ik al dood. Daarom zie ik het CDA momenteel als de enige realistische sociale partij. En omdat de partij zo klein geworden is, heb ik er ook op gestemd, want het is niet goed voor de stabiliteit van het land als zo'n historische bestuurspartij aan het zwalken gaat (het is al erg genoeg dat de PvdA zo eenkennig is). De christen-democratie leert bovendien van haar nederlagen en is pragmatisch genoeg om met iedereen samen te werken. Dat is een teken van gezond verstand, het enige waarvan een samenleving niet genoeg kan hebben (van de rest is alles al gauw te veel).

Voor mij is een keuze tussen VVD, CDA en PvdA in principe ruim genoeg. In ieder geval moet er een sterke liberale stroming zijn (die is er, dus daar hoef je niet op te stemmen), en een stroming die voor een gematigd sociaal tegenwicht zorgt (al krijg ik uitslag van het woord 'sociaal'). Met al die andere partijtjes heb ik eigenlijk ook geen moeite, zolang ze maar niet te groot worden. GroenLinks vind ik verschrikkelijk, maar ik begrijp dat deze club er is en de groene schutkleur is beter dan de oude rode. Daarbij zijn de beste anti-communisten degenen die eerst zelf communist zijn geweest (denk aan Jaques de Kadt), al zitten die niet bij GroenLinks of de SP. De PVV vind ik momenteel ook verschrikkelijk, maar ik zou er geen probleem mee hebben als zij gewoon een eenmanspartij bleef met bijvoorbeeld hooguit zeven zetels. Dat zoveel kiezers stemmen op een club die ze niet kennen en waarvan zelfs de leider niet precies weet hoeveel kaf er onder het koren schuilt, vind ik een extra reden om de PVV te wantrouwen. Ik begrijp heel goed dat de gevestigde orde 'de oorlog is verklaard en helemaal gek moet worden gemaakt', maar dat is precies de reden waarom dit gezelschap een toontje lager moet zingen.

Met de kleine christelijke partijen heb ik evenmin een probleem. Het mooie van de SGP vind ik de stabiliteit ervan, en de CU is wat gevoeliger voor de tijdgeest, maar het blijven brave blije christenen. Er kunnen wat mij betreft niet genoeg brave blije mensen zijn, zolang ik zelf maar m'n eigen gang kan blijven gaan en niet braaf en blij hoef te zijn. Het liefst heb ik zo min mogelijk politiek, wat mij betreft een noodzakelijk kwaad. Ik ben dus heel erg voor 'de boel bij elkaar houden', gesteld dat er politici zijn die die pretentie waarmaken en tegelijk een open oog hebben voor alle tegenstellingen en stemmingen die er in de samenleving (en vooral bij de man in de straat) leven. Ik ben dus voor een academische aristocratische politiek met gezond verstand én een gezonde onderbuik. In de praktijk blijkt dat een zeldzame combinatie die eerder afhankelijk is van de individuele politicus dan van zijn politieke kleur. Een hele liberale en ruimdenkende opstelling dus, vind ik zelf. En verder erg redelijk en deskundig...