Op transport: hoe pakt u dat aan?
Ik wil een Jaguar. Een XJ Sovereign uit midden jaren negentig. U weet wel, zo'n prachtig vliegend tapijt met een niveau van luxe zoals alleen Britten dat kennen: hout, leer, ruimte, stilte, comfort en snelheid - if that's what's required, Sir. U hoort het de butler fluisteren, terwijl uit de speakers Beethoven komt en het enige geluidsteken van de buitenwereld een lichte windruis is. Dat is luxe, mijns inziens. Heel iets anders dan de gehele Mediamarkt in uw dashboard, zoals de Duitsers dat doen. Dat is niet chique, dat is Nintendo.
Helaas is het nog niet zover. En ik moet bekennen dat ik vooral rondreis per trein. In het Openbaar Vervoer dus. Of, zoals mijn goede vriend Rob Goossens dat noemt, 'op transport'. Ik zal de eindbestemming die hij dikwijls suggereert voor me houden. In ieder geval drukt dat laatste station wel zo'n beetje de associatie uit, die velen van ons met het OV hebben.
Puff Diddely
Want laten we eerlijk zijn. U zit altijd naast een of andere lul die het nodig vindt zijn totaal mislukte muzieksmaak te demonstreren door het gebruik van oordopjes óf overbodig te vinden, óf het volume zo hoog te zetten dat alsnog de hele coupé kapot kan gaan aan puffende en steunende rapnegerts. Oordopjes of niet. (Ik hoop dat we enigszins onder elkaar zijn, opdat ik geen boze reactie krijg over deze vermeende culturele superioriteitsoordelen of mogelijk racisme. Ik ben zuiver descriptief.)
Het is gemakkelijk om over anderen te declameren hoe slecht zij zich gedragen. Het is soms nodig, zonder meer, want tussen barbaren pretenderen beschaafd en onverstoorbaar te zijn, doet me altijd denken aan Neville Chamberlain en zijn korte Duitse vakantie. Maar laten we ons concentreren op hoe wij ons netjes gedragen in de trein. Ja, alleen de trein, omdat alle andere vormen van OV overbodig zijn voor mensen die redelijk kunnen fietsen.
Stilte
In potentie kan de trein, het treinstel als zodanig althans, voldoen aan een van de pijlers van automotieve luxe: stilte. Het is een vrij stille vorm van vervoer. We weten echter al dat sommige medereizigers niet alleen open TB hebben, maar ook nogal luidruchtig zijn. Deze mensen hangen we apart en wellicht op. U en ik moeten ons in ieder geval voornemen altijd te zwijgen in de trein. Zie de gehele trein als één grote stiltecoupé. Niemand zit te wachten op uw telefoontjes. Ze zijn namelijk ofwel vol-strekt irrelevant, of echt belangrijk. In dat eerste geval wil niemand het horen, in het tweede geval mag niemand het horen. Overigens is spreken ook echt geen absolute noodzaak als u in gezelschap reist. Het spijt me, maar hier moeten we streng zijn. Want in stilte wordt de trein ineens een tamelijk aangename plek waar u in comfort boeken kunt lezen. Of pikante berichtjes kunt uitwisselen met uw telesmartphonebeller, natuurlijk.
Ontploffen
Nu het eenmaal stil is in de trein, is het er al een stuk beter uit te houden. Het helpt dat de coupés ook relatief schoon zijn. De volgende horde die u moet nemen, is omgaan met vertragingen. U zult met een zekere regelmaat te laat komen voor een belangrijke afspraak. Accepteer dat feit. U zit zich op dergelijke moment wellicht op te vreten. Wat u ook doet: reageer het niet af op het treinpersoneel. Deze mensen, die - hoe veel er ook aan te merken valt op treinreizen - bijna altijd buitengewoon correct en keurig zijn, kunnen er geen donder aan doen. Het enige waar u naar kunt vragen, is meer informatie, als die niet al verstrekt is.
Vaak ligt de schuld voor al die schitterende vertragingen namelijk bij mensen die de eerste zonnige dag van het jaar aangrijpen om definitief te stoppen met roken. Of mensen die de eerste vallende blaadjes ondraaglijk vinden. Of mensen die de 23e van de maand allemaal te veel wordt. Of mensen die...enfin. Treinspringers dus. En is het de treinspringer niet, dan is het Prorail. En als het Prorail niet is, dan is het de astronomische hoeveelheid procedures en protocollen om een vastgevroren wissel los te wrikken. Hoe dan ook, u houdt zich in tegenover het treinpersoneel.
Derde pijler
We hebben al twee pijlers van luxe in het treinreizen ontwaard: stilte en comfort. Snelheid ligt wat lastiger, zo hebben we gezien, maar no matter: we kunnen er een derde pijler aan toevoegen. Ruimte. Die ligt namelijk binnen handbereik. Wat wij daarvoor moeten doen, is licht reizen. Niets zo treurig de aanblik van een overmaatse tas, die zowel groter als zwaarder is dan de reiziger. Ze staan gruwelijk in de weg, kunnen niet in de bagagerekken en zijn volstrekt onnodig. Over licht reizen kom ik een volgende keer te spreken, maar gelooft u mij: zelfs als u richting Mars vertrekt, is een weekendtas meer dan voldoende.
De trein kan dus stilte, comfort en ruimte bieden. Het lijkt wel een WC-eendrapport dat NS en Prorail voor zichzelf in elkaar hebben gedraaid. Wat een aangename conclusie De kolossale assumptie is alleen dat we met zijn allen ons gedrag veranderen. Maar soit, op visite gedraagt u zich hopelijk ook, waarom niet in de trein?