Het feest van de democratie en de lokale media.

In zijn nieuwjaarstoespraak sprak de Noord-Hollandse Commissaris van de Koning Johan Remkes zijn zorg uit over "het feest van de lokale democratie" dat op 19 maart gevierd wordt, de gemeenteraadsverkiezingen. Volgens de middenbestuurder verdient ook onze lokale democratie permanente aandacht en onderhoud en wees onder andere in dat opzicht op een indringend aandachtspunt: de rol van de media. Remkes zegt in zijn speech letterlijk:

"Het openbaar bestuur, volksvertegenwoordigers hebben ook een externe controleur, een waakhond nodig. Die rol hoort de pers te spelen. In dat licht is de verschraling –als gevolg van teruggelopen advertentie-inkomsten en ander leesgedrag (sociale media) -van de regionale dagbladpers bepaald zorgelijk."

Laat ik wel stellen, het openbaar bestuur vindt zijn controleurs in de gekozen volksvertegenwoordigers. De pers als waakhond? Maar al te vaak nestelt deze zich lekker warm tegen de schenen van de gevestigde machten in politiek en bestuur. Al was het maar ingegeven uit financieel belang; bang als deze pers is voor verlies van inkomsten uit advertenties of snijden in subsidies. Vaak ook kritiekloos uit gemakzucht, wachtend op een te herkauwen persbericht.

Toch heeft ook Remkes gelijk. Van de media mag je wel zeker een kritischer en diepgravender houding verwachten. Journalisten zijn niet alleen en vooral content verwerker, maar hebben ook een belangrijke rol als content verwekker.

In de lokale media is dit ook te zien, zelfs nog duidelijker. Ik noem als praktijkvoorbeeld de nieuwsberichtgeving in Weesp. De media daar zijn volledig in handen van één enkel bedrijf, die van lokaal weekblad tot kabelkrant en lokale radio een stempel drukt op wat de Weespers lezen en horen over politiek en bestuur.

Neem nu de berichtgeving over de lokale partij WSP. Op 21 november bericht het WeesperNieuws "WSP fleurt op dankzij redders in nood" begeleid door een radiointerview met de WSP. Dan volgt op 11 december "Tientallen Weespers samengebracht om WSP te steunen". Met daarna op 19 december "WSP kan rekenen op vakkennis Weespers". Geen kritische noot wordt gekraakt, geen verdieping over de achtergrond, whatever. Zou de journalist - hier dus duidelijk de content verwerker - zich van zijn onderzoeksjournalistieke kant laten zien, dan was hem of haar vast iets opgevallen. Met name in het licht van de politieke en bestuurlijke historie van de Weesper politiek. Wat de reporter in de rol zou dwingen van content verwekker.

"Nothing is so admirable in politics as a short memory" zei een Amerikaanse bestuurder ooit. Dat geldt zeker voor de Weesper politiek. De fractievoorzitter van de WSP had er eigenlijk mee willen stoppen, ware het niet dat zich ineens iemand met aanhang meldde om die club nieuw leven in te blazen. Aan de hand van die vijftig steunbetuigers van de WSP valt een lokale who-is-who van belanghebbenden uit de bouw, vastgoed en projectontwikkeling te herleiden. Veelal met elkaar verbonden via langlopende politieke, bestuurlijke, zakelijke en familieverbanden. Met name de bouwbelangen in de Weesper politiek nu samengeklonterd rond de reanimering van een ingedutte lokale partij.

Een onderzoeksjournalist zou hier de controlerende rol die Remkes graag ziet, als waakhond voor de Weesper lokale democratie, goed kunnen vervullen. Zeker in het licht van de roep tot nauwere betrokkenheid van de burger bij lokale politiek en lokaal bestuur, die steeds vaker weerklinkt. Het zou jammer zijn als de belangenbehartiging van de Weesper burger in de praktijk enkel en vooral de behartiging is van de belangen van bouwers en projectontwikkelaars ivia de dekmantel van een lokale partij als de WSP. Tenslotte hebben we in Noord-Holland al genoeg ellende gezien en meegemaakt met corruptie-affaires als die van oud-gedeputeerde Hooijmaijers in relatie tot bouwend Noord-Holland. In hoeverre de rol van waakhond door de lokale Weesper media wordt opgepikt valt nog te bezien. Dat is een belangenafweging, jammer genoeg een commerciële.