Hardleerse overheid gaat het weer proberen met e-stemmen, offert onze privacy graag op

Vele landen hebben het al geprobeerd, en nog meer zijn er tot de conclusie gekomen dat het gewoon niet goed werkt: elektronisch stemmen bij stemcomputers of via het internet, zogenaamd 'e-stemmen'.

Het idee klinkt geweldig: in plaats van dat mensen een hokje aankruisen met het rode potlood stemmen ze op een machine die automatisch bijhoudt hoeveel stemmen op welke partij of kandidaat zijn uitgebracht. Handig voor de kiezer, maar vooral voor de leden van het stembureau: geen gedoe meer met stemmen tellen, maar gewoon in één keer zien wat de uitslag is. Scheelt gedoe, en nog veel meer tijd.

De Tweede Kamer zou het dan ook heel fijn vinden om dit door te voeren, en heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken opdracht gegeven te testen of kiezers in het buitenland niet via het internet kunnen stemmen. Die test is vooralsnog uitgesteld om "juridische en technische" redenen, maar het is te hopen dat het nooit plaatsvindt.

Waarom? Ik zal eerlijk zijn: vroeger leek deze vorm van stemmen mij ook een geweldige oplossing. Zeker, het heeft ontzettend veel voordelen, die ik daarnet al heb genoemd. Hét grote bezwaar dat altijd bestaat is dat het niet veilig genoeg zou zijn. Dat is wat mij betreft niet eens zo problematisch: ik ben ervan overtuigd dat er wel manieren te verzinnen zijn om alles in goede banen te leiden. Het probleem is alleen: dat denk ik. Genoeg mensen zullen het met me oneens zijn, en dat is hun goed recht. Maar wie gelijk heeft doet er niet toe, want wat haar om draait is hoeveel vertrouwen men heeft in een eerlijke stembusgang. Alles kan nog zo perfect zijn verlopen, maar als de burger dat vertrouwen in de democratie niet meer heeft - en dat is nu al laag - heeft diezelfde democratie geen poot meer om op te staan.

Stemcomputers en online stemmen zijn simpelweg niet transparant. Je kunt alles nog zo veilig maken, maar dat transparantieprobleem zul je altijd behouden. Een perfect voorbeeld zijn de twijfels die er op dit moment zijn bij de verkiezingsuitslag in onder ander Wisconsin, waar in sommige districten met stemcomputers gestemd is. Er zijn geen echte aanwijzingen dat er gerotzooid is met de machines - behalve dat de uitslagen in districten met en zonder computers zouden "verschillen" - maar toch vertrouwt men het niet, en wordt alles opnieuw geteld. En ja, ook daar kun je problemen krijgen. Want hoe tel je stemmen opnieuw als je niet zeker weet dat de machine het bij het rechte eind heeft? Als het ding zó geprogrammeerd is dat het bijvoorbeeld elke derde stem op Hillary verandert in een stem op Trump, is het niet mogelijk om te achterhalen wat de kiezers oorspronkelijk gekozen hadden. Want wie weet liegt de machine wel.

Dit experiment van Buitenlandse Zaken is dan ook niets anders dan geldverspilling die niets zal opleveren. Veiligheid valt nog wel in te investeren, maar vertrouwen creëer je simpelweg niet met machines waarvan je geen flauw idee hebt wat ze nu precies doen.

Voor wie meer hierover wil weten is deze video van Tom Scott een echte aanrader:

https://www.youtube.com/watch?v=w3_0x6oaDmI