Zonde wordt vanouds geassocieerd met het overtreden van een of meer verboden. Maar zonde is het ook als je iets nalaat waarvan je eigenlijk best weet dat je het wel moet doen. Zo is het ook 'buiten de kerk'. In de politiek, en in de nieuwsvoorziening.
'Doe dit niet'. 'Mag niet'. 'Laat dat na'. 'Zus is onrein'. 'Zo is haram'. Zo kennen de meeste mensen de 'negatieve' betekenis van het begrip zonde, waarop niet-gelovigen vaak afknappen. Wie de Bergrede in het Nieuwe Testament goed leest, komt er al snel achter dat Jezus Christus meer problemen had met het goede niet doen dan met het kwade nalaten. Het 'positieve' aspect van het christelijke begrip zonde gaat dus een stap verder en vraagt meer van de mens. Wie blijft zitten en 'niets' doet, zondigt. Wie in beweging komt en handelt, is goed bezig.
Ook de beruchte
gulden regel 'Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet', gaat in werkelijkheid aanzienlijk verder. Ik noem dit gezegde expres berucht vanwege de suggestie die ervan uitgaat dat dit een authentieke uitspraak van Jezus zou zijn, of anders in elk geval een volbloed christelijke leefregel. Het feitelijke bijbelvers (uit de Bergrede) is veel radicaler: "Alles wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hen ook aldus."
Tot zover de preek - u kunt rustig verder lezen.
Gisteren kwamen twee zaken opvallend samen. Aan tafel lazen we met het gezin een stukje uit de
TEAR-kalender ter gelegenheid van de 40-dagentijd. Daarin ging het over de zonde van nalatigheid. Nog geen twee uur daarvoor zat ik in de auto en hoorde ik Lodewijk Asscher zeggen dat de PvdA weer in staat was om kiezers terug te winnen.
U weet wel, het ging over die uitruil tussen VVD en PvdA waarvan sommige twitteraars zich serieus afvroegen of het het geen zieke 1-aprilgrap was. Illegaliteit wordt niet strafbaar, en de hogere middeninkomens krijgen een belastingvoordeeltje van een paar honderd euri.
Natuurlijk had BNR er een item over, in het programma van Petra Grijzen - geen flauw idee hoe haar rubriek heet; geen zonde van nalatigheid, want ik meld het bij deze heel eerlijk. Om hun commentaar gevraagd, mochten Lodewijk Asscher respectievelijk Diederik Samsom opgetogen vertellen wat ik al noemde: de PvdA gaat kiezers terugwinnen en de partij is verlost van een kwestie die 'ons al anderhalf jaar lang buikpijn bezorgde'. Het nieuws was dus: Er is een deal tussen VVD en PvdA. Dat betekent opluchting voor de laatste (en leuke opsteker voor de eerste; eventjes een lang neusje naar Hans "Nivelleren Is Een Feest" Spekman). Lood & Dief zijn heel blij en bekant in een winning mood.
Geen enkele kritische vraag aan Lodewijk "The Next Messiah" Asscher. Logisch, zult u misschien zeggen, want dat zou duiding opleveren; dan breng je niet het harde nieuws. U hebt een punt. Maar in de eerste plaats zouden veel andere politici hier niet mee wegkomen (Geert Wilders voorop, krijgen ze gewoon journalistiek weerwoord, ook in een nieuwsrubriek). Ten tweede zijn de uitlatingen van Asscher evenmin nieuws. Wat hij zegt, is pure spin. Spin is onder meer de kunst van het weglaten. U en ik doen dat ook, iedere dag, en niemand op het Binnenhof die het ziet. Maar dat neemt niet weg dat spin onvolmaakt is. En als je het kunt voorkomen, moet je dat zeker doen.
De werkelijkheid is dat de PvdA rust in de tent heeft willen kopen. De Bende van Terphuis terug in hun hok. Best mogelijk dat ze daarmee wat kiezers terugwinnen. Maar dat is lang niet zeker. De PvdA-kiezers is niets gevraagd; in ons stelsel hoeft dat ook niet. Toch kan het op z'n minst geen kwaad te vermelden dat het PvdA-electoraat sterk verdeeld is over de kwestie (tenzij ik naar de Zendtijd voor Politieke Partijen zat te luisteren, dan trek ik dit hele blog in). Een aanzienlijke minderheid van rond 45 procent is vóór strafbaarstelling van illegaliteit. De achterban van de PVV is uiteraard het meest uitgesproken pro, terwijl het verschil met de VVD'ers klein is. (Tussen haakjes: in mijn eigen partij, ChristenUnie behoor ik tot een minderheid van 21% die voor strafbaarstelling van illegaliteit is. Na alle hoge woorden van Arie Slob is dat toch ook wel interessant om nog even te noemen. U mocht eens de indruk krijgen dat Slob, die ik op dit punt als een ketter beschouw, een Noordkoreaanse meerderheid achter zich heeft.)
Alles bij elkaar is tweederde van alle Nederlanders voor strafbaarstelling van illegaliteit.
Schiet de PvdA electoraal hier echt veel mee op? Ik waag dat te betwijfelen.
BNR had hier in ieder geval iets over moeten brengen, hoe weinig ook. Tenminste één klein kritisch vraagje aan Asscher. Hij brengt geen hard nieuws; hij spint alleen maar. De man mag gerust zeggen dat-ie blij is, maar de rest laat je niet onweersproken. Het gaat niet in de eerste plaats om de gevolgen voor de partij, maar om de samenleving. Een nieuwszender hoort dat te brengen, ook op het moment dat het nieuws ontstaat.
De journalistieke zonde van nalatigheid. Spin Sin, de bocht gaat in. Iets anders kan ik er niet van maken.