Griekse toestanden!

Omdat Griekenland de laatste tijd zo ongeveer als voorbeeld voor het slagen van de euro wordt uitgeroepen leek het me nuttig om eens te lezen wat Poul Thomsen, "head of the IMF's Greece team" daarover tijdens een interview door IMF Survey op 10 juni te zeggen had op de site van het IMF.

Toen ik dat gedaan had leek het me toch nuttig om de inhoud vrijwel integraal onder de aandacht van de DDS lezers te brengen en heb ik het interview in het Nederlands omgezet, niet letterlijk maar zo nauwkeurig dat niets aan de betekenis is gewijzigd. Houd onderstaande grafiek over de plots verdwenen begrotingstekorten in het achterhoofd:

Hieronder dan de korte samenvatting van de belangrijkste punten van het interview. Het begint krachtig:

Griekenland krijgt dan ook de 3,41 miljard euro geldstorting nadat het vijfde onderzoek naar de Griekse prestaties onder het IFM gesponsorde economisch programma was afgerond.

Thomsen: Halverwege 2012 was er twijfel over Griekenlands toekomst in de eurozone. Nu met de nieuwe regering zien we tekenen van economische stabilisering. De krimp in de economie liep in het eerste kwartaal terug tot - 0,9% op jaarsbasis en de werkloosheid is de laatste maanden licht teruggelopen. Markten zijn opnieuw aangeboord, er is groeiende belangstellng van investeerders, banken en corporaties krijgen een betere toegang tot de markt dan verwacht. Er is ruimte voor voorzichtig optimisme en we verwachten dat de groei voor het eerst sinds 2007 nu in 2014 positief wordt.

Het is echter te vroeg om al victorie te kraaien. De politiek moet verder bouwen op wat bereikt is, en de basis te leggen voor duurzame en robuste groei. Het is daartoe noodzakelijk om de Griekse concurrentiekracht aan te pakken door structurele hervormingen te versnellen, de privé sector schuld op te lossen door versnelde herkapitalisering van de banken en hervorming van het insolventie raamwerk, en de nodige begrotingsaanpassingen door te voeren om de overeengekomen middenlange termijn begrotingsdoelstellingen te realiseren en het hoge niveau van de staatsschuld omlaag te brengen. Aanpassingsmoeheid en weerstand van de gevestigde belangen tegen essentiële hervormingen zijn de voor ons liggende sleutel uitdagingen.

In 2012 waren er baanbrekende arbeidsmarkt hervormingen die ertoe hebben bijgedragen lonen in lijn te brengen met de productiviteit. Productprijzen zijn echter niet in lijn gedaald met de lonen en daardoor blijft Griekenland relatief niet concurrerend. Dit blijkt uit het verschil in export met andere perifere landen en belemmert een snellere stijging van productie en banen. Het gebrek aan voldoende prijs aanpassing weerspiegelt structurele starheid  in product en arbeidsmarkt.

Tegen deze achtergrond zijn de krachtsinspanningen van de regering om prodcuten en diensten markt te liberaliseren welkom. Dit houdt in het verlagen van de belemmeringen voor het oprichten van nieuwe ondernemingen,  de investeringsregelingen voor het verlenen van vergunningen meer zakenvriendelijk te maken, en de gesloten beroepen open te stellen om de kosten van dienstverlening te verlagen. De vastberadenheid van de regering om excessieve belemmeringen in de arbeidsmarkt aan te pakken door het raamwerk van collectief ontslag en de regels voor stakingen in overeenstemming te brengen met de beste praktijken in de EU zouden de kosten van het zakendoen omlaag moeten brengen en zo een bijdrage leveren aan meer investeringen, groei en banen. De structurele hervormings agenda van de regering is zeer veelomvattend en het zou tijd vergen deze geheel uit te voeren.

Banken hebben kort geleden 8,5 miljard euro opgehaald, iets meer dan voor de Griekse Centrale Bank nodig was voor de onlangs gedane proef stress test.

Er is echter meer dan 40% non performing leningen met inbegrip van geherstuctureerde leningen die weer dreigen non performing te worden. Er is geen acuut stabiliteitsriciso in de bankensector. Maar tenzij deze banken voorzieningen kunnen treffen voor deze slechte leningen of ze snel af kunnen  schrijven, kunnen ze waarsschijnlijk geen nieuw krediet uitgeven aan efficiënte en groeiende bedrijven en sectoren en zo een robuust herstel van productie en groei mogelijk maken.

De regering moet proactief de banken dwingen verliezen te erkennen op basis van realistische aannames over het invorderen van leningen en banken moeten voldoende kapitaal voorhanden hebben om dat te doen. De autoriteiten dienen ook het raamwerk van private schuld oplossing te herzien. Deze pogingen zouden het gezamenlijk zeker moeten stellen dat de schuldenlast van huishoudens en zaken in overeenstemming wordt gebracht met hun terugbetaal mogelijkheden. Dit zou een eind maken aan de constante contractie van bankkrediet die een zware druk uitoefent op het economisch herstel. Het zou ook de neiging van banken tegengaan om hun balans te repareren door exsessieve spreads en tarieven op te leggen en zo geld uit de echte economie weg te halen.

Griekenland heeft enorme vorderingen gemaakt in het herstellen van de fiscale deugdelijkheid. Buitengewoon internationaal vergeleken. Begonnen met een tekort van twee cijfers voor de comma heeft Griekenland niet alleen een primair overschot bereikt in slechts vier jaar en vooruitlopend op het schema maar heeft ook de hoogste "cyclically-adjusted primary balance" in de eurozone bereikt, dat is de hoogste onderliggende primaire balans na het in aanmerking nemen van de invloed van de business cycle op de inkomsten. Ook het terugkeren op de obligatiemarkt is ook een belangrijke mijlpaal in het voortschrijdende inspanning om de economische en finaciële omstandigheden te normaliseren.

Nu echter de primaire overschot doelstellingen voor 2015 stijgen tot 3% en voor 2016 en daarna tot 4,5% om het zeer hoge niveau van de staatsschuld omlaag te brengen zijn additionele inspanningen nodig. Alleen vertrouwen op het geplande economisch herstel zou op zichzelf niet voldoende zijn om deze doelstellingen te bereiken.

Wij ondersteunen de wens van de auroriteiten om een algemene verlaging van lonen en pensioenen te vermijden. Maar daarom is het ook belangrijk om door te gaan met structurele begrotings hervormingen om de financiële instellingen van Griekenland te moderniseren zoals de belasting administratie waar voortgang nog steeds stagneert, zodat iedereen zijn eerlijke aandeel van de belastingen betaalt.

Er is een overeengekomen raamwerk voor het zeker stellen van de houdbaarheid van de schulden waarbij  de Europese partners van Griekenland overeen zijn gekomen om elke nodige additionele schuldensteun te verschaffen die nodig is om te helpen de Griekse schuldenlast tegen 2020 terug te brengen tot 124% van het BBP en tot aanzienlijk beneden de 110% van het BBP tegen 2022, zolang Griekenland doorgaat zijn hervormingsprogramma uit te voeren. Nu Griekenland een primair begrotingsoverschot heeft bereikt, zullen deze punten zeker met de Europese partners besproken worden in de context van de komende programma beschouwing.

Einde interview.

Conclusies laat ik graag aan u allen over.