Gevangen in de euro

Inmiddels komt ook Martin Visser van DFT tot de conclusie, dat de euro een soort van Hotel California is: 'you can check in anytime you want, but you can never leave'. In zijn column van enkele dagen geleden met als titel, 'Eurozone lijkt steeds meer op gevangenis', schrijft Visser, ik citeer:

Dat laatste is natuurlijk onzin. Meerdere studies hebben aangetoond dat een euro-exit voor een land als Nederland juist welvaart en dus banen oplevert. Hieronder mijn stuk uit maart 2013. Nog altijd actueel.

De door de politieke elite zo bewierookte euro, die ons zoveel vrede, welvaart en stabiliteit zou brengen, is in twee stappen ingevoerd. In 1999 eerst als gemeenschappelijke 'rekeneenheid' en in 2002 vervolgens als énig wettig betaalmiddel binnen de eurozone. De ECB stelt daarbij één rentevoet vast voor álle eurolanden, zonder differentiatie mogelijkheid. Maar elke eerstejaars student economie kan u uitleggen dat dit natuurlijk vragen is om problemen. Men kan nu eenmaal niet één munt- en rentestelsel hanteren voor onderling sterk divergerende economieën. De gevolgen zijn dan achtereenvolgens: (1) economische instorting van zwakke landen, (2) massale werkloosheid en armoede, (3) sociale onrust en tenslotte (4) politieke instabiliteit. Eerst in de zwakke, maar vervolgens ook in de aanvankelijk sterkere landen. En dit is dan ook precies wat we hebben zien gebeuren. In plaats van het beoogde doel van 'bindmiddel' in Europa, is de euro verworden tot een splijtzwam die zorgt voor een grote onderlinge verdeeldheid in en tussen de volkeren  van Europa, een voedingsbodem voor conflict en oorlog. Zoals professor Arjo Klamer en voormalig Robeco topman Jaap van Duijn ook hebben geconstateerd, is het onverantwoorde, politiek gedreven euro-experiment jammerlijk mislukt.

Deslaniettemin heeft de Europese politieke elite gemeend (met de Nederlandse voorop), dat de euro moet worden gered, koste wat het kost. De euro is zoals 'Hotel California' (you can check in anytime you like but you can never leave). Immers, de euro is hèt symbool van de na-oorlogse Europese eenheid. Het CPB heeft in 2011 nog alles uit de kast gehaald om ons voor de zoveelste keer wijs te maken dat de euro Nederland zoveel goeds zou hebben gebracht. Maar het CPB kwam toen niet veel verder dan dat ons voordeel niet zozeer gelegen is in de euro, maar in de Interne Markt. De feiten over de euro zijn immers de volgende.

Sinds de introductie van de euro heeft Nederland het economisch slechter gedaan dan bijvoorbeeld andere kleinere landen als Zweden of Zwitserland, die niet tot de euro zijn toegetreden. De gegenereerde winsten van onze succesvolle export naar Zuid-Europa blijken we -achteraf gezien- zelf bekostigd te hebben, want deze betalen we nu met terugwerkende kracht veelvoudig aan vak Zuid terug middels onze bijdragen aan de 'noodhulp'. Nederland heeft in drie jaar tijd -via de noodfondsen, het IMF en de ECB- al voor een kleine 200 miljard ter beschikking gesteld via betalingen en garantstellingen en het eind daarvan is bij lange na nog niet in zicht. En omdat de probleemlanden natuurlijk nooit zullen kunnen voldoen aan hún bijdrage aan de garanties die gesteld moeten worden vanuit de noodfondsen, zullen wij uiteindelijk ook daarvoor moeten opdraaien.

Verder bedraagt de zogenoemde Target 2 vordering van Nederland via de ECB op vak Zuid thans circa 150 miljard euro, inclusief de overige Monetaire Financiële Instellingen. Van al deze vorderingen op Zuid-Europa zullen wij het overgrote deel helaas nooit meer terugzien. Bovendien heeft de ECB haar kelders ook nog eens vol liggen met honderden miljarden euro's waardeloos papier van de 'bailed out countries', die de ECB heeft opgekocht van failliete banken of als onderpand had aanvaard voor nieuwe leningen aan diezelfde failliete landen. Du moment dat de ECB deze rommelobligaties op haar balans zal moeten afboeken is ook de ECB 'failliet'. Aandeelhouders, waaronder Nederland, zullen dan vriendelijk worden verzocht het aldus ontstane negatieve Eigen Vermogen aan te zuiveren... Maar ook Nederlandse private partijen, zoals onze pensioenfondsen, zullen geconfronteerd worden met afboekingen van hun vorderingen op vak Zuid.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over het feit dat wij onze Nederlandse gulden destijds 13 procent te goedkoop hebben ingeruild voor de euro. Dat 'geintje' kost ons bovendien structureel (jaarlijks) een bedrag ter grootte van circa 10 procent van ons Bruto Binnenlands Produkt. De teller is inmiddels opgelopen tot bijna 700 miljard euro! Het euro experiment is dus voor Nederland in het bijzonder op een ongekend fiasco uitgedraaid.

De eerste twee problemen waar de eurozone thans mee geconfronteerd wordt zijn de enorme schuldenberg en de wegvallende economische concurrentiekracht van de Zuid-Europese landen. De banken hebben die landen op roekeloze wijze veel te goedkoop en veel te veel kredieten verstrekt, waarmee de oplopende handelstekorten en staatsfinanciën gefinancierd werden. Dit geld is niet tot nauwelijks geïnvesteerd in duurzame productie, innovatie, versterking concurrentievermogen en werkgelegenheid, maar feitelijk opgesoupeerd aan consumptieve bestedingen. Door het economisch achterblijven is de euro voor deze landen nu helemáál veel te duur geworden en is hun verdiencapaciteit volstrekt onvoldoende om de leningen terug te betalen. Dat geld zijn we dus gewoon kwijt. Zo simpel is het en laten we daar nu eens gewoon eerlijk over zijn, zeg ik tegen Jeroen Dijsselbloem en Mark Rutte.

Het derde probleem is, dat als gevolg van deze enorme publieke en private schuldenberg de Europese (systeem-)banken en dus het Europese financiële stelsel voor een belangrijk deel defacto failliet zijn. En een aanvankelijk sterk land als Nederland wordt meegezogen in dit Europese moeras. Door het wegvallen van afzetmarkten, noodhulp en een afnemend  vertrouwen, zowel bij de consument als de producent. En dit, naast onze eigen niet geringe problemen, zoals een oplopende werkloosheid en onze nationale hypotheekschuldenberg.

De politieke elite is inmiddels al drie jaar bezig om de symptomen van de eurocrisis te bestrijden. Enerzijds door het afbouwen van schulden door rücksichtlos te bezuinigen (dat wil zeggen: meer belasting te heffen) en anderzijds door het uit de wind houden van de roekeloze en daardoor failliette Europese bankensector. Een dergelijke strategie noemde mijn vader zaliger altijd 'dweilen met de kraan vol open'. Natuurlijk, ook symptomen moeten  bestreden worden, maar eerst en vooral de oorzaken.

Economische crises zoals in Zuid-Europa zijn niet nieuw. Daarvan zijn er al vele geweest. En die zijn altijd met succes bestreden door het IMF. Recente voorbeelden uit Zuid-Amerika en Azië leren ons, dat een succesvolle remedie steeds bestaat uit de volgende mix: (1) monetaire devaluatie van de munt; (2) economische hervormingen, en in een aantal gevallen (3) een 'reset', dat wil zeggen een afboeking van (een deel van) de staatschulden tot een houdbaar niveau.

De kern van deze remedie is logischerwijze, dat een land dat in financiële problemen is gekomen er uitsluitend weer bovenop kan komen indien zij haar concurrentiekracht en dus haar economie en verdiencapaciteit herstelt. Een logische conclusie is dan ook, dat monetaire devaluaties absoluut noodzakelijk zijn in Zuid-Europa. Maar zolang deze landen gevangen zitten in de euro-gevangenis, kunnen zij niet monetair devalueren en zal er dus ook geen economisch herstel kunnen komen. Een logische vervolg conclusie is dan ook: dan maar geen euro en terug naar de nationale munten (al dan niet parallel aan de euro), een Noord of een Zuid euro, of een kleinere (Noordelijke) eurozone. So be it. Maar dan staat onze elite voor aap met hun 'natte euro-droom'. En wat zijn zij bevreesd voor het rondje 'Europa-met-pek-en-veren' dat hun vervolgens ten deel zal vallen. De spot en hoon is immers in alle eurolanden allang luidkeels te horen.

Maar de redding van dit gezichtsverlies ligt voor de Europese en Nederlandse elite, gelukkig voor hen, voor het grijpen.Wat door de internationale economische wetenschap voor onmogelijk werd gehouden, blijkt tóch mogelijk: een wisselkoersmechanisme binnen de eurozone, gebaseerd op nationale rekeneenheden en mèt behoud van de euro als enig wettig betaalmiddel in alle landen van de eurozone, conform het Verdrag van Maastricht. Een wisselkoersmechanisme op basis van de rekeneenheidfunctie van geld dus. Dat is de kern van 'The Matheo Solution' (TMS), bedacht door de Nederlandse euro researcher André ten Dam. Dit innovatieve en economisch revolutionaire model blijkt volgens 'The Euro Solution Matrix' van Inmaxxa Research bovendien veel beter te zijn dan alle andere ter tafel liggende scenario's van monetaire devaluaties in de Zuid-Europese probleemlanden. Maar TMS biedt nog veel meer, want het is niet alleen een 'blueprint' (tegenwoordig ook wel aangeduid met 'template') voor een effectief 'Euro Pact', maar biedt ook een slimmere en belastinggeld besparende manier om de symptomen effectief te bestrijden. De internationale wetenschappelijke doorbraak en erkenning van TMS vond plaats in München (IFO-Insitut) en Berlijn (BVMW).

Helaas is TMS in Nederland vrijwel volledig door de media doodgezwegen, met uitzondering van een radio uitzending van Felix Meurders, en een stuk in de Volkskrant van Peter de Waard. Maar gelukkig komt er nu met behulp van Senator, professor Kees de Lange en Tweede Kamerlid, professor Elbert Dijkgraaf, langzaamaan op het Binnenhof ook aandacht voor TMS. Recent heeft Ten Dam alles online gezet.

Laten we hopen dat nu ook de andere politici, en natuurlijk 'onze' Jeroen, snel wakker zullen worden, want de burgers in Nederland en Europa hebben het nu wel gehad met de eurocrisis en willen graag weer een zonnig toekomstperspectief in plaats van deze inktzwarte nachtmerrie!