Tijdens een drukbezochte bijeenkomst maandagavond in Hotel de l’Europe in Amsterdam vond de kick-off plaats van het Forum voor Democratie met voorzitter Thierry Baudet. Een prijzenswaardig initiatief met grote toegevoegde waarde voor het publieke debat over EU en euro.
Het Forum voor Democratie is een onafhankelijk, niet-partijgebonden platform voor een vrij en democratisch Nederland. Het forum richt zich op de ontwikkeling van een brede eurosceptische discussie en het concreet uitwerken van scenario’s voor een onafhankelijk en welvarend Nederland. Ook streven zij naar een hervorming van de staatsinrichting waardoor de bevolking meer directe invloed krijgt op de politiek.
De bijeenkomst begon met een vlammend welkomswoord van Thierry Baudet, die meteen duidelijk maakte waar hij staat: “de EU is onhervormbaar” en “de EU is de meest anti-Europese organisatie die er is” waren pittige uitspraken van de voorzitter. Tegelijkertijd maakte Baudet duidelijk dat hij niet staat voor een eng nationalisme, maar juist een beroep doet op Europese solidariteit om het bureacratische monster dat de EU is geworden te temmen. Er was dan ook een symbolische betekenis om de bijeenkomst te houden in Hotel de l’Europe, aldus Baudet.
Vervolgens was het woord aan de Britse Conservatieve MEP (16 jaar Europarlementariër) en euroscepticus Dan Hannan, die zondag jl. nog in de uitzending van Buitenhof was. Hannan is een begenadigd spreker in de beste Britse traditie en kreeg de zaal dan ook al snel aan zijn voeten. In zijn rede benadrukte Hannan dat de EU rust op een aantal mythes: 1. de EU is democratisch 2. de EU is een vrijhandelszone 3. de EU is pro-business 4. de EU is nodig als sterk blok om tegenwicht te bieden tegen andere blokken 5. de EU staat voor vrede (de ultieme dooddoener)
Alle vijf mythes werden ontzenuwd door Hannan, die de EU kenschetste als een bureaucratische, anti-democratische customs union die zowel de interne als de externe handel bemoeilijkt door een overmatige regelzucht , waardoor de EU al sinds jaren de laagste groeicijfers heeft van de wereld. Hannan deed een beroep op vrijheidslievende patriotten in Nederland om hand in hand met patriotten in het Verenigd Koininkrijk de EU te hervormen, danwel in het uiterste geval te verlaten.
Dat sloot mooi aan op de volgende spreker, parlementariër Gudlaughur Thor uit IJsland. Hij hield een betoog over de vrijhandelsassociatie EVA als alternatief voor de EU. Thor hield een sterk verhaal onderbouwd met cijfers en doorspekt met humor. De EVA houdt zich bezig met vrijhandel en is wars van politieke integratie en andere bureaucratische hobbies. Thor adviseerde Nederlanders goed na te denken waar hun netto EU-bijdrage aan op wordt gemaakt en zei erbij dat we wat hem betreft van harte welkom zijn als aspirant lid van de EVA. “There is life outside the EU”.
Daarna was er een interessante paneldiscussie met Mark Harbers (VVD), Adriaan Schout van instituut Clingendael en Elbert Dijkgraaf (SGP), onder leiding van een gedreven, humoristische en af en toe ook strenge discussieleider Jort Kelder. In de discussie tussen de panelleden en ook met de zaal bleek dat er verschillende gradaties zijn van EU- en eurokritisch denken.
Van de panelleden vond ik Elbert Dijkgraaf van de SGP de sterkste indruk maken: een econoom die weet waar hij over praat als het over de euro-problematiek gaat, toegeeft dat er geen gemakkelijke of pijnloze oplossingen zijn, maar durft te stellen dat als we maar doorgaan met pappen en nathouden de eurozone als geheel op een slecht moment “tegen de muur klapt”. Een verademing ten opzichte van de gebakken lucht uitspraken van veel politici als het over EU en euro gaat.
Niet verrassend, waren Schout en Harbers het meest positief over de euro en wezen erop dat er in veel landen succes is geboekt met hervormingen. Volgens hen is er convergentie zichtbaar in de eurozone. Dijkgraaf daarentegen zag vooral divergentie. Econoom en bestuurslid van het Forum voor Democratie Edin Mujagic bracht in dat de convergentie die we zien negatief uitpakt voor het welvarende noorden (race to the bottom). Vanuit de zaal werd hierop gereageerd onder meer door economen en ook door euroresearcher André ten Dam (van The Matheo Solution) waardoor zich een interessant debat ontspon. Slotconclusie was dat het Forum voor Democratie door moet gaan het debat te voeden met onderzoek, seminars en bijeenkomsten zoals deze.
In de pauze werd onder het genot van een goed glas wijn met passie gediscussieerd over Nederland en de EU. Behalve Mark Harbers van de VVD en Elbert Dijkgraaf van de SGP waren ook Martin Bosma van de PVV en Sam van Rooy van Vlaams Belang aanwezig, de libertariër Yer Ramautarsing en ook mensen van de linkerzijde van het politieke spectrum. Er werd een open discussie gevoerd met respect voor elkaars uitgangspunten. Zo kan het dus ook in Nederland!
De tolerante geest waarin het debat werd gevoerd sloot goed aan bij het welkomswoord van Thierry Baudet, die mensen van álle politieke richtingen welkom heette bij het Forum voor Democratie. “De tijd is gekomen dat we moeten samenwerken om ons land terug te krijgen”, aldus Baudet, die voor vandaag alweer een vervolgactie heeft gepland: het aanbieden van ruim 40.000 handtekeningen aan de Tweede Kamer voor een parlementaire enquête over de invoering van de euro.