Wanneer gaat Nederland écht wat doen tegen genocide in Irak?

Verontruste wetenschappers in genocidestudies en mensenrechten willen al heel lang meer aandacht voor de genocide in Irak. Maar wat doet Nederland?

Talloze wetenschappers/genocide-experts hebben een paar weken geleden in een brief de Verenigde Naties en diens lidstaten opgeroepen om op te treden tegen ISIS en het geweld van ISIS te benoemen en te veroordelen. Ze beroepen zich op resolutie 1674 (2006) en resolutie 2170 (2014) die de staten oproepen op hun "verantwoordelijkheid om te beschermen".

De brief is dus van een paar weken geleden, maar we moeten er aandacht aan blijven besteden, want er gebeurt simpelweg niet genoeg. Nederland blijft het gebruik van het woord genocide vermijden. Mede omdat coalitiepartner PvdA het woord niet wil gebruiken. En dat is schandalig.

Het gaat niet alleen om het voorkomen van genocide, maar ook om slachtoffergroepen te beschermen tegen genocide, etnische zuiveringen, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. De wetenschappers die de brief hebben ondertekend, zijn van mening dat deze bescherming, wat een politieke verantwoordelijkheid is van ieder lidstaat, alleen tot stand komen als a) de lidstaten zich aan de verantwoordelijkheden houden aan de resoluties die ze zelf hebben geratificeerd en b) dat het doel een stabilisatie van de hele regio betreft.

Dit betekent dat de bevolkingsgroepen (yezidi's, christenen, moslims) die nu door ISIS worden aangevallen op basis van etnische of religieuze identiteit, onder artikel 8 van de genocide mandaat, beschermd dienen te worden. Plus: het benoemen van de moorden en het internationaal veroordelen van genocide, zoals dit inmiddels al door de Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en zelfs Duitsland (Merkel, 27 augustus 2014) is gedaan, kan vervolging van daders in de toekomst bespoedigen.

Nederland heeft deze veroordeling nog niet uitgesproken, met name omdat coalitiepartner PvdA genocide in juridische termen blijft afkaderen. De brief is geschreven door Kjell Anderson en Anthonie Holslag van International Associaton of Genocide Studies (brief in pdf-formaat hierrr). De Dagelijkse Standaard sprak eerder met Holslag over de weigering van het kabinet en minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) om van genocide te spreken.

De brief is door gerenommeerde wetenschappers over de hele wereld ondertekend en is in diverse kranten, waaronder in Canada en de Verenigde Staten, verschenen. Deze brief moet iedere keer weer worden aangehaald, zodat ontkenning van genocide door de lidstaten en het dragen van de politieke verantwoordelijkheid die daaruit voortvloeit, onder de aandacht wordt gebracht bij het grote publiek. Inactie of ontkenning in het oog van genocide heeft, zo heeft de geschiedenis ons wel geleerd, verschrikkelijke gevolgen.