Geen kolen? Dan kernenergie en schaliegas

PAX (voorheen IKV Pas Christi) wil dat Nederland niet langer kolen uit Colombia importeert. De kolenwinning gaat daar namelijk gepaard met mensenrechtenschendingen en geweld. Dat heeft niet zo zeer met de kolenwinning op zich te maken, als wel met de onveilige situatie in het land. Bedrijven huurden de afgelopen jaren private beveiligers in om hun mijnen te beschermen tegen leden van de linkse terreurbeweging FARC. Dat ging niet altijd even netjes.

De Colombiaanse regering onderhandelt inmiddels met de FARC over een vredesverdrag. De kans is groot dat binnenkort een einde komt aan de guerrillaoorlog die al decennialang voortduurt. Dan verbetert hopelijk ook de situatie in de mijnen.

Vooralsnog kopen Nederlandse energiebedrijven echter op grote schaal kolen uit Colombia en zijn ze dus indirect betrokken bij de misstanden daar.

In Nederland wordt al jaren geen steenkool meer gewonnen, maar het is een goedkope brandstof die bijna overal ter wereld is de vinden. Het vervoer van kolen is ook goedkoop. Een kwart van de steenkolen die in Nederland wordt gebruikt om energie op te wekken, komt uit Colombia. Na de Verenigde Staten zijn we zelfs de grootste afnemer van Colombiaanse kolen.

Ondanks alle investeringen in 'groene' energie, neemt wereldwijd het gebruik van kolen alleen maar toe. Sterker, dit is tot op zekere hoogte het gevolg van zogenaamd duurzaam energiebeleid. Zo worden in Duitsland flink meer kolen verbrandt sinds daar het besluit is genomen om alle kerncentrales te sluiten. Ook in Nederland zijn de afgelopen jaren nieuwe kolencentrales gebouwd. De burger is bang voor kernenergie en schaliegas en zon- en windenergie zijn aardig, maar leveren niet genoeg op. De stroom moet ergens vandaan komen. Dus importeren we meer kolen.

Het verbranden van kolen is zo'n beetje de meest vervuilende manier om elektriciteit op te wekken. Moderne kolencentrales zijn een stuk schoner, maar gas- en kerncentrales zijn nog veel minder slecht voor het milieu. Kolen zijn ook de meest dodelijke vorm van energiewinning. Ieder jaar sterven honderden arbeiders in de mijnen terwijl vrijwel niemand overlijdt in gas- en kerncentrales.

Toch verzetten dezelfde milieubewegingen die, om goede redenen, geen kolen willen, zich ook tegen kernenergie en (schalie)gas. Dat is niet realistisch. Fossiele brandstoffen en kernenergie leveren bijna 85 procent van onze elektriciteit. Als we al genoeg stroom zouden kunnen opwekken door de hele Noordzee vol te bouwen met windmolen, zou het onze economie de das omdoen. 'Groene' energie is namelijk niet rendabel. Er is subsidie nodig om windmolens te bouwen en consumenten betalen vervolgens een hogere stroomprijs om ze draaiende te houden. En dan zijn er nog altijd kolen- of gascentrales nodig als "back-ups" voor het geval het niet waait.

Kolen zijn geen prettige bron van energie. Maar tenzij we meer gas- of kerncentrales bouwen, kunnen we niet zonder.