Geef de Grieken een eigen munt!
De Grieken hebben het weer eens voor elkaar: het relatief kleine land houdt de eurozone in een wurgende greep. De euro is voor hen een veel te harde munt gebleken. De hoogste tijd om de Grieken van de euro te verlossen en de eurozone van de Grieken.
De persconferentie afgelopen vrijdag van Dijsselbloem en Varoufakis sprak boekdelen. Nadat Varoufakis lacherig zei dat de Grieken voortaan geen zaken meer doen met een flutcomiteetje als de Troika (IMF, ECB en Europese Commissie), verstrakte het gelaat van Jeroen Dijsselbloem toen hij de vertaling doorkreeg in zijn oortje. Dijsselbloem beende vervolgens snel weg, waarbij er nog net een vluchtige handdruk afkon voor de nieuwbakken Griekse minister van Financiën.
Later volgde een interview van Varoufakis op BBC waaruit een genuanceerder beeld naar voren komt. Varoufakis legt in goed Engels uit aan een slecht luisterende BBC-journaliste dat de Grieken zaken best willen doen met de Troika, maar niet op basis van een dictaat. Vanuit Grieks perspectief misschien begrijpelijk, maar er spreekt toch een naïeve zelfoverschatting uit.:
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=BiIO4YciewU[/embed]
Op dit moment is moeilijk in te schatten welk spel er wordt gespeeld door de onervaren Griekse regering, een bonte verzameling van Poetin-vrienden, linksradicalen, rechtspopulisten en wereldvreemde studeerkamergeleerden zoals Varoufakis. Het geheel deed mij denken aan de speelfilm “The dirty dozen” met Telly Savalas. Spelen deze heren hoog spel om uiteindelijk toch zaken te doen met de EU? Hebben ze een euro-exit voor ogen? Willen ze zich aansluiten bij Rusland? Of willen ze net als hun voorgangers het liefst slapend rijk worden met EU-geld? In het laatste geval, zou er sprake zijn van oude Griekse wijn in nieuwe zakken.
Ieder weldenkend mens weet dat de Grieken nooit tot de eurozone toegelaten hadden mogen worden. Nederland heeft zich daar lang tegen verzet. Het waren de Franse socialisten in de jaren negentig die de zaak zo wisten te manipuleren, dat Italië en Griekenland de eurozone werden binnengehaald als paard van Troje, waardoor Club Med zich verzekerd wist van een meerderheid in EU-organen en ECB.
De rest van de geschiedenis is bekend. Na de kredietorgie in de periode 2002 – 2008, kwam rond 2010 de bittere Griekse waarheid aan het licht, toen bleek dat de cijfers jarenlang gemanipuleerd waren. De harde maatregelen die vervolgens werden ingesteld verdiepten de Griekse recessie. De staatsschuld liep op tot 175% van het BBP, het begrotingstekort tot boven de 10%, delen van de industrie gingen failliet en vele Grieken zitten werkloos thuis in bittere armoede.
Schuldig zijn niet alleen de Griekse politici en corrupte elite die willens en wetens de boel bedrogen hebben. Schuldig zijn ook Europese politici die dit mogelijk maakten (de Franse socialisten voorop) en bankiers die zichzelf verrijkten tijdens de kredietorgie, of zich leenden voor het manipuleren van de cijfers – waaronder ook de Amerikaanse bank Goldman Sachs, met Mario Draghi in de gelederen. Het lijkt daarom zinnig om de optie euro-exit/holiday in combinatie met schuldsanering tegen het licht te houden.
Dat is ook waarvoor de Tilburgse hoogleraar Banking & Finance Harald Benink pleitte in DFT afgelopen vrijdag. “Het is onrealistisch om te veronderstellen dat Griekenland de schuldenlast van 175% van het BBP kan terugbetalen. Er is nu veel te zeggen voor plan B, de Grieken voor een periode van tien jaar buiten de euro zetten. De drachme zal dan fors devalueren, maar daarmee wordt het land uiterst concurrerend en kan weer groeien. Over tien jaar kunnen we dan opnieuw bekijken of het land economisch weer voldoende sterk is geworden om eurolid te worden", aldus Benink.
Dat lijkt mij een realistische benadering. Net als onder meer Harald Benink, Peter van Dalen van de Christen Unie en ook Jean Wanningen op FTM pleit ik er dus voor om de Grieken een lange euro-vakantie te gunnen. Maar liefst 50% van de Nederlanders is het daarmee eens, terwijl 31% de Grieken nog een kans wil geven in de eurozone.
Wat betreft schuldverlichting, ligt dit ingewikkelder. Het probleem is natuurlijk dat als je de Grieken wéér een haircut (gedeeltelijke schuldkwijtschelding) toekent, het moeilijk zal zijn om dit andere zwakke eurolanden te weigeren. Zoals in dit artikel in Die Welt uiteen wordt gezet zou alleen al een Italiaanse haircut , vergelijkbaar met hetgeen de Grieken nu eisen, 754 miljard euro kosten. Dat zou de bodem wegslaan onder het financiële systeem.
Toch wordt er serieus over gedacht om de Grieken in 2015 weer schuldverlichting toe te kennen, in ruil voor het doorvoeren van hervormingen. Het IMF pleit daarvoor. Hierover wordt vandaag gesproken door de Europese ministers van Financiën. Het IMF wil de Grieken schuldverlichting aanbieden, zodat de totale staatsschuld niet meer zal bedragen dan 124% van het BBP in 2020. De Duitsers zijn mordicus tegenstander. Dat wordt dus een spannende vergadering.
Mijn gezond verstand zegt dat schuldverlichting alleen zin heeft als de Grieken weer een eigen munt gaan voeren, zodat zij hun competiviteit versterken. Dat is ook hetgeen hoogleraar Harald Benink stelt. Blijven de Grieken lid van de eurozone, dan blijven wij waarschijnlijk tot in alle eeuwigheid geld overmaken naar de Grieken, terwijl in Nederland een kaalslag wordt doorgevoerd in sociale voorzieningen. Dat valt niet langer goed te praten.
Een combinatie van schuldverlichting en muntdevaluatie is in een geval zoals Griekenland de beste uitweg, zie ook eerdere schuldencrises (Argentinië, IJsland, Turkije etc.). Helaas past een dergelijke benadering niet binnen de heersende dogmatiek van de eenheidseuro. Ik vrees dan ook dat er de komende weken weer één of ander ongemakkelijk compromis uit zal rollen, waardoor wij voorlopig nog opgescheept zitten met de Grieken en de Grieken met ons.
