Hebben de Amerikanen het dan ein-de-lijk gehad met Recep Tayyip Erdogan?
Vaste lezers van De Dagelijkse Standaard weten dat ik een uitgesproken criticus ben - en ook altijd ben geweest - van Recep Tayyip Erdogan, de premier van Turkije. Sinds jaar en dag heb ik volgehouden dat hij een islamist is, die de EU en diens democratiseringsrichtlijnen slechts gebruikte om seculiere bastionnen omver te werpen. Als hij daar eenmaal in was geslaagd, legde ik steeds weer uit, zal hij een greep naar de totale macht doen.
De afgelopen jaren - en zeker de afgelopen maanden - blijken die waarschuwingen terecht te zijn geweest. Het begon allemaal met demonstraties in Gezi Park: vreedzame demonstranten werden keihard aangevallen door de Turkse politie omdat zij het lef hadden zich te verzetten tegen bouwplannen van de overheid.
Erdogan zette de aanval ook zelf in. Mensen die op straat en op het internet rustig hun mening uitten werden ineens weggezet als terroristen; mensen die de staat omver zouden proberen te werpen. Twitteraars werden opgepakt, kritische journalisten ontslagen. Demonstranten moesten zo ongeveer rennen voor hun leven toen ze beschoten werden door waterkanonnen en traangas. Want gevaarlijke rebellen.
Hoewel het even duurde, werd de EU toen ein-de-lijk wakker. Nou ja, Brussel gaapte eens goed en rekte zich lekker uit. Er werd commentaar geleverd op de anti-democratische methoden van de heer Erdogan en een verreikend onderzoek geëist naar het politiegeweld.
Terwijl de EU steeds kritischer werd hielden de Verenigde Staten zich afzijdig. Gelukkig is
daar nu verandering in gekomen: "In our conversations with all stakeholders in Turkey, we continue to make clear that the United States supports the desire of the Turkish people for a legal system that meets the highest standards of fairness, timeliness and transparency," U.S. State Department spokeswoman Jen Psaki told reporters.
Washington believes in a system "where no one is above the law and where allegations against public figures are investigated impartially," she added.
Interessant genoeg weigerde ze Erdogan te steunen toen haar gevraagd werd of de premier "een leider is die de democratie respecteert?" Hurriyet bericht dat haar antwoord als volgt luidde:
Paski said that the U.S. voiced its opinion as it saw fit.
I will say that when we have concerns about [Erdo?ans] actions, we express those. And thats something I have just done today, Psaki said.
In diplomatieke termen is dit een geweldige klap in het gezicht van Erdogan en co. "Respecteert hij de democratie?" moet normaal gesproken een gemakkelijk beantwoorden vraag zijn: "Ja." Dat Paski erom heen draait is bewijs genoeg dat Amerika het echt gehad heeft met de Turkse premier. Niet alleen twijfelt men duidelijk aan het bondgenootschap tussen Turkije en de VS, maar ook ziet het Witte Huis hem nu dus als een man die lak heeft aan democratische waarden.
Het heeft even geduurd, maar het heeft er alle schijn van dat het westen eindelijk wakker wordt. Nu nog zien wat de VS en de EU doen om de schade ongedaan te maken die zij Turkije hebben berokkend door deze man jarenlang te steunen.