Gaan VU en UvA echt samen?

Twee geloven op een kussen...

Het samengaan van VU en UvA is de aftastende fase voorbij, schrijft de Volkskrant. De fusie is het grote project op het hoogste niveau en daar heeft men grootse plannen en heel veel haast. Hét recept voor een rampscenario, dus.

Het is vooral geldgebrek dat het samengaan van de universiteiten aantrekkelijk maakt. Een mega-instelling levert voordeel op door het samenvoegen van catering, huisvesting en bibliotheek en door het efficienter verdelen van de werkzaamheden. Daarbij komen mooie beloften in de vorm van nog beter onderzoek en aantrekkelijker worden voor de beste onderzoekers en buitenlandse studenten.

Klinkt leuk, maar we hebben eerder gezien wat voor succes mega-onderwijsinstellingen zijn. Meer bureaucratie en secundaire bezigheden, meer afstand tussen de student en de docenten en belangrijker: meer afstand tussen het bestuur en de medewerkers en studenten.

Het bestuur van VU en UvA geven nu al te kennen te ver van de werkelijkheid verwijderd te zijn. Hun plannen klinken prachtig in abstracte termen, maar gaan volledig voorbij aan de realiteit. Hoe kun je denken dat een fusie geen enkel punt zou zijn?

In werkelijkheid zijn VU en UvA namelijk niet eenvoudigweg twee groepen mensen, faciliteiten en budgetten die je wel even kunt samenvoegen. In werkelijkheid zijn het twee instellingen met een eigen karakter, een eigen geschiedenis en een eigen levenservaring. UvA seculier en kosmopolitisch, de VU levensbeschouwelijk en maatschappelijk verantwoordelijk. En juist deze cultuur maakt dat je je als student of medewerker aan een van beide instellingen thuisvoelt. De beide universiteiten zijn aantrekkeljik voor onderscheiden groepen studenten en medewerkers.

En dit is ook precies de kracht van de beide universiteiten. Als student in spé of als onderzoeker kies je juist voor een bepaalde universiteit om dat je wordt aangesproken door hun uitstraling en levensvisie. De seculiere insteek van de UvA en de levensbeschouwelijke van de VU zijn niet bijkomstig, maar juist zeer wezenlijk. Een fusie ontneemt de beide universiteiten deze kracht. In turbulente tijden als deze, doen de universiteiten er beter aan hun wortels te koesteren.