Femke Merel van Kooten (Splinter) stoomt op naar 1 zetel: "Het gaat ons lukken!"

Met de Kamerverkiezingen op de stoep is het voor alle politieke partijen momenteel spitsuur. Zéker voor nieuwe partijen, voor wie zo’n eerste verkiezing toch een soort vuurdoop is: het is erop en eronder. Wie dat niet gelooft, moet een kijkje nemen op de fractiekamer van Splinter, op het Binnenhof in Den Haag. Daar zetelt de nieuwe partij van Femke Merel van Kooten, die met haar eigen seculiere, sociaal-liberale en onafhankelijkheidsgezinde partij een permanent plekje in de Tweede Kamer probeert te veroveren. “Het gaat ons lukken in de Tweede Kamer te komen,” zegt ze gedecideerd na afloop van een dag waarin ondergetekende meeliep: “Ik heb er een goed gevoel over.”

‘s Ochtends bij het krieken van de dag is het nog relatief stil op de fractieburelen van Splinter. Alleen medewerker Fabian van Hal, tevens de nummer 3 op de lijst, is al aanwezig. Fabian is enkele maanden geleden bij Splinter betrokken geraakt via zijn artikelen voor het seculiere en vrijzinnige weblog Vrij-links.nl. Hij werd ingeseind door de hoofdredactie dat Femke Merel van Kooten bezig was met een eigen partij, en twijfelde geen moment: hij bood zijn diensten aan, en de rest is geschiedenis.

Nu heeft Fabian zijn master strafrecht op pauze gezet, en zit hij fulltime tegenover de politica die onder andere bekendheid verwierf met haar aangenomen motie om zorgmedewerkers een bonus van €1000 te geven. Ooit was hij betrokken bij GroenLinks, maar naar eigen zeggen benauwde de oprukkende identiteitspolitiek hem daar te zeer om nog verder te gaan bij die partij. Nu schrijft hij teksten, houdt hij de social media bij en bewerkt hij video’s voor zowel Femke Merel van Kooten als Splinter.

Om kwart over negen klinkt er vanuit de gang het onmiskenbare en steeds luider wordende geluid van hoge hakken op een stenen vloer. Dat kan maar één ding betekenen: de grand lady van de partij is in aantocht.

Grijnzend komt ze de fractiekamer binnen. Vanuit haar woonplaats Woerden heeft de lijsttrekker zichzelf naar Den Haag gereden, in een auto die ze van haar schoonmoeder heeft geleend en door haar enthousiaste familielid ook meteen maar volgeplakt was met Splinter-campagneposters. Femke Merel lijkt er niet van naast haar schoenen te gaan lopen, en maakt er een grappig filmpje vol zelfspot over: "Het is onze campagne-auto geworden," leidt ze de video in: "We hebben geen tonnen aan subsidie nodig, of," en dan volgt een kleine sneer naar D66: "giften van filantropen. Dus gewoon old school." De progressieve politica laat dan zien hoe twee met plakband bevestigde posters van Femke Merel in een vurige paarse jurk de achterruit van het grijze autootje sieren.

https://twitter.com/FemkeMerel/status/1369568574977802245

Uiteraard krijgt Fabian de primeur van het beeldmateriaal, maar de Instagram-volgers van de politica hoeven niet lang te wachten en krijgen het filmpje in hun Stories te zien. Dan volgt de eerste beslissing van de werkdag: moet de video ook verschijnen op andere sociale media? De bedachtzame Femke Merel twijfelt of dit niet te klein bier is, maar wordt door de nummer 3 van haar partij over de streep getrokken. Hij denkt dat het goed is om iets persoonlijks te laten zien aan haar kiezers. En zo verschijnt de officieuze Splinter-campagneauto ook op Twitter. Het instinct van Fabian blijkt nauwkeurig te zijn afgesteld: nog geen uur later wordt de tweet met video opgepikt door het Algemeen Dagblad, en verschijnt het in de verkiezingsblog van de krant. Een leuk mediamomentje bij een groot medium dankzij een aardig gebbetje ‒ geen verkeerd begin van de dag.

Maar niet alleen de landelijke media blijken aandacht te hebben voor Splinter: ook uit internationale hoek is er aandacht voor de partij die het Kamerlidmaatschap wil hervormen, secularisme wil promoten en zorgmedewerkers ondersteunen: de nummer 6 van de partij, Shad Raouf, heeft vanwege zijn Koerdische wortels de aandacht van media uit zijn oorspronkelijke vaderland getrokken. Zender NRT zendt een heel interview uit met zowel Femke Merel als Shad, en de beelden arriveren op de fractie tot zichtbaar genoegen van de Splinter-lijsttrekker en haar gevolg.

https://twitter.com/shadraouf/status/1369657824545017856

Veel tijd om uitgebreid te genieten van de media-aandacht is er echter niet, want de Tweede Kamer is ondanks het verkiezingsreces ook nog gewoon in bedrijf, met dank aan de immer voortwoekerende pandemie. Op het programma staat een debat met premier Rutte en minister De Jonge over de coronacrisis, en de puntjes moeten nog op de i worden gezet van de toespraak die Femke Merel gaat houden in de Tweede Kamer. De Splinter-partijleider wil een hoop vertellen in de slechts twee minuten tijd die ze als onafhankelijke fractie toebedeeld heeft gekregen. Het verhaal moet daarom aan alle kanten worden ingekort om aan de tijdsbeperkingen te voldoen.

Eerst is het echter tijd om bij een zich in de Tweede Kamer bevindende buste van Suze Groeneweg ‒ in 1918 gekozen als eerste vrouwelijke Kamerlid ooit ‒ een video-statement te maken over vrouwenrechten. Splinter is namelijk niet voor niets door de Nederlandse vrouwenraad uitgeroepen tot de partij die de loonkloof tussen mannen en vrouwen het beste kan dichten. Het is een mooie trofee die de jonge partij dan ook graag nog eens aan de kiezers laat zien, en wie kan Femke Merel daar beter bij vergezellen dan een roemruchte vrouwenrechtenactiviste die haar tijd ver vooruit was?

https://twitter.com/genderplatform/status/1370406682526941204

Wie volgens Femke Merel hun tijd niet vooruit zijn, zijn de partijleiders en corona-woordvoerders die in de plenaire zaal de ene na de andere grijsgedraaide langspeelplaat over Covid-19 laten horen. Femke Merel werkt verder aan haar speech, maar kijkt met een schuin oog misnoegd naar de televisie in haar kantoor. Ze spaart haar collega’s niet: “Ik vind ze tot nu toe allemaal slecht,” laat ze weten als ongeveer de helft van de vijftien woordvoerders achter het spreekgestoelte heeft plaatsgenomen in een langzaam voorbijtrekkende corona-polonaisestoet. Fabian speelt onmiddellijk in op de opmerking van de Splinter-voorvrouw: “Wellicht een kans om fel te zijn?”, stelt hij voor.

De observatie in de Splinter-fractiekamer is niet mals. De sprekers van gevestigde partijen, die bijna allemaal meer tijd tot hun beschikking hebben om hun gal te spuwen dan de onafhankelijke parlementariër, lijken zich meer in te zetten voor het elkaar vliegen kunnen afvangen, dan voor het beter en eerlijker organiseren van de zorg. “Zieke mensen zijn gewoon niet sexy,” verzucht Femke Merel bij alweer een fractievoorzitter die een vraag aan Rutte stelt over een kwestie die al vele malen eerder aan bod is gekomen.

Het voedt de felheid van de Femke Merel alleen maar. Als zij even later met grote passen richting de vergaderzaal beent, getooid met een zwart mondkapje met daarop de veelkleurige feniks die dient als logo van Splinter, heeft ze een afgemeten verhaal dat precies twee minuten duurt. De vrijzinnige politica begint haar toespraak met een lach, maar gaat er daarna snoeihard in als ze de avondklok bespreekt. “Mensen groeien volgens het kabinet met de avondklok mee,” zo haalt ze spottend een met weinig enthousiasme ontvangen opmerking van justitieminister Ferd Grapperhaus aan. En vervolgt: “Eerder lag de vrijheidsbeperkende maatregel nog bovenop de stapel om te schrappen,” gaat zij verder, en wijst erop dat deze nu kennelijk tot in de eeuwigheid verlengd mag worden.

https://www.youtube.com/watch?v=1qO0uJ85_c4

Plots blijkt hoe ijverig en precies de 37-jarige Woerdense is, want in haar volgende zin vraagt ze zich hardop af “hoe effectief” deze avondklok precies is; een opmerking die nog niet te lezen was in het laatste papieren concept van de Kamerspeech dat ze achterliet voor haar medewerkers in het kantoor. De bezieling spat van het scherm af: “Dit kabinet kunnen we niet op hun woord geloven,” laat Femke Merel onverbiddelijk weten. Ook betitelt ze het beleid van Hugo de Jonge als “hartstikke onrechtvaardig” en laat ze duidelijk de vraag klinken of er überhaupt nog wel positieve noten te kraken zijn over het coronabeleid van het kabinet-Rutte III: “Voorzitter, waarom gaat er niets goed?”

Terwijl de zon langzaam ondergaat, eindigt ook het laatste plenaire Kamerdebat voor de Tweede Kamerverkiezingen. Met de retorische slotvraag van Femke Merel van Kooten wil ze de kiezer voor een duidelijk dilemma plaatsen: blijft Nederland aanmodderen met dezelfde gevestigde politiek, of kiest men voor een vernieuwend verhaal van een hardwerkend Kamerlid dat al meeschreef aan het toeslagenaffaire-rapport Ongekend onrecht en een bonus van €1000 regelde voor zorgmedewerkers die zich uit de naad hebben gewerkt in de coronacrisis? Het woord is, zoals altijd in Nederland, aan de kiezer.