Energie-akkoord: dankzij Europa wordt twee miljard euro in de sloot gegooid

Het energie-akkoord zorgt voor groene elektriciteit voor alle huishoudens voor 3,7 miljard euro. Dezelfde groene elektriciteit kan geleverd worden voor ruim twee miljard euro minder. Vooral dankzij  Europa wordt deze ruim twee miljard euro in de sloot gegooid. Deze verspilling staat los van de discussie of groene energie moet worden bevorderd.

Groene revolutie

Begin dit jaar stond de groene revolutie op uitbreken. In de afgelopen decennia was de belasting op elektriciteit behoorlijk gestegen. Deze milieuheffingen werden geheven om het publiek te stimuleren te besparen op fossiele brandstoffen en dus ook elektriciteit. En nu was het dan zo ver. De prijzen van zonnepanelen uit China waren zover gedaald dat het RENDABEL was geworden om over te gaan op zonne-energie. Sommigen, die een geschikt dak hiervoor hadden, deden dit ook. De meeste mensen, die in principe wel belangstelling hadden, lieten zich echter weerhouden door het feit, dat ofwel hun dak te klein was of de verkeerde hellingshoek had of de verkeerde zonligging, ofwel omdat ze zonnepanelen op hun dak niet mooi vonden. De gemeente Nijmegen deed een proef samen met netbeheerder Liander, waarbij particulieren konden investeren in zonnepanelen op het dak van een publiek gebouw, zoals een school of een bibliotheek, en de opbrengst hiervan konden salderen met hun eigen energierekening. Zo konden ze toch profiteren van de door hen opgewekte zonne-energie. Wegens succes was het wachten op wetgeving waarbij iedereen in Nederland dit kon doen. Er is ruimte genoeg in Nederland om de panelen te plaatsen. Denk daarbij aan alle daken van scholen, sporthallen, zwembaden, gemeentehuizen, politiebureaus, provinciehuizen, waterschapsgebouwen, concertzalen enz. En als dat niet genoeg is zijn er op de grond van Rijkswaterstaat ook nog genoeg zuidhellingen van geluidswallen met de ideale hellingshoek.

Helaas, de wetgeving kwam maar niet. Wat wel kwam was een Europese importheffing op Chinese zonnepanelen onder het motto “liever Europese steenkool dan Chinese zonnepanelen”.

Dat was een grote meevaller voor de Nederlandse politiek. Ja, u leest het goed: een meevaller.

Even terzijde: Belastingen “voor het goede doel”.

Bij belastingen voor het goede doel, zoals milieuheffingen, moeten enige gezonde vraagtekens worden gezet. Natuurlijk wordt accijns op drank verkocht als “goed voor de volksgezondheid”, boetes voor te hard rijden op de A2 Amsterdam-Utrecht “goed voor de verkeersveiligheid” en milieubelasting op fossiele brandstoffen als “goed voor het milieu”. Maar het is uiteraard niet de bedoeling, dat we massaal geheelonthouder gaan worden, massaal netjes honderd kilometer per uur gaan rijden op de A2 of massaal onze eigen zonne-energie gaan opwekken, want dan heeft de overheid een financieel probleem. Onlangs werd dit nog bevestigd door een Haagse politicus die zich zorgen maakte om het te laat beschikbaar komen van de trajectcontrole op de A2. Zijn zorg betrof niet zozeer de verkeersveiligheid dan wel het derven van staatsinkomsten door bekeuringen.

Kosten zonne-energie

De Europese importheffing op zonnepanelen was dus een grote meevaller voor de Nederlandse politiek. De groene revolutie zou immers een hoop belastinginkomsten hebben gescheeld. Reken maar uit: als alle Nederlandse huishoudens (7.513.000 – bron: CBS) al hun elektriciteit (3500 kiloWattuur = kWh per jaar – bron: CBS) zelf zouden opwekken zouden ze 15,7 cent per kWh (bron: prijslijst ENECO) besparen aan belasting, deels milieubelasting, deels BTW, dus 4,1 miljard per jaar. De burger daarentegen zou voordeel hebben gehad van de zonnestroom. Voor huishoudens zijn de kosten van zonnestroom becijferd op 13,4 cent per kWh (bron: ECN – Energie Centrum Nederland) tegenover gewone stroom van 22,8 cent per kWh, een verschil van 9,4 cent per kWh. Het voordeel per huishouden is dan 3500 x 9,4 cent, dus € 32.900,- en het voordeel van alle huishoudens in Nederland is dan 2,5 miljard euro. De Nederlandse samenleving in totaal, overheid en burgers, zouden dus 1,6 miljard (4,1 miljard minus 2,5 miljard) euro hebben moeten neerleggen voor het implementeren van zonne-energie in (bijna) alle huishoudens.

Kosten windenergie

Nu de politiek de groene revolutie heeft tegengehouden moet toch de schijn van milieubeleid worden opgehouden. Daarom is er een energieakkoord gesloten op hoofdlijnen met diverse lobbygroepen. In augustus wordt dit definitief uitgewerkt. Het is al wel duidelijk dat er een bedrag van 55 miljard euro geïnvesteerd gaat worden in onrendabele windmolens (bron: Groene Rekenkamer[i]). Als dit wordt afgeschreven over 15 jaar, dan komt dit neer op extra lasten voor de belastingbetaler van 3,7 miljard per jaar. Daarnaast kondigt men nog een maatregel aan om het gemakkelijker te maken om opgewekte zonne-energie te salderen met geleverde energie van het elektriciteitsbedrijf. Maar omdat de prijs van zonnepanelen omhoog is gegaan door de Europese invoerheffing is dit traject niet meer rendabel en hoeft de overheid niet bang te zijn dat deze groene revolutie alsnog van de grond komt.

Afweging

Voor de overheid betekent deze windenergie oplossing dat de benodigde 3,7 miljard euro gemakkelijk op de burger kan worden afgewenteld via de energierekening. Daarmee behoudt de overheid controle. De zonnepanelen oplossing zou hebben betekend, dat de burger zelf controle zou hebben genomen over zijn eigen energieopwekking en dat de overheid voor 4,1 miljard aan echte uitgaven zou hebben moeten snoeien. De koopkracht van de burgers zou in de zonne-energie variant zijn gestegen met 2,5 miljard euro, waardoor de kosten van zonne-energie de samenleving 1,6 miljard zou hebben gekost tegenover 3,7 miljard voor de windenergie variant. In beide varianten was het vergroeningseffect hetzelfde geweest, namelijk hernieuwbare energie voor alle Nederlandse huishoudens.

Verspilling van belastinggeld

Deze extra lasten van 2,1 miljard  zijn dus louter toe te schrijven aan onlogische politieke besluiten van zowel de Haagse als de Europese politiek, met de hoofdrol voor de laatste. Deze besluiten hebben niets van doen met de politieke keuze vóór of tegen vergroening. Het uitgeven van 3,7 miljard euro voor het bereiken van een bepaalde mate van vergroening, terwijl exact hetzelfde kan worden bereikt met 1,6 miljard euro is niets anders dan verspilling van belastinggeld.

Kees Pieters (1955) is wiskundig ingenieur. Hij heeft gewerkt voor de olie-industrie en de overheid in Operational Research en ICT. Hij is auteur van 'Het Westen 5x Failliet' (ISBN 9789461933690).

[i] http://www.groenerekenkamer.nl/1371/energieakkoord-welk-energieakkoord/