Een terechte klassieker: 'Dracula' van Bram Stoker

True Blood, The Vampire Diaries en natuurlijk (het vreselijke) Twilight: vampiers zijn enorm populair en deze populariteit lijkt vooralsnog niet eindig te zijn. Zonder ooit een letter van Dracula van Bram Stoker (1847-1912) te hebben gelezen, is de fictieve graaf Dracula alom bekend en weet een groot deel van de wereldbevolking dat je vampiers nooit toestemming moet geven om binnen te komen, knoflook binnen handbereik moet hebben en altijd een kruisje moet dragen. Want eenmaal door een vampier gebeten, wordt je zelf een ondode gedoemd om je bloedlust te stillen door zelf slachtoffers te maken. Pas een staak in het hart van een vampier gevolgd door onthoofding kan deze plaag stoppen. 

Deze constatering zegt veel over het succes van Bram Stoker's verhaal over graaf Dracula, zeker in het licht van het feit dat Stoker niet de eerste was die over vampiers schreef, maar zijn vertelling van het verhaal beklijft en heeft ontelbaar veel navolging gevonden. Een bijzondere constatering aangezien al het andere werk (schijnbaar terecht) in de vergetelheid is geraakt. Gezien het iconische karakter van Dracula en de onontkoombare constatering dat velen het verhaal kennen zonder het boek gelezen te hebben, is het natuurlijk de vraag of deze klassieker uit 1897 bij lezing beantwoordt aan de hooggespannen verwachtingen die je - gezien het grote succes - zou mogen hebben. Het korte antwoord is: zonder enige twijfel. Het lezen van Dracula ruim een eeuw na publicatie is zonder meer een groot genoegen en fascineert des te meer omdat de maagdelijke lezer veel meent te weten, maar het beeld toch zal moeten bijstellen.

Het inventieve aan Dracula is dat Stoker heeft afgezien van een reguliere vertelling. Door middel van in chronologische volgorde geplaatste delen uit de dagboeken en andere schriftelijke verslaglegging van de hoofdpersonen aangevuld met enkele krantenberichten vertel Stoker zijn verhaal. Het aardige daarbij is dat er daarom juist geen sprake is van een alwetende verteller, maar dat gelijk de hoofdpersonen het mysterie van graaf Dracula stukje bij beetje uit de doeken wordt gedaan. Een mysterie dat nooit helemaal kan worden uitgelegd omdat de motieven van Dracula zelf niet belicht kunnen worden: het betreft slechts de ervaringen van zijn slachtoffers en diegenen die jacht op hem maken.

Bram Stoker's Dracula is daarbij bovenal ook een verhaal van zijn Victoriaanse tijd zonder dat dit storend is of ouderwets aandoet. Al vanaf de eerste pagina wordt de lezer meegetrokken in de duistere wereld van Transsylvanië  waar de advocaat Jonathan Harker door heen reist op weg naar zijn client graaf Dracula die van plan is naar Londen te verhuizen en daartoe diens diensten nodig heeft. Via Harker maken we voor het eerst kennis met Dracula en wordt langzamerhand uit de doeken gedaan dat deze graaf uit een voornaam Midden-Europees geslacht niet deugt. Uiteindelijk zal Dracula vertrekken naar Londen en Harker (tijdelijk) achterlaten. In Londen manifesteert Dracula zich door Lucy Westenra tot ondode te maken. Een transformatie die met steeds grotere wanhoop wordt gade geslagen door de drie heren die streden om haar hand: Dr. Jack Seward, Arthur Holmwood (later: Lord Godalming) en de Amerikaan Quincy Morris. Holmwood is uiteindelijk haar verloofde geworden, maar het is Seward die met hulp van de Nederlandse Dr. Abraham Van Helsing Lucy probeert te redden en uiteindelijk de diagnose moet stellen dat zij onder de invloed van een vampier is komen te staan. Dezelfde Lucy die een goede vriendin is van Harker's verloofde Mina en wie na de dood van Lucy het volgende slachtoffer is van Dracula. Wat volgt is een bittere strijd van de vier heren tegen Dracula en voor het leven van Mina. Een strijd die voert door het Victoriaanse Londen en eindigt bij de poorten van Dracula's kasteel in Transsylvanië. 

Stoker's boek fascineert nog immer en is voor een ieder die ook maar enigszins geïnteresseerd het horrorgenre in het algemeen en in vampiers in het bijzonder nog altijd een ideaal startpunt. Laat je daarbij ook vooral niet ontmoedigen door de werkelijk niet al te beste (doch redelijk trouwe) filmversie Bram Stoker's Dracula van Francis Ford Coppola. Juist na het lezen van het boek wordt duidelijk hoezeer Coppola het boek en de langzame opbouw van het mysterie niet begrepen heeft en Bram Stoker juist wel begrepen heeft hoe je een terechte klassieker schrijft.