Een alternatief voor het energieakkoord

Een gastbijdrage van Rob Kouffeld.

Deze 'posting' verscheen eerder als column in TVVL Magazine, het blad van de installatiebranche.

TVVL is vanouds de Technische Vereniging Voor Luchtbehandelingstechniek, maar heeft haar takenpakket in de loop der tijd uitgebreid en presenteert zich thans als platform voor mens en techniek.

Rob Kouffeld:

Voor de TVVL, zijn leden en donateurs is een betrouwbare elektriciteitsvoorziening van groot belang. Het nationaal energieakkoord biedt hiervoor onvoldoende garanties

Krachtens zijn missie houdt de TVVL zich bezig met installaties in gebouwen. Al deze installaties gebruiken energie. Het veiligstellen van een gegarandeerde energievoorziening voor de gebouwde omgeving hoort dan ook een belangrijk aandachtspunt van de TVVL te zijn. Zonder energie staat alles stil. Nederland en trouwens vrijwel alle landen in de wereld, voorzien nog steeds voor meer dan 90% in hun energiebehoefte met fossiele energie, kolen, olie en gas. Dat kan echter niet zo blijven, fossiele brandstoffen zijn eindig en zullen op den duur door andere brandstoffen moeten worden vervangen.

Velen in den lande veronderstellen, dat het veelbesproken nationaal energieakkoord een oplossing biedt. Was het maar waar! Eén van de punten uit het akkoord is natuurlijk zo klaar als een klontje. Energiebesparing, of beter beperken van onnodig energiegebruik is als doelstelling onomstreden.

Het inzetten van zogenaamde duurzame energie kent zijn beperkingen. Het gebruik van zonne–energie is afhankelijk van aanwezigheid van zonnestraling, het gebruik van windenergie is afhankelijk van aanwezigheid van de wind. Tijdens een windstille nacht in de winter moet op z’n minst de CV–pomp van de verwarmingsinstallatie in bedrijf blijven en het is toch ook wel aangenaam als de koelkast en zeker de vrieskast onder alle omstandigheden in bedrijf kunnen blijven.

Deze eenvoudige voorbeelden zijn makkelijk te extrapoleren naar grotere energiegebruikers en het is dan ook niet overdreven te stellen, dat naast iedere zonne–energiecentrale en naast ieder windpark een conventionele centrale van vergelijkbare capaciteit moet staan. Een alternatief zou zijn opslag van energie, maar met de huidige kennis zal het nog vele jaren duren alvorens energieopslag van enige omvang mogelijk is. Daarmee moeten helaas ook de vele plannen waarin energie–neutrale projecten al in 2020 worden voorzien naar het rijk der fabelen worden verwezen. Bovendien parasiteren zij altijd op het openbare elektriciteitsnet, een situatie die niet zonder kosten kan blijven voortbestaan. Het is namelijk niet te verwachten, dat de energiedistributie–bedrijven onbeperkt overtollige elektriciteit blijven opnemen en gewenste elektriciteit blijven leveren, zonder hiervoor kosten in rekening te brengen.

Het energieakkoord propageert de inzet van windenergie. Windenergie is nog steeds veel te duur en kent als kostprijs nog steeds € 0,12 per kWh op het land en zelfs € 0,17 per kWh op zee, nog afgezien van de bovengenoemde bedragen van transportkosten door de elektriciteitsdistributiebedrijven.

Het plaatsen van grote aantallen windparken op zee, zoals in het energieakkoord voorzien, vergt grote investeringen, die we zeker in deze tijd wel voor betere bestemmingen zouden kunnen gebruiken. Bovendien worden de burgers de komende jaren geconfronteerd met sterk stijgende energiekosten.

Het voorgenomen sluiten van de “oude kolencentrales” lijkt ook niet erg doelmatig. Relatief goedkope elektriciteitsproducenten worden uit de markt genomen, terwijl zij met eenvoudige middelen (deNOx, ontzwaveling) zeker zo schoon zijn te maken als moderne centrales.

Het argument in het energieakkoord, dat zoveel arbeidsplaatsen worden gecreëerd is een drogredenering. Zij worden namelijk bekostigd uit de subsidie, die aan windenergie wordt toegekend! En dat hoort niet het argument van subsidie te zijn. Subsidies horen alleen maar (tijdelijk) te worden toegekend aan nieuwe ontwikkelingen om deze in de markt te brengen en niet om blijvend onrendabele ontwikkelingen in de markt te houden.

Het energieakkoord rept niet over kernenergie. Een gemiste kans! Ondanks het drama in Fukushima, dat overigens geheel aan een tsunami is toe te schrijven, heeft gelukkig bijna niemand het meer over de veiligheid van kernenergie als zodanig. Het al dan niet veilig kunnen opslaan van het onvermijdelijke afval blijft een twistpunt. Het is overigens meer een maatschappelijk probleem dan een technisch probleem. We moeten het met elkaar willen en waarom eigenlijk niet? Geen enkel energieconversiesyteem is zonder nadelen en zonder risico’s. Het aantal ongevallen met en het aantal slachtoffers per opgewekte kWh van kernenergie is verreweg het laagst van alle conversiesystemen.

Op grond van het bovenstaande pleit ik voor een andere koers dan het energieakkoord aangeeft. Laten we nucleaire energievoorziening verder ontwikkelen voor een betrouwbare, veilige en betaalbare elektriciteitsvoorziening. Laten we daarnaast via biomassa bio–energie van de derde generatie, waaronder ook algen, ontwikkelen voor een gegarandeerde energievoorziening voor de industrie, maar zeker ook voor transportmiddelen.

Aldus Rob Kouffeld (emeritus hoogleraar Energievoorziening aan de TU Delft).

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.