Duitsland komt op voor Chinese belangen in Europa

De Europese Commissie wil meer invoerrechten op Chinese zonnepanelen heffen die "te" goedkoop zouden worden gemaakt. Dat om Europese producenten te beschermen tegen concurrentie uit het lagelonenland.

Bondskanselier Merkel noch haar Chinese ambtsgenoot Li Keqiang zei daar afgelopen zondag iets in te zien. Zij zijn het erover eens dat "protectionisme niet het juiste antwoord is in een open en geglobaliseerde wereld," zei Merkel tijdens een bezoek van Li aan Berlijn.

Li voegde eraan toe dat banen in Duitsland, zo niet in de hele Europese zonnepanelenindustrie, op de tocht komen te staan als het continent Chinese producten van de markt houdt. "Dat schaadt de Europese consument en de Europese industrie." En daar heeft hij groot gelijk in. Europese concurrenten worden dan ontmoedigd tegen een lagere kostprijs te produceren en het is de consument die het verschil mag bijleggen.

Voor Merkel speelt meer mee. Sinds zij in 2005 als bondskanselier aantrad, is de handel tussen de twee landen flink toegenomen, tot zo'n 150 miljard euro per jaar, en die zal, als het aan de regeringen in Berlijn en Peking ligt, de komende drie jaar nog eens verdubbelen.

Duitsland verkoopt naast auto's vooral zware machines aan China die worden gebruikt om consumentenproducten te vervaardigen die vervolgens terug in Europa worden afgezet. China exporteert voornamelijk elektronische producten zoals computers en televisies naar Duitsland, maar ook kleding en speelgoed.

Omdat China en Duitsland vergelijkbare economische belangen hebben, trekken ze internationaal, zij het nog voorzichtig, met elkaar op. Zo blokkeerden de twee eind 2010 een G20-resolutie die zou hebben opgeroepen tot het "herbalanceren" van de wereldhandel. Volgens de Amerikaanse president Barack Obama leunden landen als China en Duitsland te veel op de export en zouden zij de binnenlandse vraag moeten versterken. Merkel was niet onder de indruk. "De lat moet worden gelegd door die landen die het meest concurrerend zijn geweest," betoogde zij. Met andere woorden: de Amerikanen moeten minder klagen en eerst maar eens hun eigen problemen oplossen.

China was het daarmee eens, maar uit liever niet zulke stellige kritiek op de Verenigde Staten. De verhouding tussen de twee grootmachten zijn daarvoor te fragiel. Duitsland kan het zich, als ongevaarlijke Amerikaanse bondgenoot, veroorloven de Amerikanen de les te leren. Daar schaart China zich dan graag achter.

Merkels China-beleid is in eigen land niet zonder criticasters. Zo vond haar conservatieve regeringspartij in 2007 al dat het kabinet te veel aandacht had voor zakelijke belangen, zelfs "China-centrisch" was, ten koste van het zogenaamd morele buitenlandse beleid dat door de vorige, linkse regering zou zijn gevoerd. (Ook al was het Merkels voorganger Gerhard Schröder die de banden met het Rusland van Vladimir Poetin aanhaalde.) De sociaaldemocraten en Groenen, die in de verkiezingen van september een meerderheid in het parlement hopen te halen, zijn ook minder enthousiast over de steeds nauwere banden met het ondemocratische China. Merkel lijkt zich daar weinig van aan te trekken. De economische belangen van Duitsland staan voor haar voorop.