Doet Nederland nog wel mee in de wereld?

Afgelopen dagen was er het World Economic Forum in Davos, morgen begint de EU-Rusland top in Brussel, het politieke strijdtoneel wordt meer en meer internationaler. Doet Nederland nog wel mee op het wereldtoneel?

En dan is er eind maart nog een mondiale nucleaire top, in Den Haag nota bene. Er gebeurt veel in de internationale politieke arena momenteel, zoveel is duidelijk. En Nederland? Zij speelt een marginale rol. Ik zal de belangrijkste zaken van Davos samenvatten en kort vooruitblikken naar morgen, dan kunt u zelf uw conclusies trekken of het lidmaatschap van de Europese Unie de Nederlandse positie werkelijk versterkt of niet. Omgekeerd is dat uiteraard zeer zeker het geval met de minimaal 4 miljard euro netto overdracht aan Brussel. Per jaar, wel te verstaan.

Eerst Davos. Daar kwam de hele economische wereldtop 4 dagen bijeen (van woensdag tot en met zaterdag) om te praten over de uitdagingen van de globale economie. Nou ja, economische wereldtop? Ook entertainer Bono mocht aanschuiven en nog wat van dat soort 'wereldburgers', zoals klimaatgoeroe Al Gore. Je kunt je natuurlijk afvragen wat dat soort mensen op een World Economic Forum te zoeken hebben, maar dat is een ander verhaal.

Laat ik me tot de economie beperken. Allereerst de eurozone, want die is voor ons land van groot belang. Niet om erin te blijven, maar om wat dat onverantwoorde politieke experiment ons allemaal al heeft gekost en nog (véél) meer gaat kosten. Een aardig rapport over de gevolgen van de eurocrisis voor onze bankensector verscheen vanochtend online, maar dit terzijde. De president van de ECB (die beter de LCB, de Latijns Centrale Bank, genoemd kan worden), Mario Draghi kwam met enkele voor insiders niet echt verrassende uitspraken. Zo zei de heer Draghi onder meer dat de ECB eventueel bereid is om nieuwe maatregelen te treffen om het risico van deflatie weg te nemen. Daarbij dacht Draghi aan het overnemen van leningen van burgers en bedrijven. Welja! Eerst heeft de ECB met belastinggeld als 'lender of last resort' de oninbare leningen van in wezen failliette landen (en banken) opgekocht en nu wil hij de belastingbetaler risico laten lopen met schulden aan burgers en bedrijven. Ik dacht dat de enige taak van de ECB ooit was om de inflatie onder de 2 procent te houden en zich verre te houden van politiek. Hoe naiëf.

Nu snapt Draghi natuurlijk ook wel, dat zijn mandaat het opkopen van leningen die verstrekt zijn aan burgers en bedrijven niet toestaat. Maar, we weten allemaal dat in de europolitiek geldt, dat als de berg niet naar Mozes kan komen, Mozes maar naar de berg komt. En zo zal dat hier dus ongetwijfeld ook gaan. Er zullen wel weer leningen gebundeld worden tot 'overheidspakketjes', die dan weer wel mogen worden gekocht door de ECB. Trouwens, ik zou wel eens willen weten hoe hoog het actuele Nederlandse aandeel in die enorme schuldenberg van de ECB is. Zou Dijsselbloem of Knot daar antwoord op kunnen geven, want de ECB verstrekt hierover geen klare wijn: het is ondoenlijk om de hoogte en met name het risico van slechte leningen op de balans van de ECB te detecteren. Is dat niet vreemd? Het is tenslotte óns geld, nietwaar?

Ook IMF directrice Lagarde was in Davos. Ook zij waarschuwde voor het risico van deflatie voor de eurozone. Niet gek natuurlijk als ten gevolge van de one-size-fits-none euro de economieën van de eurozone naar de gallemiezen zijn geholpen en de gigantische interne devaluatie in Zuid-Europa de gemiddelde inflatie omlaag jaagt. De inzet van dit pokerspel is natuurlijk om de geesten in Duitsland rijp te maken voor verruiming van de geldmarkten. Schulden moeten weggeïnflatteerd worden. Maar de Duitsers hebben zich daartegen steeds verzet. Zelfs Schäuble, tot voor kort. Maar het gaat gebeuren hoor; de Latijnse landen, onder leiding van rupsje nooit genoeg Frankrijk, maken getalsmatig de dienst uit in het ECB bestuur. En wat geldt in Frankfurt, geldt in toenemende mate ook in Brussel: stemmen bij gekwalificeerde meerderheid in plaats van unaniem. Het gevolg daarvan is, dat de meerderheid beslist wat de minderheid moet betalen. Zo marcheert dat tegenwoordig. En Nederland? We zitten erbij en kijken ernaar. Hoe we geknipt en geschoren worden. Hoezo meepraten? Hoezo invloed op het beleid? We worden gewoon overstemd.

Hetzelfde geldt voor de verlaagde eisen voor de stresstesten voor de Europese bankensector in het kader van de te vormen bankenunie. Die eisen worden drastisch verlaagd. Ook hier is de Nederlandse inbreng nul als het gaat om de besluiten, maar is de Nederlandse betrokkenheid torenhoog als het straks op betalen aankomt. Want dat is natuurlijk onvermijdelijk als je die eisen verlaagt. In plaats dat de bancaire sector op de schop gaat, dreigt er wederom een concentratie van grootbanken. En die kant moeten we dus niet op. Maar Nederland heeft hier niets in te brengen.

Ook de BRIC landen kwamen nog aan de beurt in Davos. U weet wel, dat zijn die opkomende economieën, die het veel beter doen dan de eurozonelanden (moeilijk is dat overigens niet). Economische aartsengel Roubini had er vanochtend wat over te melden. Wat was zijn analyse? Hij vroeg zich af of de BRIC landen (dat zijn Brazilië, Rusland, India, China en tegenwoordig ook Zuid-Afrika) zich in een 'midlife crisis' bevonden, omdat het een aantal hunner (Brazilië, India, Zuid-Afrika) tegenwoordig niet meer zo voor de wind gaat. Lang verhaal kort; uiteindelijk denkt Roubini dat het wel zal loslopen, mits, en ik citeer:

Vooral de opmerking over 'staatskapitalisme' is interessant. Want wat zegt Roubini daarover? 'Men moet het staatskapitalisme verlaten en een open en vrije markt vormen'. Dat horen we elk jaar, it is a long way to Tipperary.

Dan morgen. Dan staat de EU-Rusland top op het menu in Brussel. Zit Nederland aan tafel? Nou nee. Wie wel? De voorzitter van de Europese Raad, de belg Van Rompuy; de voorzitter van de Europese Commissie, de portugees Barroso en de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, de Britse barones Ashton. En het gaat deze keer ook ergens over, nooit was de relatie tussen partijen zo 'freezy' als nu. Onder het mom van schending mensenrechten (vervolging homosexuelen in Rusland) probeert de EU landjepik te doen in Oost-Europa. De EU wil graag Associatie verdragen met het zogenaamde Oostelijk Partnerschap. Dat is een samenwerkingsverband tussen de EU enerzijds en Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland anderzijds. Maar Rusland wil niet dat die landen de kant van de EU kiezen en schuwt daarbij, in goed Russische traditie, geen intimidatie.

Hoe kan Rusland genoemde landen 'intimideren'? Heel eenvoudig; door bijvoorbeeld de gasprijzen drastisch te verhogen of door manipulatie van de Communistische partijen in die landen, er zijn legio mogelijkheden. Niet in de laatste plaats, omdat veel burgers uit die landen sterke banden hebben met Rusland. Je vraagt je trouwens wel af wat de EU in vredesnaam met die 6 gebieden aanmoet, aangezien de levensstandaard daar mijlenver afwijkt van de (West-)Europese. Waarom zou de EU de visa voor de burgers in die landen moeten versoepelen? Om nog meer armoedzaaiers naar de werkloze economieën van de Unie te halen? Een man met gezond verstand zou zeggen: je zou wel gek zijn. Maar het gebeurt. De Brusselse expansiedrang kent geen grens. Ik zeg: het is volkomen idioot. Zeker nu.

Maar met de gespannen situatie in de Oekraïne en de wetenschap dat Putin geen gemakkelijke is, worden dat dus interessante onderhandelingen morgen. Maar de Nederlandse inbreng hierbij is nul. Nederland stuurt slechts een top-delegatie naar de Winterspelen. Die zijn immers veel belangrijker...

Klik hier voor een overzicht van mijn columns en volg mij hier op Twitter.