Dijsselbloem wist al langer van witwaspraktijken op Cyprus
Cyprus zou de zaken op orde hebben gehad. Er was voldoende regelgeving om witwassen tegen te gaan. Toch?
Toch niet. Uit een vertrouwelijk rapport blijkt dat er vrijwel geen controle was. Cypriotische banken en toezichthouders staken geen vinger uit. Dat rapport kreeg minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem al bijna twee weken geleden onder ogen.
Moneyval, de witwaswaakhond van de Europese Raad, deed samen met de boekhouders van Deloitte onderzoek naar het Cypriotische bankwezen en kwam tot de conclusie dat er "systematische tekortkomingen in de uitvoering van preventieve maatregelen" waren te betreuren. Terwijl minister Dijsselbloem deze maand nog, in antwoording op vragen van de Eerste Kamer en op basis van een eerder onderzoek van Moneyval (PDF), volhield (PDF) dat er aan het Cypriotische beleid niets schortte.
Moneyval geeft in in het meest recente, vertrouwelijke rapport van 10 mei -- waarvan Dijsselbloem alleen de samenvatting aan de Tweede Kamer heeft doorgespeeld -- toe dat het zijn eerdere evaluatie heeft moeten herzien. Het maakt zich plots grote zorgen over de situatie op het eiland:
In particular, Moneyval's assessors express their concern that the combination of a number of features associated with international banking business [...] may, in higher-risk cases, bring the cumulative level of inherent risk beyond a level that is capable of being effectively mitigated by the [customer due diligence] measures currently being applied.
Vrij vertaald:
De assessoren van Moneyval maken zich in het bijzonder zorgen dat de combinatie van een aantal kenmerken van het internationale bankieren in gevallen van hoog risico tot een cumulatief niveau van risico leidt dat niet kan worden verzacht door de due diligence-maatregelen die momenteel worden toegepast.
Er deugt eigenlijk helemaal niets aan het beleid. Cypriotische banken doen niet voldoende boekonderzoek naar hun klanten. Meer dan een kwart van de bankrekeningen bevat niet de juiste informatie over de rekeninghouder. Gemiddeld zijn er maar liefst drie lagen tussen de klant van de bank en de daadwerkelijke eigenaar van het geld. Slechts in 9 procent van de gevallen is die eigenaar bekend. Banken doen nauwelijks moeite om te achterhalen op wiens geld ze nu eigenlijk passen. Het lijkt een paradijs voor witwaspraktijken.
Toch trok het eiland tussen 2008 en 2010 niet eenmaal aan de bel bij financiële waakhond van de Europese Commissie. In 2011, de voorlaatste keer dat Moneyval onderzoek deed naar Cyprus, werd slechts melding gemaakt van één verdachte transactie.
Hadden Moneyval en de Europese Raad zich destijds niet moeten afvragen of dat allemaal wel goed ging op Cyprus?
De minister liet de Kamer pas na op 13 en 14 mei met zijn Europese collega's in Brussel te hebben vergaderd weten dat Moneyval "substantiële tekortkomingen" in de uitvoering van anti-witwasmaatregelen op Cyprus had geconstateerd. Het land moet nu, samen met Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het Internationale Monetaire Fonds, het zogenaamde trojka dat het op de been houdt, "Een actieplan opstellen om de geconstateerde tekortkomingen aan te pakken," belooft de minister. Dat moet na de zomer klaar zijn. Dat zou tijd worden! Maar kunnen we eerst antwoord krijgen van de minister op de vraag waarom het zo lang heeft moeten duren? CDA-Kamerlid Pieter Omtzicht pleit in ieder geval voor volledige openbaring van de stukken en is van plan de regering vanmiddag tijdens een debat over de Europese top die morgen plaatsheeft aan de tand te voelen. U kunt die vergadering vanaf 4 uur via Politiek24 volgen.
Lees ook