Demografische oorlogsvoering is de belangrijkste belemmering voor vrede

Trendwatcher Adjiedj Bakas wijt de Gaza-oorlog aan een jongensoverschot.

Het wapengekletter in Gaza staat weer op de voorpagina’s van de kranten. De twee partijen die elkaar al langer dan een eeuw in een houdgreep houden herhalen een vast ritueel. Deze nieuwe mini-oorlog is zeker niet de laatste in deze kruitvat-regio. Al eerder betoogde ik in het boek The Future of Faith en in dagblad Trouw, dat het gekijf om het Heilige Land het beste opgelost zou kunnen worden door dat Heilige Land uit te breiden door land uit zee te winnen. Dat maakt de koek groter, en dat maakt verdeling natuurlijk makkelijker. Zo’n pragmatische Nederlandse oplossing lijkt nu verder weg dan ooit. De belangrijkste oorzaak van het steeds weer oplaaien van vijandigheden ligt in het jongensoverschot in Gaza. Hier de trends voor een explosief gebied op een rij.

Naar opinieverandering in Nederland
Decennialang stonden Nederlanders in het conflict tussen de Arabieren (nu 300 miljoen mensen) en Israël (6 miljoen joden) in meerderheid aan de kant van Israël. Dat veranderde geleidelijk in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Israël verloor toen zijn underdog-positie en van oudsher steunen Nederlanders graag underdogs, terwijl Britten en Amerikanen – en dat is cultureel zo bepaald – juist vaak de sterke partij in een conflict steunen. De Arabieren in Gaza en op de Westoever kregen toen in plaats van de naam Arabier die van Palestijn (afgeleid van Filistijn, een volk dat ooit in die regio woonde) en een nieuwe underdog was geboren. Israël veranderde in topdog.

Naar een nieuwe media-oorlog
De vorige Gaza-oorlog (2009) werd ook in alle hevigheid uitgevochten op Youtube en social media. Burgerjournalistiek kreeg zo een prominente rol op het strijdtoneel. Burgers in Gaza, gewapend met fototoestel en videocamera, deden verslag op het web en blogs. Twitter en Youtube werden massaal ingezet door beide partijen. Dat gaan we nu weer zien. Opmerkelijk was de scheuring die dit conflict in de SP teweeg bracht tijdens de vorige Gaza-oorlog: de traditionele arbeidersaanhang moet niet zoveel van moslims hebben, steunt Israël en herkende zich in de berichtgeving op GeenStijl en in mindere mate bij de EO. Een kleine groep van salonsocialisten à la Gretta Duisenberg kaapte vervolgens de kwestie met behulp van insider Harry van Bommel en de partij kelderde fors in de opiniepeilingen. Politieke marketing is niet een ieder gegeven. Nu is de SP een partij die in meer steden dan ooit op het bestuurlijke pluche zit. De partij heeft ook landelijk grote ambities. Ik ben benieuwd of deze keer de Gretta’s van de SP-top de ruimte krijgen die ze de vorige keer kregen. Mijn inschatting is dat dat deze keer anders zal verlopen.

Naar simplifisering van een oud conflict
Opmerkelijk was de Marokkanisering van de publieke opinie. De meeste Marokkanen in ons land zijn Berbers, en die worden door de Arabieren (waar de Palestijnen toe behoren) doorgaans niet met grote liefde bejegend. Opmerkelijk genoeg identificeren veel Marokkaanse Nederlanders zich tegenwoordig desondanks met deze Arabische groep, terwijl in hun herkomstland de Arabieren de Berbertaal en -cultuur behoorlijk onderdrukken. “In ieder van ons schuilt een Palestijn”, meldde UvA-studente Somaya Akachar in de Volkskrant. Identificatie met de underdog is kennelijk ook populair geworden onder Marokkaanse Nederlanders. Er lijkt hier sprake van echte integratie dus. Opvallend is ook dat Turkse Nederlanders zich beduidend minder druk maken over dit conflict. Dat kennen ze nog uit de tijd dat Turkije het Midden-Oosten bestuurde. Nothing new voor hen dus

Van Gaza en België
Probeer je je even voor te stellen. Vanuit België wordt Zuid-Nederland dertien jaar lang dagelijks bestookt met raketten. Zo af en toe valt er een dode of gewonde, maar de schade loopt op. De economie in dat deel van Nederland kachelt achteruit omdat niemand er meer wil investeren. Diplomatieke bemiddeling en grenscontroles werken niet. Hoelang zou het duren voordat we het leger op de stoute Belgen af zouden sturen? Korter dan dertien jaar, denk ik. Na zeven jaar beschietingen door de vechtersbaasjes van Hamas vanuit Gaza stuurde Israël zijn leger er in 2009 op af, en toen deden de Hamasjes ‘huilie-huilie’. Nu, 6 jaar later, gebeurt hetzelfde.

“Maar de Hamasjes schoten raketten op Israël af, omdat Israël de grens met Gaza blokkeert,” werpen Gretta Duisenberg en consorten dan tegen. Daar hebben ze zeker wel een punt. Terug naar het Belgische voorbeeld. België scheidde zich ooit af van het destijds gehate Nederland, zoals Gaza zich een tijdje geleden afscheidde van Israël. Stel dat de Belgen toen van ons hadden geëist dat we na de scheiding wel permanent werkgelegenheid zouden moeten blijven bieden aan de Belgen en de grenzen permanent zouden moeten openhouden om Belgische arbeiders in Nederland te blijven laten werken. Zouden we dat gedaan hebben? Of zouden we gezegd hebben: “Schattebouten, jullie willen zo graag zelfstandig zijn, bouw dan ook een eigen economie op met eigen werkgelegenheid voor je eigen mensen. En bovendien is er ook nog een grens met het Arabische broederland Egypte.

De boodschap van Israël aan Gaza was dus: ontwikkel jezelf en als je geen zelfmoordterroristen en raketten onze kant opstuurt, mag de handel best via onze grens. Gaza kreeg miljarden ontwikkelingshulp van de VN en de EU en had zich kunnen ontwikkelen tot een stabiele economie. “Maar daar zijn ze te klein voor,” werpen de Gretta’s van deze wereld dan tegen. Hoezo? Singapore, Luxemburg en Dubai zijn ook piepklein maar hebben op eigen kracht een stabiele economie opgebouwd. “Maar je kan Arabieren niet vergelijken met Aziaten,” wierp een Nederlandse journalist mij onlangs tegen. Hoezo? Als je uitgaat van de gelijkwaardigheid van mensen, ga je er toch ook van uit dat wat in Singapore mogelijk is ook in een Arabisch land moet kunnen, toch?

Van de kameel en de schorpioen
In het Midden-Oosten is niet alles wat het lijkt. Ooit wandelden een kameel en een schorpioen langs de lokale rivier, de Jordaan. Ze wilden beiden naar de overkant. De kameel kon zwemmen, de schorpioen niet. Die vroeg de kameel een lift, maar die weigerde. “Zit je op mijn nek terwijl ik de rivier overzwem en dan steek je me dood, no way!” De schorpioen bidt en smeekt en belooft de kameel niet te steken. “Als ik dat zou doen zouden we toch beiden verdrinken, want ik kan niet zwemmen.” De goedhartige kameel laat zich overhalen, de schorpioen klimt op zijn nek en de zwemtocht begint. Midden op de rivier steekt de schorpioen de kameel dood. De stervende kameel, met brekende ogen, vraagt de schorpioen: “Waarom?” Die antwoordt: “Omdat dit het Midden-Oosten is”. Waarop ze beiden verdrinken. Dit oude verhaaltje uit de regio illustreert hoe riskant het is om met Westerse ogen naar een conflict in die regio te kijken en er een oordeel over te vellen. Dat gebeurt nu weer veel te makkelijk in onze media. Behalve de EO vormde GeenStijl een opmerkelijke uitzondering in de vrijwel unanieme manier van berichtgeving uit dit gebied, waarbij het Palestijnse lijden wordt uitvergroot zonder de context ervan te geven.

Iranisering en een ‘clash of civilizations’
Amerika heeft olie en gas uit het Midden-Oosten steeds minder nodig door de schaliegas- en schalieolierevolutie. ISIS financiert de burgeroorlogen in Syrië en Irak, o.a. met olieverkoop aan China, dat nog wel afhankelijk is van energie uit het Midden-Oosten. De spanningen tussen al de verschillende groepen, Sjiieten, Soennieten, Alawieten en anderszins, zijn het beste op te lossen door het hele gebied te herverkavelen. Dit zou dan een kaart van straks kunnen zijn. Met in elk geval een eigen staat voor de Koerden, en met gescheiden gebieden voor Soennieten en Sjiieten. Kijvende partijen kunnen maar beter niet gemengd wonen. Maar er speelt meer: Iran en Saoedi-Arabië vechten om het regionale leiderschap en financieren de meeste (burger)oorlogen in het gebied. De islamisten teren op een doodscultus die Westerlingen en Israëli’s niet begrijpen. Onlangs toonde Hamas trots op tv hoe 10-jarige jochies in Gaza worden klaargestoomd om Israëli’s te vermoorden. Intussen zitten 10-jarige Israëlische jochies op school (tenzij die school natuurlijk onder bereik van de Hamas-raketten ligt). Zelden eerder werd zo wrang de botsing tussen een moderne kenniseconomie en een achterhaalde haatcultuur gedemonstreerd. Tijdens de Gazaoorlog van 2008/2009 was ik onder meer in Ashdod, een van de Israëlische steden die getroffen wordt door raketbeschietingen uit Gaza. Ik werd voor de lunch genood door een Israëlisch paar, hij oorspronkelijk uit Nederland, zij oorspronkelijk uit Iran. De lunch was een symbool van het goede uit Iran: geweldig eten en een enorme gastvrijheid. Twee keer moesten we het eten onderbreken. Alarm: er waren raketten uit Gaza op komst, het andere gezicht van Iran. Vlug naar de schuilkelder. Nadat de kust weer veilig was, konden we daar weer uit kruipen.

Demografische oorlogsvoering en seksuele frustratie
Een gewoonte onder Palestijnen in Gaza is dat ze bijzonder veel kinderen krijgen, gemiddeld 6 kinderen per vrouw. Men krijgt ontwikkelingshulp van de VN, dus kan men ongeremd broeden, de rekening wordt toch wel door anderen betaald. Eigen verantwoordelijkheid voor het kroost bestaat niet. Nederland groeide van 1960 tot nu van 12 naar 16 miljoen mensen. Ter vergelijking: als wij in die tijd gebroed hadden zoals in Gaza, woonden we hier nu met 68 miljoen mensen. Zou Nederland dan het lieve, rijke land van nu geweest zijn? Doordat de mensen aan de subsidietepel van de VN hingen, werden ze niet gestimuleerd een eigen bestaan op te bouwen. Zo ontstond de slachtoffercultuur waar veel hedendaagse Palestijnen last van hebben. Een ander nadeel is het jongensoverschot dat zo ontstond. De Duitse demograaf Gunnar Heinsohn toonde in zijn boek Zonen grijpen de Wereldmacht overtuigend aan dat er een verband is tussen geweld, oorlog en jongensoverschotten in de gevechtsleeftijd tussen 15 en 35 jaar. War is a young men’s thing.

Jongensoverschotten
Onderzoek leert dat in regio’s waar meer dan 30 procent van de mannelijke bevolking tussen de 15 en 29 jaar is, oorlogsgebieden zijn. Zoals gezegd: iedere vrouw in Gaza krijgt gemiddeld zes kinderen, al generaties lang. Op iedere 1.000 man tussen de 40 en 44 jaar zijn er 4.300 jongens tussen de 0 en 4 jaar. Ter vergelijking: in de VS zijn dit er 1.000. Overtollige jongens zijn altijd gewelddadig en hebben daar geen enkele reden voor nodig. De meeste (burger)oorlogen uit het verleden vonden plaats tijdens een periode met een jongensoverschot. Ze eindigden als het jongensoverschot zichzelf had uitgeroeid. We zagen dat in Libanon in 1975-1990 (150.000 doden), in Algerije in 1999-2006 (200.000 doden) en in verschillende Zuid-Amerikaanse landen in de laatste dertig jaar van de vorige eeuw, die miljoenen levens kostten.

Sinds de stichting van Israël in 1948 stierven er 62.000 mensen door oorlogsgeweld (40.000 Arabieren, 22.000 joden). In diezelfde periode stierven 11 miljoen moslims in regio’s met een jongensoverschot door intern geweld.

De kwalijke rol van de VN
De VN-vertegenwoordiging in Gaza heet UNRWA. Daar werken 10.000 mensen die hun baan verliezen als Gaza een tweede Singapore zou worden. UNRWA wordt voor 50 procent gesubsidieerd door de EU en voor 31 procent door de VS. Al die overtollige jongens moeten ergens heen met hun testosteron. De meisjes moeten maagd blijven en worden beschermd door hun families. Jongens onder elkaar is ook geen optie, op gay-seks rust een taboe in deze contreien. Wat doe je dan met al je energie, agressie en testosteron? Vechten tegen wie dan ook. Napoleon zei ooit: “Toen ik ontdekte hoeveel mannen bereid waren te sterven voor een lintje, wist ik hoeveel macht ik kon verwerven.” Het jongensoverschot in Gaza wordt nu verleid door de doodscultus die Hamas propageert. Wie nu Israëli’s doodt, komt in de hemel en wordt er verwend door 27 maagden. Maar Arabisch lees je van rechts naar links, dus ze krijgen in de hemel een maagd van 72 die ze met zijn allen moeten delen.

Singapore revisited
Israël trok zich, zoals gezegd, negen jaar geleden terug uit Gaza. De Palestijnen kregen miljarden ontwikkelingshulp uit de hele wereld. Van Gaza hadden ze makkelijk een tweede Singapore kunnen maken. Singapore stapte in 1965 uit Maleisië, omdat de Singaporezen zwaar door de Maleisiërs gediscrimineerd werden. Singapore was een straatarm moerassig landje, zonder zoet water. Maleisië sneed zelfs de zoetwatertoevoer af. Ondanks tegenspoed ontwikkelde Singapore zich tot een van de 15 rijkste landen in de wereld. Nu zijn de verhoudingen met Maleisië weer redelijk. Gaza had dus het Singapore-model kunnen volgen. Maar dat gebeurde niet. Men sloot een alliantie met het Iran van de ayatollahs. Iran wil de baas worden van het Midden-Oosten (waar nu Saoedi-Arabië en Egypte nog grotendeels de lakens uitdelen) en zoekt bruggenhoofden in die regio. In Gaza werd met Iraanse knowhow, Iraans geld en Iraanse wapens Hamas opgericht. De banden tussen Iran en Hamas zijn overigens minder hecht dan in eerste instantie lijkt: Iraniërs zijn Sjiieten, Gazanen zijn Soennieten, en die twee stromingen in de islam zijn niet echt dol op elkaar, zoals de huidige Isis-acties laten zien. De agenda van Hamas is te lezen op hun site: Eerst de vernietiging van Israël, daarna vestiging van een islamistisch regime, en daarna alle joden uitroeien, de terreur exporteren naar Europa en de rest van de wereld, totdat de hele wereld leeft volgens de regels van het islamisme. Isis heeft een vergelijkbaar fijne agenda. Hamas groeide en werd tijdens verkiezingen door de Gazanen gekozen tot hun politieke leiding. Israël kan dat ook niet ontkennen. Toegegeven: er was geen alternatief voorhanden in de vorm van een Gazaanse variant van Lee Kuan Yew, de Singaporese leider die zijn volk met harde hand leidde, en voorkwam dat zijn volk in haat tegen Maleisië bleef steken, maar ze een echt alternatief bood.

Zwakke VN, gebrek aan Wereldregering
De rol van de VN in dit conflict is zeer discutabel. We zien op tv keer op keer snikkende VN-hulpverleners die melden dat een VN-school door Israëli’s is getroffen. Ze verzuimen te melden dat er raketten in de kelders van de school verborgen lagen en dat het conflict ontstaan is dankzij de zwakke VN. In Tel Aviv bezocht ik het gebouw waar Israël in 1948 zijn onafhankelijkheid uitriep, conform het delingsplan dat de VN voor dit gebied had bedacht: een deel voor Israël, en een deel voor de Arabieren, dat Palestina zou gaan heten. Enkele uren na de Onafhankelijkheidsverklaring bestormden Arabische troepen van Egypte tot Irak het piepkleine landje. De VN deed niets. Tot ieders verbazing won Israël de oorlog: 600.000 joden tegenover 120 miljoen Arabieren. Knap werk, vergelijkbaar met de beroemde slag tussen Sparta en de Perzen in de oudheid. Het gedrag van de VN toen boezemde de Israëli’s geen enkel vertrouwen in. Sindsdien wantrouwen ze, terecht, de VN.

Piepklein gebied
Het gebied waarom geknokt werd en nog steeds wordt (Israël, Gaza en de Westoever van de Jordaan) is klein, kleiner Nederland. Ooit, al 3.000 jaar geleden, woonden de joden er en hadden ze er hun eigen land. In Jeruzalem stond hun tempel. Ze woonden er duizenden jaren, met wat onderbrekingen, en hebben er stevige wortels. De meerderheid van de joden woont nu buiten de regio, die door Arabieren wordt gedomineerd. Sommige van deze Arabische stammen migreerden naar het gebied. Er was nog geen Palestijnse identiteit, die kwam pas na de stichting van Israël. Deze Arabieren heb je in verschillende soorten: families die er al meer dan tweehonderd jaar wonen, maar ook families die er pas enkele tientallen jaren woonden, toen joodse immigranten Palestina gingen ontwikkelen. Van de Palestijnen is een deel christen, de overgrote meerderheid moslim. Christelijke Palestijnen hebben het in Palestijnse kring niet fijn. De verdeeldheid onder Palestijnen is van oudsher groot en het leiderschap is doorgaans zwak. Een onafhankelijk Palestina heeft nooit bestaan, de regio stond vijfhonderd jaar onder Turks bestuur, waarna de Britten het op de Turken veroverden. Gaza was van Egypte, de Westoever van Jordanië. Hoewel de meerderheid van de Jordaanse bevolking Palestijns is (inclusief koningin Rania) wil Jordanië het wespennest Westoever niet terug hebben. Misschien verandert dat als Jordanië Israël nodig heeft om Isis van zich af te houden, maar vooralsnog is dat niet het geval.

Kansen pakken, kansen missen
“The Palestinians never miss an opportunity to miss an opportunity” is weleens gezegd. Dat klopt. Zoals gezegd: in 1947 bedacht de VN dat het gebied opgesplitst zou moeten worden in twee landen: Israël en Palestina. Israël accepteerde dit voorstel, de Palestijnen niet. Die wilden het hele land hebben en alle joden moesten van hen vertrekken. De Palestijnen zweerden samen met Arabische buurlanden, zoals Syrië, Egypte en Jordanië. Samen begonnen ze, zoals gezegd, de prille Israëlische staat te bestoken. Israël won, maar hield zich grotendeels aan zijn eigen, door de VN toegewezen grondgebied. Toen deze oorlog afgelopen was, bleek Gaza bezet te zijn door Egypte en de Westoever door Jordanië. De Palestijnen, die deze gebieden dus hadden kunnen hebben en exploiteren als hun eigen land, hadden nu niks meer. Ze waren verraden door hun Arabische broeders. Sneu, maar dat krijg je als je verkeerde keuzes maakt.

Verschillende soorten Palestijnen
Door het hele gedoe waren grote vluchtelingenstromen op gang gekomen. De Palestijnse elite nam massaal de benen, de onderklasse bleef achter. Die elite zit nu in de VS, Chili en andere landen en doet het economisch prima daar. Een deel van de Palestijnen koos ervoor in Israël te blijven wonen en Israëlisch staatsburger te worden – ze noemen zich Israëlische Arabieren. De meesten zijn gelukkig zo en ze peinzen er niet over naar een eventueel onafhankelijk Palestina te emigreren. Tijdens de oorlog danste ik in een club in Tel Aviv nog met joodse en Arabische Israëli’s. Het was buitengewoon gezellig samen.

In Gaza, op de Westoever en in een aantal Arabische landen kwamen vluchtelingenkampen na Israëls onafhankelijkheid. Er waren ongeveer 700.000 Palestijnse vluchtelingen. Dat was ongeveer evenveel als er joodse vluchtelingen uit Arabische landen in Israël kwamen. Mooie ruil dus. Een deel van de Palestijnse vluchtelingen ging werken als gastarbeider in andere Arabische landen. In een van de volgende oorlogen (1967) speelde Israël landjepik en nam Gaza over van Egypte en de Westoever van Jordanië, inclusief de Palestijnen die daar woonden. De meeste landen die landjepik spelen, jagen direct de daar wonende mensen weg. Denk aan wat Rusland eerder deed in Georgië met de enclaves Abchazië en Zuid-Ossetië. Die werden bezet, de Georgiërs werden weggejaagd en nu wonen er alleen Russische paspoorthouders. Georgië kan fluiten naar deze gebieden, die komen nooit weer bij Georgië. Israël paste niet de Russische methode toe. Sindsdien blijft het geknok. Het conflict om een eigen Palestijnse staat bleef voortsudderen. Intussen heeft het aangrenzende Jordanië al een Palestijnse meerderheid, die het daar redelijk heeft. De politieke macht delen de Jordaanse Arabieren nu met de Palestijnse Arabieren. Koningin Rania is, zoals gezegd, een Palestijnse. Binnen Israël en de bezette gebieden leeft dus slechts een deel van de Palestijnen, en velen hebben nauwelijks wortels of geschiedenis in het gebied.

PLO en Palestijnse Autoriteit
De officiële onderhandelingspartner voor een ieder in dit gebied is, waar het de Palestijnen aangaat, de Palestijnse Autoriteit, die voortkomt uit de PLO van Yasser Arafat. Ik sprak een van de mannen van dit Palestijnse zelfbestuur. Zijn belangrijkste prioriteit was de kwaliteit van zijn eigen boeuf bourguignon, ganzenlever en wijn. Reuze gezellig, maar het bevestigt mijn bange vermoeden. Een eigen Palestijnse staat wordt een kopie van de buurlanden. Met een zelfzuchtige, corrupte politieke elite die alleen goed voor zichzelf zorgt en het volk negeert. Dat verklaart de opkomst van Hamas, net als de inmiddels verboden Moslim Broederschap in Egypte, waar Hamas van afgeleid is.

Deze nieuwe politieke groepen zijn (nog) niet corrupt en leveren de burgers wat de corrupte Staat verzuimt te doen: het regelen van medische zorg en onderwijs bijvoorbeeld. De geschiedenis leert dat een land op twee locaties niet kan bestaan. Bij de onafhankelijkheid van India werden Oost- en West-Pakistan gesticht, die samen een land zouden moeten vormen. Binnen de kortste keren was het hommeles en scheidde Oost-Pakistan zich af en ging verder als Bangladesh. Ga er dus maar van uit dat er ooit twee Palestijnse staten komen. En dat beide, ondanks de miljardenhulp, gaan behoren tot de groep van 40 failed states die de wereld al kent, zoals Somalië. Permanente exporteurs van geweld, gekenmerkt door jaloezie op het westen en Azië, seksuele frustratie onder jongens en te weinig werk voor de constant aanzwellende stromen die de arbeidsmarkt betreden. De aankomende tekorten aan zoet water, voedsel en grondstoffen zullen hun gewelddadigheid alleen maar versterken. Door de globalisering kunnen ze wereldwijd actief worden. Met andere woorden: ze oefenen nu voor wat straks op wereldschaal gaat spelen.

Na de mini-oorlog
Grote oorlogen lijken voorlopig uit de mode te zijn. De laatste grote oorlogen in Irak en Afghanistan kunnen weinigen bekoren. De toekomst is dus aan guerillaoorlogen en minioorlogen. Ik had al eerder gehoord dat Hamas zich met opzet verschuilt tussen de burgerbevolking, en die als menselijk schild gebruikt. Dat zal ook nu weer te zien zijn. Burgerslachtoffers wekken tranen in de westerse publieke opinie, dus Hamas is er op uit zoveel mogelijk burgerslachtoffers in eigen kring te laten vallen. Arabische regeringen zijn niet blij met Hamas en willen dat Hamas een kopje kleiner wordt gemaakt door de Israëli’s. Maar ja, hoe communiceer je dat?

Veel Palestijnen, zoals een van de taxi-chauffeurs die ik in Jeruzalem huurde, haten Hamas. Deze Palestijn zei: “Ze gijzelen de burgerbevolking, brengen Palestijnen op geen enkele manier vooruit, en dit verder etterende conflict levert alleen verliezers op. Ik wil gewoon rust en vrede, in vrede samenleven met de Israëli’s, dat kan prima.” Daags erna huurde ik een chauffeur van ander kaliber, en zuurbekje die probeerde me af te zetten, en toen dat niet lukte me beschuldigdehij me ervan niet op vakantie te zijn maar voor de Israëli’s te werken. Tja. Op tv was een interview te zien met de zoon van een Hamas-commandant, die nu in de VS woont. Die deed op tv zijn relaas over hoe Hamas werkt, meedogenloos en zonder enige interesse in Palestijnse mensenlevens. In Jeruzalem sprak ik Palestijnse antiquair Yasser Barakat, die in 2008 nog uitgebreid in de Volkskrant werd geportretteerd. Hij zei: “De afgevlakte top van de Tempelberg biedt plaats genoeg aan iedereen. Ik vind dat de joden hun tempel die er ooit stond, daar moeten kunnen herbouwen, pal naast onze moskee. Voor mijn part mag er nog een kerk naast. Dan kunnen mensen van alle drie de monotheïstische religies die Jeruzalem als heilig zien, met een glimlach op hun gezicht hier rondlopen. Voor mijn part laat je het managen door Disney, het is hier toch vooral een religieus pretpark. Al dat geknok is nergens voor nodig en slecht voor ieders handel bovendien.” Jammer dat we dit soort geluiden zo weinig horen.

Arabieren willen eigenlijk geen Palestijnse staat
Iets anders is dat geen enkele Arabische regering eigenlijk wil dat de Palestijnen een eigen staat krijgen. Dat werkt dan als precedent. Dan willen de Koerden in Turkije, Iran en Irak ook hun eigen staat. Dan willen de Armeniërs in Turkije, de Kopten in Egypte en nog veel meer onderdrukte groepen eigen staten. Dat wil hier geen enkele regering. De steun vanuit die contreien aan de Palestijnen is dus niet meer dan lippendienst. Komt puntje bij paaltje, dan laten ze de Palestijnen keihard vallen. Langzaam beginnen sommige Palestijnen dat te beseffen. Als er echt vrede komt tussen Israël en de Palestijnen, moeten alle Arabische landen de staat van oorlog opheffen. Daarbij horen censuur en andere verworvenheden die de betreffende dictaturen niet graag opgeven. Feit is: Iran kan zich dit alleen veroorloven dankzij de olie-inkomsten. Reden te meer om snel te stoppen met olie. Wij moeten andere energiebronnen gaan ontwikkelen, zoals ook de regering Obama bepleit. Feit is ook dat het Iraanse regime in eigen land onder druk komt door de huidige lage olie-inkomsten, en dus een vlucht vooruit zoekt. Dictatoriale regimes onder druk zijn altijd agressief. Gaat het slecht met een regime, dan is oorlog een mooie afleiding. Voor de op het moment van oorlog impopulaire Israëlische regering vormde de oorlog ook een mooie afleiding.

Gevoelige publieke opinie, foute Israëlische communicatie
Achter de krantenkoppen beïnvloedden deze gegevens en trends dus de uitkomst van het conflict. Net als in de jaren zestig van de vorige eeuw, is de westerse publieke opinie erg gevoelig voor de propaganda van slimme vechtersbaasjes. Pas nu blijkt dat de Vietnamoorlog door Chinese agressie in de tijd van Mao tot stand kwam, en dat veel soldaten die zich voordeden als Noord-Vietnamezen eigenlijk Chinezen waren. We geloofden de sprookjes van Ho Chi Minh (die net zo onverschillig was over mensenlevens in eigen gelederen als Hamas nu is) en huilden met de wolven mee. Nu doen we dat weer met Hamas.

Natuurlijk gaat Israël niet vrijuit. Het was een grote fout om Gaza en de Westoever maar half te bezetten: wel of niet doen, en dan all the way gaan is in dit soort gevallen het devies. Het was fout om Israëlische nederzettingen te bouwen tussen Arabische dorpen. De Israëlische kolonisten, vaak immigranten uit de VS, zijn beslist geen lieverdjes. Nu zit Israël met ze in de maag. De kolonisten die Gaza moesten verlaten wonen nu op de Westoever en laten zich daar niet (weer) wegjagen. Teruggave van dit gebied aan de Palestijnen kan tot een burgeroorlog in Israël leiden. Strategisch een forse blunder. Ook is de communicatie van Israël over dit conflict vaak niet al te best.

De toekomst van de herkomst
What’s next? Sommige trends veranderen nooit. Ik hoop oprecht dat de Palestijnen straks in eigen gelederen een eigen Nelson Mandela of Lee Kuan Yu weten te vinden die ze eindelijk naar vrede kan leiden. Toch vrees ik dat al het gedoe in het Midden-Oosten pas voorbij zal zijn als de jongensoverschotten elkaar hebben uitgeroeid, in lijn met wat demograaf Gunnar Heinsohn schreef. Is iedereen terug naar 2 zoons per gezin, dan ontstaat veel eerder een basis voor vrede dan wanneer al die testosteronbommen zonder emplooi of perspectief daarop een uitlaatklep behoeven. In dat geval blijft het nog jaren hommeles.

Trendwatcher Adjiedj Bakas schreef “Megatrends Werk” over de toekomst van de arbeidsmarkt. www.bakas.nl