De zwanenzang van Claudio Abbado

Op 20 januari verloor de wereld van klassieke muziek een geliefde dirigent: Claudio Abbado (1933-2014). Abbado’s raffinement en gevoelige dirigeerstijl klinken door in de discografie die hij nalaat. Een discografie die met behulp van toporkesten als de Berliner Philharmoniker, de Wiener Philharmoniker en het London Symphony Orchestra zonder meer imposant is.

Na zijn afscheid bij de Berliner Philharmoniker legde Abbado zich steeds meer toe op orkesten die hij zelf samenstelde en samenbracht in zijn Lucerne Festival. De afgelopen jaren maakte hij furore met het in 2004 opgerichte Orchestra Mozart (thuisbasis: Bologna) dat een direct gevolg is van het Lucerne Festival. Een orkest dat overigens met de dood van Abbado ook abrupt aan een einde is gekomen doch waarbij collega-dirigent Riccardo Muti zich inspant om het orkest alsnog komende zomer weer bij elkaar te krijgen.

In de afgelopen jaren heeft het Orchestra Mozart met aan het roer Claudio Abbado een behoorlijk aantal veelgeprezen (live)opnames uitgebracht waarvan de kwaliteit een ware indian summer voor Abbado hebben ingeluid. Hoewel de focus sterk lag bij werken van Mozart, waaronder de late symfonieën, concerten voor viool, klarinet en hoorn en een aantal pianoconcerten keek deze Italiaanse supercombi ook verder met de vioolconcerten van Beethoven en Berg en werken van Schumann (diens Tweede Symfonie) en Bach (de Brandenburg Concerten).

Met als solist Maria João Pires kwam onlangs een cd uit met het 20^e en 27^e Pianoconcert van Mozart. Voor zijn dood werd al aangekondigd dat er nog een cd met pianoconcerten van Mozart zou worden uitgebracht. Deels als doublure met de opname met Pires (Pianoconcert Nr. 20) en deels nieuw (Pianoconcert Nr. 25), maar dan met de legendarische Martha Argerich als solist. Abbado’s dood maakte deze geplande release opeens tot een in memoriam.

En gelukkig is deze cd een passend in memoriam die volstrekt past in raffinement en gevoeligheid die het hele oeuvre van Abbado kenmerkt. Opvallend daarbij is dat de doublure van het 20^e pianoconcert dat helemaal niet is: Argerich kiest voor een meer temperamentvolle benadering van dit werk dan haar collega Pires in de eerdere opname, waardoor beide opnames – zowel in kwaliteit als in onderscheid – in volledige harmonie naast elkaar kunnen bestaan. Ook het 25^e Pianconcert wordt gekenmerkt door het temperament van Argerich. En voor de liefhebber is het goed te weten dat ze voor de cadensen in de 20^e kiest voor die van Beethoven en in de 25^e kiest voor die van Friedrich Gulda.

Gelijk vrijwel alle opnames van het Orchestra Mozart is dit een aanrader voor allen die het werk van Abbado én Argerich hoog achten en in het bijzonder gefascineerd zijn door de late pianoconcerten van Mozart. Een passend eerbetoon aan een muzikale titaan.