De risico's van een aanval op Iran

Een Israëlische aanval op Iran lijkt geenszins onwaarschijnlijk meer. Hoe zou dat in z'n werk gaan en wat zijn de risico's?

Het Internationaal Atoomenergieagentschap van de Verenigde Naties verklaarde eerder deze week over "geloofwaardige" informatie te beschikken die zou aangeven dat Iran wel degelijk een atoomwapen tracht te vervaardigen, de vele beloften van het regime in Teheran ten spijt. De Iraniërs beweren slechts nucleaire energie te willen opwekken maar niemand die dat gelooft.

Israël is natuurlijk nerveus. Het land beschouwt een Iraans atoomwapen als een "existentiële bedreiging" van de Joodse staat. Premier Benjamin Netanyahu zou afgelopen week zijn kabinet al hebben voorgesteld om Iran uit voorzorg aan te vallen, een voorstel dat ook door Republikeinen in de Verenigde Staten wordt toegejuicht. President Barack Obama is echter terughoudend. Er zijn vele risico's verbonden aan een luchtaanval op Iran.

Ten eerste is niet zeker hoeveel doelwitten er zijn. Het Iraanse atoomprogramma is door het land verspreid. Het zou voor Israël en/of de Verenigde Staten praktisch onmogelijk zijn om het gehele programma in een enkele luchtaanval uit te schakelen.

Er zal hoe dan ook vergelding volgen. Voorlopig beschikt Iran niet over de mogelijkheid om met kernwapens terug te slaan. Dat is natuurlijk precies waarom Israël zo snel mogelijk het land een klap wilt toebrengen. Het sjiitische regime kan echter wel de terroristen van Hezbollah er toe aanzetten dat zij Israël vanuit het noorden wederom met raketten bestoken en aanslagen in Israël hervatten.

Vergelding zal er ook zijn voor een Amerikaanse inmenging, ook al slaat Israël zelfstandig toe. Iran zal een Israëlische aanval als een zionistische samenzwering beschouwen en in de Perzische Golf terugslaan. Zo kan het de Straat van Hormuz blokkeren en daarmee maar liefst 40 procent van het wereldwijde olietransport dat over zee plaatsvindt opschorten. Iraanse bootjes, onderzeeërs en artillerie kunnen olietankers het leven zuur maken. De verzekeringskosten vanoliemaatschappijen zullen oplopen, de olieaanvoer krimpt dus stijgen de prijzen plotseling wat de Amerikaanse economie absoluut niet goed zal doen.

De Amerikaanse marine, waarvan de Vijfde Vloot in Bahrein is gestationeerd, zou zo'n Iraanse vergeldingsactie in de Golf binnen een paar weken de kop in kunnen drukken maar de economische gevolgen hebben nog maanden effect.

Verder zou Iran sjiitisch geweld in Bahrein en het oosten van Saoedi-Arabië kunnen aanwakkeren. Volgens beide monarchiën heeft Teheran dat reeds gedaan. Zij gaven Iran de schuld van de volksopstand in Bahrein van afgelopen maart. Ook in Irak, waar de Amerikanen op het punt staan om te vertrekken, zou Iran wederom sektarische spanningen op scherp kunnen zetten.

Het maakt dus niet uit of Obama toestemming geeft aan een Israëlische luchtaanval. Zijn land wordt sowieso bij de ellende betrokken.

Op de langere termijn is de vraag of de Verenigde Staten bereid zijn om keer op keer Iran aan te vallen als zij hun kernwapenprogramma hervatten. De Iraniërs zijn zich er terdege van bewust dat wanneer zij eindelijk een atoombom weten te vergaren zij redelijk veilig zullen zijn van Amerikaans geweld. Andere landen in de regio, met name Saoedi-Arabië maar ook Turkije en wellicht Egypte en Irak, zullen dan ook een kernwapen willen om enige machtsbalans te behouden. 

Als Israël niet aanvalt en Obama erover blijft twijfelen zouden de Amerikanen er goed aan doen om hun Saoedische bondgenoten van enkele kernwapens te voorzien, of tenminste dergelijke wapens op hun grondgebied op te slaan, zoals in Turkije het geval is. Als oorlog uitbreekt beschikken de Turken onmiddellijk over zo'n veertig Amerikaanse bommen. Door eenzelfde regeling met Saoedi-Arabië te treffen wordt de dreiging die uitgaat van een Iraanse atoombomb beperkt.

Foto: Wikicommons